Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM), Antalya’da kesme çiçek üretimi ve ihracatı gerçekleştiren iki firma ile 2012 yılında başlattığı yerli karanfil ıslah çalışmalarında başarılı sonuçlar elde etti. Üretilen beş çeşit yerli karanfildin yüzde 85’i ihraç ediliyor.
Türk kesme çiçek üreticileri, her yıl anaç ve fideleri İsrail, Hollanda, İtalya ve İspanya’dan ithal ettikleri karanfillerin yerli ıslahı için BATEM ve üretici firmalarla birlikte 2012’de işe koyuldu. Ana vatanı Türkiye olan ve 1800’lü yıllardan itibaren Anadolu dağlarından toplanıp Avrupa ve İsrail’e gönderilen karanfilin ilk yerli ıslah çalışması başarılı bir şekilde sonuçlandı ve yerli karanfillerin üretimi yaygınlaşmaya başladı.
İlk Yerli Karanfil: Likya Kaya
BATEM’den Ziraat Mühendisi Ayşe Kaya liderliğindeki ekip, Türkiye’nin ilk yerli karanfillerinin ıslahını gerçekleştirdi. Bu ıslah çalışmaları sonucunda üretilen ilk yerli karanfilin ismi Likya Kaya olarak belirlendi. Ayşe Kaya, “Likya Kaya’nın satışını Turkish Flower Group’a gerçekleştirdik. Ayrıca, geliştirdiğimiz dört çeşidin iki firmaya satışı devam ediyor ve halihazırda bu çeşitlerin yurtdışına ihracatı yapılmakta,” ifadelerini kullandı.
Saksıda Yerli Karanfiller de Üretildi
BATEM, yerli karanfil ıslah çalışmalarının yanı sıra peyzajda kullanılabilen saksıda karanfil türleri de geliştirdi. Aura ve Nezahat isimli bu türler hakkında bilgi veren Ayşe Kaya, “Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ile birlikte yürüttüğümüz proje, TAGEM-ARGE destekli olarak başladı ve kesintisiz devam ediyor. Saksılı karanfil türleri, park ve bahçelerde, açık alanlarda ve balkonlarda geniş bir kullanım alanına sahiptir. 2017 yılından bu yana 18 adaydan ikisi olan Aura ve Nezahat’ın tescil işlemlerini 2024 aralık ayında gerçekleştiriyoruz,” dedi.
4 Milyon Yerli Karanfil Üretimi
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, BATEM’in yerli karanfil ıslah çalışmalarında başarılı sonuçlar elde ettiğini belirtti. Çandır, “Bir çeşidi tescillenmiş durumda, Likya Kaya. Sonrasında dört yeni çeşit de tescil edildi ve üretimine başlandı. Son üç yılda 4 milyonun üzerinde bu çiçeklerden ürettik, bunların yaklaşık yüzde 85’i ihraç, yüzde 15’i iç piyasada değerlendirildi,” açıklamasında bulundu.
İhracat Potansiyeli Yükselecek
Ali Çandır, yerli türlerin geliştirilmesinin ekonomik açıdan büyük bir değer yarattığına dikkat çekerek, Türkiye‘nin uzun yıllardır ithal ettiği pek çok çeşit için yurtdışına telif ödemek zorunda kaldığını ifade etti. Islah ve çeşit geliştirme süreçlerinin uzun vadeli yatırımlar olduğunu vurgulayan Çandır, BATEM‘in bu süreçleri özel sektörle ortak yürütmesinin sektöre büyük katkı sağladığını belirtti. Kentleşmenin artmasıyla birlikte süs bitkilerine olan ilginin hızla arttığını ve bunun ihracat potansiyelini yükselteceğini sözlerine ekledi.
Antalya’dan Dünyaya 40 Milyon Dolarlık Çiçek
Kesme çiçek üretimi ve ihracatında Antalya‘nın lider konumda olduğunu belirten Çandır, “Yılda yaklaşık 40 milyon dolarlık ihracat hacmine ulaşıyoruz,” dedi. Antalya’da 10 bin dekara yakın alanda karanfil ve diğer süs bitkileri üretiliyor. Son yıllarda karanfil dışındaki çeşitlere yönelim artmış olup, bu sayede iç ve dış piyasalarda pazar payının büyümesi sağlanmıştır.
