Yüksek Faiz Müteahhitleri Zorluyor

ALİ ÖZTÜRK / NEFES

Ekonomide iflas ve konkordato dalgası büyürken, iç ve dış etkenler nedeniyle faiz indirimleri başka bir zamana ertelendi ve piyasalar ciddi bir duraksama yaşadı. Yüksek finansman maliyetleri nedeniyle zor günler geçiren müteahhitler, yeni projeler için faiz indirimine umut bağlamıştı ancak hayal kırıklığı yaşandı. Müteahhitler, ilerleyen projelerde daireleri ya maliyetine satmak, ya inşaat malzemesi aldığı tedarikçiden daire karşılığı malzeme almak (barter) ya da bankaların kollarına yaslanmak zorunda kaldılar. Bu yıl kredi faiz oranlarında %25-30 civarı bir beklenti hakimdi ancak bu rakam yeniden %36’lara yükseldi. 2025’ten umutlar kesildi, 2026 da tehlikeye girdi. TÜİK’e göre konut satış rakamları rekor seviyelere ulaşırken, bu satışların yalnızca %15’i banka kredisi ile gerçekleştirildi. Satılan konutların %29’u ise sıfır konut. Toplam satışların %85’i nakit olarak yapılırken, “faiz indirimi başlarsa bu fiyata ev alamam” görüşüyle konuta yönelen kesim, son gelişmeler neticesinde adeta ‘ters köşe’ oldu. İstanbul’da ortalama konut fiyatı 6 milyon liraya yaklaştı. Bu fiyat aralığında konut bulsanız bile ve yarısının ödemesini nakit yapabiliyorsanız, aylık %2.95 faiz oranı ile 3 milyon TL’lik bir kredi için 120 ay boyunca minimum 91.287 TL faiz ödemeniz gerekecek.

Bu Faizle Kim Alabilir?

Piyasada ‘Faiz %2’nin altına iner’ umutları yerle bir olmuş durumda. 2025 başında beş banka %3’ün altında faiz oranı sunarken, son gelişmelerle kamu bankaları şu anda %3.09-3.64 aralığında kredi veriyor. Bu krediler için de en azından bir mücadele vermek gerekiyor. En düşük faizli krediyi aylık %2.95 ile bir özel banka sunuyor. İkinci en düşük faiz oranı ise aylık %3.05 ile başka bir özel bankada mevcut. Kredi tutarını azaltarak 2 milyon TL kredi kullansanız bile, 120 ay boyunca 60.858 TL gibi bir taksit ödemeniz gerekecek; bu tutar, 25 yıllık bir öğretmenin maaşından bile fazla.

Bizim ‘Rekor Kırıyoruz’ Havamız Yok

Kredi faizleri hem tüketicileri hem de inşaat sektörünü zorlarken, “Faizler düşerse ev fiyatları artar, bir daha daire alamam” diyen son altı ayda konut alanlar, faizlerin artmasıyla birlikte hayal kırıklığı yaşadı. İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası Başkanı Nizamettin Aşa, piyasada bu yıl bir toparlanma beklemediğini, rekorlara rağmen sıkıntıların devam ettiğini belirtti.

İTO Konut İnşaatı Meslek Komitesi üyesi Naci Ay da, konuttaki rekor satış rakamlarını, “Rekorlar bize yansımıyor, rekor havası yok” diyerek değerlendirdi.

İnşaatçı Barter’a Sığındı

Müteahhitler, bankalardan %60-70 faizlerle finansman kredisi kullanmayı göze alamıyor, konut kredisi faizlerindeki düşüş de geciktiği için kredili daire satışı artmıyor. İnşaatçılar, bu nedenle son dönemde barter yöntemine yöneldi. Müteahhitler; beton, kapı, pencere, asansör gibi ürünlerde tedarikçilerine nakit yerine inşaattan daire veriyor. Projeler giderek daha fazla barter ile yürütülüyor. Anadolu Yakası Müteahhitler Derneği Başkan Yardımcısı ve mimar Ahmet Erkurtoğlu, “Bu yönteme başvuran birçok müteahhit var. Hatta bazı inşaatçılar, projelerde ellerindeki dairelerin yarısını tedarikçilere vererek, minimum nakit harcamasıyla inşaatı bir aşamaya getiriyor” dedi.