Diyetisyen Gözdenur Çavuş Uka, Kurban Bayramı’nda sağlıklı beslenme hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Bayram döneminde artan et ve tatlı tüketiminin bazı bireyler için risk teşkil edebileceğini belirten Dyt. Uka, “Kurban Bayramı, paylaşmanın, bereketin ve kalabalık sofraların olduğu özel bir zamandır. Ancak bu günlerde artan kırmızı et ve tatlı tüketimi, özellikle sindirim sorunları ve kronik rahatsızlıkları olanlar için risk taşıyabilir.” ifadelerini kullandı.
‘Etin Yanında Bol Yeşillik Tüketmek Sindirimi Destekleyebilir’
Bayramda et tüketiminin dikkatle yapılması gerektiğini vurgulayan Dyt. Uka, şunları söyledi:
– “Bayram sofralarının vazgeçilmezi kırmızı et, kaliteli bir protein kaynağıdır ancak porsiyon kontrolü ve doğru pişirme yöntemi seçilmediğinde sindirim sorunlarına yol açabilir.
– Özellikle fazla miktarda sakatat tüketimi, ürik asit seviyesinin yükselmesine neden olarak gut ve böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir. Bu nedenle, Kurban Bayramı süresince kadınlar için 100-120 gram, erkekler için ise 150-180 gram et tüketimi önerilmektedir. Etin yanında bol yeşillik, zeytinyağlı sebzeler veya tam tahıllarla dengeli bir tabak oluşturmak sindirimi kolaylaştırır.”
‘Küçük Porsiyonlarda Derin Dondurucuda Saklanabilir’
Kurban etlerinin nasıl saklanması gerektiğine de değinen Dyt. Uka, “Kesilen etler, oda sıcaklığında bekletilmeden küçük porsiyonlara ayrılıp -18 derecede derin dondurucuda saklanmalıdır. Hijyen ve israfı önlemek amacıyla tek kullanımlık paketler halinde dondurulması önemlidir. Etler buzdolabında yavaşça çözdürülmeli; sıcak su, mikrodalga veya oda sıcaklığında çözdürme yöntemlerinden kaçınılmalıdır.” şeklinde konuştu.
‘Eti Dinlendirdikten Sonra Tüketin’
Yeni kesilen etin hemen tüketilmesinin önerilmediğini belirten Dyt. Uka, “Yeni kesilen etin yapısı serttir ve içindeki enzimler henüz parçalanmamıştır. Bu durum sindirim güçlüklerine, mide ağrılarına, gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bu nedenle etin en az 12-24 saat buzdolabında dinlendirilmesi, lezzet ve sindirim açısından faydalıdır.” ifadelerini kullandı.
‘Ateşte Pişecekse Etle Mesafe En Az 15 Cm Olmalı’
Dyt. Uka, sağlıklı pişirme yöntemleriyle ilgili şu bilgileri verdi:
– “Kurban eti pişirilirken yağ eklenmemelidir. Etin içindeki doymuş yağ asitleri, pişirilmesi için yeterlidir; bu nedenle kızartma pişirme yöntemi tercih edilmemelidir. Hayvanın iç yağlarını eklememek de sağlıklı et tüketimi açısından önemlidir.
– Et, kısık ateşte ve kendi suyunda pişirilmelidir. Bu sayede etin besin ve vitamin değerleri korunur ve hızlı bir şekilde pişer. Fazla pişirme, etin vitamin kaybına yol açar.
– Kurban eti için kızartma ve kavurma yerine ızgara, fırın veya haşlama yöntemleri tercih edilmelidir. Mangalda pişirilirken etin ateş ile doğrudan teması kesinlikle olmamalı, en az 15-20 cm mesafe bırakılmalıdır.”
‘Kalp Hastaları Et Tüketimine Dikkat Etmeli’
Kalp hastalarının ve kronik rahatsızlıkları olanların aşırı et tüketiminden kaçınmaları gerektiğinin altını çizen Dyt. Uka, “Hipertansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve kalp-damar hastalıkları olan bireyler, yağlı ve sakatat gibi yüksek kolesterol içeren etlerden uzak durmalı; tercihen az yağlı dana veya kuzu eti tüketmelidir. Eti tüketirken görünür yağlarını ayırmak ve tuz miktarını sınırlamak da çok önemlidir.” dedi.
‘Fazla Et Tüketimi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir’
Dyt. Uka, aşırı et tüketiminin olumsuz etkilerine dikkat çekti: “Kırmızı etin aşırı tüketimi; kabızlık, mide yanması, karaciğer ve böbrek yüklenmesine, kanda ürik asit artışına neden olabilir. Uzun vadede yüksek et tüketimi kolon kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle et tüketimini dengelemek için ilgili öğünlerde sebze ve lif kaynaklarına yer verilmelidir.”
‘Sindirim’e İyi Gelen Öneriler’
Dyt. Uka, sindirimi destekleyen beslenme önerilerini şöyle sıraladı:
- Her öğüne çiğ sebze veya salata ekleyin.
- Yoğurt, ayran, kefir gibi probiyotik kaynakları tüketin.
- Kimyon, rezene, zencefil gibi baharatlar gaz şikayetlerini azaltır.
- Yemek sonrası kısa yürüyüşler sindirimi destekler.
- Lifli besinler ve bol su ile bağırsak hareketlerini düzenleyin.
‘Şerbetli Tatlılar Yerine Sütlü Tatlılar Tercih Edin’
Tatlı tüketimi hakkında da uyarılarda bulunan Dyt. Uka, “Bayram ziyaretlerinde tatlı ikramı kaçınılmazdır. Ancak şerbetli ve ağır tatlılar yerine sütlü tatlılar (güllaç, muhallebi), meyve tatlıları ve küçük porsiyonlarda bitter çikolata gibi daha hafif alternatifler tercih edilmelidir. Tatlılar, ana öğünle birlikte değil, öğünden en az 1-2 saat sonra ve kontrollü miktarda yenmelidir.” dedi.
‘Su Tüketimi Unutulmamalı’
Su tüketiminin önemine de vurgu yapan Dyt. Uka, “Bayram boyunca artan protein alımı böbreklerdeki yükü artırabilir. Bu yükü dengelemek için günlük en az 2-2.5 litre su tüketmek şarttır. Kahve ve çay sıvı ihtiyacını karşılamaz; aksine vücuttan sıvı atımını artırabilir. Özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar su tüketimini ihmal etmemelidir.” ifadelerini kullandı.
