İLKE ÇITIR / NEFES
Türkiye’de derin yoksulluk koşulları altında yaşayan hane sayısı, zamanla kaygı verici boyutlara ulaştı. AKP iktidarı, “yoksullukla mücadele” taahhüdünde bulunarak, yarattığı ekonomik buhranın üzerini sosyal yardımlarla örtmeye çalıştı. Ancak veriler, yoksulluğun geniş bir kitleye yayıldığını gözler önüne serdi. Sosyal yardımlar ile yaşamını sürdüren hane sayısı 4 milyon 262 bin kişiye ulaştı ve son 13 yıl içinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından gıda yardımı alan kişilerde yüzde 401'lik bir artış yaşandı.
Son yıllarda artan enflasyon ve ağır vergi yükü karşısında halk, giderek daha fazla yoksullaştı. İktidar, “yoksullukla mücadele” vaadi etse de yoksulluk içinde yaşayan hane sayısı hızla artmaya devam etti. Eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, görevde bulunduğu 2021 yılındaki bir açıklamasında 2002 yılında sosyal yardımlarla geçinen hane sayısının 1 milyon olduğunu belirtmişti. Bu sayının 2024 yılında yüzde 357 artışla 4 milyon 574 bin 684'e yükseleceği öngörülüyor. İktidar, yarattığı ekonomik buhranın üstünü sosyal yardımlarla örtmeye çalışırken, bu yardımlarla övünmesi de dikkat çekici bir durum.
Yoksulluğun en çarpıcı sonuçlarından biri de aileleri tarafından en temel ihtiyaçları dahi karşılanamayan çocukların sayısındaki artış oldu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın raporlarına göre, desteklenen çocuk sayısı son 13 yıl içinde yaklaşık beş kat artış göstererek 34 bin 982’den 170 bin 317’ye ulaştı.
Yardımlar Yetersiz
Bunun yanı sıra, maddi imkansızlıklar yüzünden çocuklarını okula gönderemeyen ailelere sağlanan “Şartlı Eğitim Yardımı” kapsamında, 2011 yılında ilköğretim öğrencilerine aylık 35 lira, ortaokul öğrencilerine ise ortalama 55 lira yardım veriliyordu. Ancak, enflasyondaki ciddi artışa rağmen 2024 yılında bu yardımlarda yalnızca küçük miktarlarda artışlar yapıldı. İki ayda bir ilköğretim öğrencilerine ortalama 100, ortaöğretim öğrencilerine ise ortalama 150 lira verildi. Ancak, 2024 yılında bir defterin fiyatı 100 liraya kadar yükselmiş durumda.
Bakım Desteği Alan Çocuk Sayısı
2014: 73 bin 164
2015: 93 bin 256
2016: 111 bin 880
2017: 138 bin 584
2018: 161 bin 888
2019: 173 bin 11
2020: 129 bin 422
2021: 140 bin 275
2022: 157 bin 248
2023: 164 bin 995
2024: 170 bin 317
4 Milyon Vatandaş Gıda Yardımı Alıyor
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen sosyal yardımlara talep her yıl artış gösteriyor. 2011 yılında 849 bin 303 aile gıda yardımı alırken, bu sayı son 13 yılda yüzde 401 oranında artarak 4 milyon 262 bine ulaştı. Bu artış, yoksulluğun derinleştiğini ve sosyal yardıma bağımlı nüfusun hızla büyüdüğünü bir kez daha ortaya koyuyor. Benzer şekilde, aşevi yardımı alan kişi sayısı da 30 bin 131’den yaklaşık iki kat artarak 65 bin 414’e yükseldi. Barınma yardımı alan hane sayısında ise daha çarpıcı bir artış gözlemleniyor. 2011 yılında 3 bin 469 haneye barınma yardımı yapılırken, bu sayı 2024 yılında yüzde 516’lık bir artışla 21 bin 380’e ulaşmış durumda. Artan sosyal yardım rakamları, iktidarın yoksulluğu önleyemediğini ve yardım politikalarının geçim aracı haline geldiğini açıkça gösteriyor.
