Vatandaşın Borç Yükü Arttı

Emel Yiğit / NEFES

Bireysel borçlarını yönetmekte zorlanan vatandaşlar, kredi kartlarıyla geçimlerini sağlamaya çalışıyor. Bir kredi kartından nakit çeken, diğerinin asgari ödemesini yapan vatandaş sayısı artarken, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, bireysel kredi veya kredi kartı borcundan yasal takibe alınan kişi sayısı, 2025 yılı Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 39 artışla 1 milyon 39 bin kişiye ulaştı.

Bireysel krediler dahil olmak üzere tasfiye edilecek alacaklar, geçen yıla göre yüzde 177 artarak 199 milyar liraya çıktı. Varlık yönetim şirketleri dışındaki finansal kurumlardaki yasal takipteki müşteri sayısı, bireysel kredilerde 1 milyon 733 bin, bireysel kredi kartlarında ise 1 milyon 751 bini geçti.

Varlık yönetim şirketlerinde yasal takipte bulunan müşteri sayısı ise 2 milyon 94 bin olarak belirlendi. Toplamda, beş ay içerisinde yasal takibe alınan kişi sayısı 4 milyon 96 bin 259'a yükseldi.

Kredi Kartı Borcunda Yüksek Artış

Bireysel kredi kartı borcundan yasal takibe alınanların sayısı Mayıs ayında 162 bin 617 olurken, geçen yıl bu rakam 125 bin kişiydi. Beş aylık süreçte kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı 531 binden 755 bine çıkmış olup, bu artış oranı yüzde 42 olarak kaydedildi. Mayıs ayında bireysel kredi borcundan kaynaklı yasal takibe alınan kişi sayısı ise 171 bin oldu.

90 Gün Süreci Önemli

Finans uzmanı Numan Tanrıöver, bankaların bir gün bile gecikmeyi raporladığını ifade etti. Bu tür raporlamaların, bir fotoğraf çekmek gibi olduğunu belirten Tanrıöver, “Konutun teminat değeri yüksek olduğu için bankalar bu tür kredileri sorunlu görmez. Ancak kredi kartı ve tüketici kredisi ödemelerinde zorluk yaşayanlar hemen raporlanır” dedi.

Sistemin yüzde 70'i bir ile otuz gün arasındaki gecikmelerden oluşmakta. Ancak bu sürecin sistem açısından problem olarak değerlendirilmediğini vurgulayan Tanrıöver, ikinci aydan itibaren ödenmeyen borçların risk olarak algılandığını belirtti. 90 günü aşan borçlar için ihtarname gönderilip dosyanın avukata devredildiğini kaydetti.

Kredi Notu Düşüşü

Kredi borçlarını ödemekte zorlanan vatandaşların kredi notları da sürekli olarak düşmekte. Borçların tahmini ödeme olasılığını ölçen Findeks Kredi Notu, yalnızca kredi kullanımı için değil, ev veya araç kiralarken de önemli bir kriter oluşturuyor.

Kredi ödeme alışkanlıkları, kredi notunun yüzde 45'ini oluşturuyor. Zamanında yapılmayan ödemeler notu olumsuz etkilerken, mevcut hesap ve borç durumu yüzde 32'sini, kredi kullanım yoğunluğu ise yüzde 18'ini belirliyor.

İcralık Dosya Sayısı 5.1 Milyon

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 1 Ocak-4 Temmuz 2025 tarihleri arasında icra dairelerine UYAP üzerinden gelen yeni dosya sayısının, geçen yıla göre yüzde 10.2 artışla 5 milyon 121 bine ulaştığını bildirdi. Bu süreçte icra dairelerinde toplam 23 milyon 928 bin derdest dosya bulunduğunu kaydetti.

Açıklamasında, vatandaşların bankalara ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının 20-27 Haziran haftasında 96.2 milyar lira artarak 4 trilyon 788 milyar liraya yükseldiğini ifade eden Gürer, varlık yönetim şirketleri ve TOKİ’ye olan borçlarla birlikte toplam borcun 4 trilyon 947 milyar liraya ulaştığını vurguladı.