Çin'in Devlet Başkanı Xi Jinping, yapay zeka (AI), yüksek hesaplama gücü ve yeni enerji araçları (NEV) alanlarındaki kontrolsüz yatırımları yapan yerel yöneticilere net bir mesaj gönderdi. Pekin’deki Merkezi Kentsel Çalışma Konferansı’nda konuşan Xi, eyaletlerin bu sektörlerde yatırım yapmasının gerekliliğini sorguladı.
Xi'nin bu uyarıları, Çin Komünist Partisi'nin resmi yayın organı olan People’s Daily gazetesinin birinci sayfasında yer aldı. Bu durum, açıklamaların hem parti hem de ekonomi politikaları açısından büyük önem taşıdığını gösterdi.
“Bazı Yöneticiler Sorumluluktan Kaçıyor”
Xi, sorumluluktan kaçan bürokratları eleştirerek, “başını okşayan, göğsüne vuran ve ardından tozunu silkeleyip kaçan” anlamına gelen ifadeler kullandı. Bu benzetmeler, popülist projelerle taban oluşturan ancak sonrasında sorumluluk almaktan kaçınan yerel yönetimlere yönelik bir eleştiri olarak değerlendirildi.
Çin'in ulaşım zorluğu çeken ve düşük nüfuslu bölgelerinde, Sincan ve İç Moğolistan gibi eyaletlerde yerel yönetimlerin yapay zeka yatırımları kapsamında veri merkezleri kurduğu bilinmekte. Ancak Financial Times'a göre bu projeler genelde teknik yetersizlikler nedeniyle başarısız oluyor ve büyük miktarda çip kaynağı boşa harcanıyor.
Elektrikli Araçlarda Fiyat Rekabetleri
Elektrikli araç alanında yaşanan yoğun fiyat rekabeti, birçok üreticinin kârını azaltırken, uluslararası ticaret ortaklarını da rahatsız etti. Çin’in “anormal derecede düşük” fiyatlarının, global otomotiv sektörünü tehdit ettiği düşünceleri gün geçtikçe yaygınlaşıyor.
Xi, “Sadece GSYH’nin ne kadar arttığını veya kaç büyük projenin yapıldığını değil, aynı zamanda ne kadar borçlandığımıza da bakmalıyız. Bazı kişiler gelecek nesillere sorun bırakacak şekilde sorumluluktan kaçmamalıdır” diyerek mali disiplinin önemine vurgu yaptı.
1990'lardan Beri En Uzun Deflasyon Dönemi
Çin ekonomisi, 1990'lardan bu yana en uzun deflasyonist baskılarla karşı karşıya kalmakta. GSYH deflatörü, mal ve hizmet fiyatlarındaki genel değişimi ölçen en geniş endeks olup, art arda dokuz çeyrektir düşüş göstermektedir.
Bu durum, hükümetin bazı sektörlere doğrudan müdahale ederek kapasiteyi azaltabileceği veya fiyatları dengelemeye çalışacağı beklentilerini doğurdu.
Bazı Sektörler Üretimlerini Kısıyoruz
HSBC analistleri tarafından yayımlanan rapora göre, güneş enerjisi alanında faaliyet gösteren fotovoltaik cam üreticileri Temmuz ayından itibaren üretimlerini toplamda yüzde 30 oranında azaltma kararı almıştır. Çimento, çelik ve inşaat sektörlerinde de benzer üretim ayarlamaları yapılması öngörülüyor.
Yapay zeka sektöründe faaliyet gösteren yatırımcılar, Xi’nin bu uyarısının büyük teknoloji merkezleri olan Pekin veya Shenzhen yerine, son dönemde yapay zeka yatırımlarını artıran küçük ve orta ölçekli şehirlere odaklandığı görüşündeler.
Sektör içinde bazı kaynaklar, birçok yeni veri merkezinde kullanılmayan çiplerin bulunduğunu ve bu durumun Xi’nin endişelerini haklı çıkardığını belirtiyor.
