Son yıllarda, zayıflama veya kan şekeri dengesini sağlamak amacıyla karbonhidrat alımını kısıtlama eğilimi oldukça yaygınlaştı. Ancak Tufts Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen ve 47 binden fazla kadının uzun dönemli beslenme alışkanlıklarını analiz eden yeni bir araştırma, bu yaklaşımın uzun vadede olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ortaya koyuyor.
16 Mayıs’ta JAMA Network Open dergisinde yayınlanan bu çalışma, 40’lı yaşlardan itibaren kaliteli karbonhidrat tüketen kadınların 70 yaşına geldiklerinde daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsediklerini gösteriyor. Araştırma, hafıza sorunları, fiziksel kısıtlamalar ve kalp hastalığı ya da kanser gibi ciddi sağlık sorunları olmayan kadınların yalnızca yüzde 8’inin “sağlıklı yaşlanma” kriterlerine uyduğunu belirtiyor.
KALİTELİ KARBONHİDRAT NEDİR?
Çalışmaya göre, kaliteli karbonhidratlar, tam tahıllar, baklagiller, sebzeler, yulaf ve meyvelerden oluşuyor. Buna karşın, işlenmiş gıdalardan elde edilen karbonhidratlar (örneğin, beyaz ekmek, şekerli gıdalar, patates kızartması ve cips) sağlıklı yaşlanma olasılığını azaltıyor.
Araştırmanın baş yazarı Andres Ardisson Korat, “Karbonhidratların sağlık üzerindeki etkilerini genellikle kilo, enerji ya da kan şekeri perspektifinden ele alıyoruz. Ancak biz bu makrobesinlerin 30 yıl içerisindeki sağlık etkisini incelemek istedik” açıklamasında bulundu.
KARBONHİDRAT MI, PROTEİN Mİ?
Bu araştırma, uzun ve sağlıklı bir yaşam için yalnızca protein alımına odaklanmanın yeterli olmadığını da ortaya koyuyor. Çalışma, diyetteki karbonhidrat oranını yalnızca yüzde 5 artırmanın, hayvansal protein ya da doymuş yağ yerine geçildiğinde, sağlıklı yaşlanma olasılığını artırdığını gösteriyor. Diğer yandan, karbonhidratlar yerine protein tüketiminin bu olasılığı azalttığı gözlemleniyor.
SAĞLIKLI YAŞLANMAYI TANIMLAMAK
Bu araştırmada “sağlıklı yaşlanma”, sadece kronik hastalıklardan kaçınmakla sınırlı değil. Günlük aktiviteleri sürdürebilme, yürüyüş yapabilme, ev işlerini yapabilme gibi fiziksel yeterliliklerin yanı sıra, koşmak, ağırlık kaldırmak ve spor yapmak gibi orta şiddette fiziksel aktiviteleri gerçekleştirebilme yetileri de dikkate alınıyor.
Araştırmaya katılan kadınların yaklaşık üçte biri kronik hastalıklardan uzak kalmayı başardı, yarısı hafızasını koruyabildi. Ancak yalnızca yüzde 15’i fiziksel sınırlamalardan kaçınabildi. Tüm bu kriterleri sağlayan “elit sağlıklı yaşlanan” kadınların oranı ise sadece yüzde 8 oldu.
NE YEMELİ, NE YEMEMELİ?
Çalışma, lif açısından zengin sebzeler, tam tahıllar, meyveler ve baklagillerin uzun vadeli sağlık için en ideal karbonhidrat kaynakları olduğunu vurguluyor. Buna karşın, şekerli tatlılar, pizza ve patates kızartması gibi işlenmiş karbonhidratlar, yüksek şeker, tuz ve yağ içerikleri nedeniyle uzun vadeli sağlık açısından zararlı olabiliyor.
Doğrudan bir nedensellik ilişkisi ortaya koymasa da, sağlıklı bir yaşlılık için beslenmede kaliteli karbonhidratlara yönelmenin etkili bir strateji olduğu sonucu çıkıyor. Andres Ardisson Korat, “Sağlıklı yaşlanmanın ne kadar iyi anlaşılursa, insanların uzun süre sağlıklı yaşamalarına o kadar daha fazla katkı sunabiliriz” dedi.
