Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, her yıl dünyada yaklaşık 132 bin melanom cilt kanseri vakası teşhis ediliyor. Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 5 binden fazla yeni cilt kanseri vakası bildiriliyor.
Ciltte oluşan lezyonlar, lekeler ve değişimler çoğu zaman hafife alınsa da, Türkiye’de ve dünyada artan cilt kanseri vakaları bu konuda toplumun bilinçlendirilmesini zorunlu kılıyor.
Uzman Dr. Yusuf Kelleci, özellikle çocukluk çağında yaşanan güneş yanıklarının ileriki yaşlarda deri kanseri gelişme riskini kalıcı olarak artıracağını, bu nedenle güneşten korunmanın erken yaşta başlaması gereken bir alışkanlık olduğunu ifade etti.
Güneş ışınlarının görünmeyen yüzüne dikkat çeken Uzm. Dr. Yusuf Kelleci, yaşamın devamı için gerekli olan güneş ışınlarına kontrolsüz ve yoğun maruz kalmanın ciddi sağlık problemlerine yol açabileceğini vurguladı. Ayrıca, ultraviyole (UV) ışınlarının üç ana gruba ayrıldığını belirtip bu ışınların özelliklerini şöyle açıkladı:
UVA (320-400 nm): Derinin alt tabakalarına kadar nüfuz edebilir. Camdan geçebildiği gibi bulutlu havalarda da etkisini sürdürür. Ciltte yaşlanma, elastikiyet kaybı, leke oluşumu ve DNA hasarı gibi uzun vadeli etkilere yol açar.
UVB (280-320 nm): Cildin üst tabakasını etkileyerek güneş yanıklarının başlıca nedenidir. DNA’ya doğrudan zarar vererek deri kanserlerinin gelişiminde önemli rol oynar.
UVC (100-280 nm): Atmosferdeki ozon tabakası tarafından emilir fakat bazı yapay kaynaklarda bulunarak risk teşkil edebilmektedir.
‘HER LEKE MASUM OLMAYABİLİR’
Deri kanserinin vücudun herhangi bir yerinde oluşabilen ve erken fark edildiğinde büyük oranda tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Yusuf Kelleci, “Cilt kanseri yalnızca güneşle ilişkilendirilmemelidir. Ciltte görülen benlerin şekil, renk veya boyut değiştirmesi gibi belirtiler de ciddiye alınmalıdır. Her bireyin kendi cildini düzenli olarak kontrol etmesi ve şüpheli durumlarda uzman bir hekime başvurması hayati önem taşımaktadır” dedi.
Vücutta görülen benlerin ‘ABCDE’ kuralına göre takip edilebileceğini belirten Uzm. Dr. Yusuf Kelleci, bu işaretlerden biri veya birkaçı varsa vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurulması gerektiğini belirtti. ‘ABCDE’ kuralını şu şekilde açıkladı:
“A, asimetri; benin bir yarısı diğerine benzemiyorsa; B, sınır; düzensiz, girintili-çıkıntılı kenarlarsa; C, renk; farklı renk tonları içeriyorsa; D, çap; 6 mm’den büyükse; E, evrim; zamanla büyüyor, kabuklanıyor, kaşınıyor veya kanıyorsa mutlaka takip altında tutulmalıdır.”
’10 ADIMDA CİLT KANSERİNDEN KORUNUN’
Günlük yaşamda alınacak basit önlemlerle cilt kanseri riskinin önemli ölçüde azaltılabileceğini belirten Uzm. Dr. Yusuf Kelleci, cilt sağlığını korumak ve cilt kanserinden korunmak için dikkat edilmesi gereken 10 etkili adımı şu şekilde sıraladı:
- SPF 30 ve üzeri güneş kremi kullanın.
- Kremi dışarı çıkmadan 20 dakika önce sürün.
- Her 2 saatte bir ve yüzme/terleme sonrası tekrar uygulayın.
- Geniş kenarlı şapka ve UV korumalı gözlük takın.
- Sık dokunmuş, açık renkli giysiler tercih edin.
- 10:00 – 16:00 saatleri arasında gölgede kalmaya çalışın.
- Solaryumdan uzak durun.
- Çocukları doğrudan güneş ışığına maruz bırakmayın.
- Yıllık cilt muayenesi yaptırın.
- Cildinizi düzenli olarak kendiniz kontrol edin.
