Türkiye ve Avustralya’nın İklim Zirvesi Mücadelesi: Londra’nın Tavizleri Açıklandı

Avustralya’da 3 Mayıs’ta yapılan seçimde, muhafazakârların ağır bir yenilgi aldığını gören Başbakan Anthony Albanese, son yıllarda artan ilgiyle dikkat çeken dünyanın en büyük iklim zirvesi COP’a 2026 yılında ev sahipliği yapma arzusunu dile getiriyor.

Seçim zaferinin ardından Adelaide kentini COP31 için aday gösteren Albanese, “Ekonomimizin geleceği için yenilenebilir enerji konusunda birlikte çalışmamız gereken büyük bir fırsat” ifadelerini kullandı.

Ancak Avustralya’nın COP31’e ev sahipliği yapabilmesi için, ilk olarak rakibi Türkiye’nin adaylığını geri çekmesi gerekiyor…

GRUPTA TEK ‘GELİŞMEKTE OLAN’ ÜLKE TÜRKİYE

Her yıl düzenlenen zirve, ülkeleri kalkınma düzeyine göre beş gruba ayırarak rotasyon usulüyle ilerliyor. 2026’daki zirvede “Batı Avrupa ve diğer ülkeler” grubundan bir ülkenin ev sahibi olması gerekiyor. Ev sahibinin belirlenmesi ise oybirliğine dayanıyor.

Avustralya ve İngiltere’nin de dahil olduğu grupta, Türkiye gelişmekte olan ülke statüsünde olan tek ülke olarak öne çıkıyor.

AVUSTRALYA, TÜRKİYE’Yİ DEVRE DIŞI BIRAKMAK İSTİYOR, ANCAK…

Politico’nun haberine göre, Avustralyalı yetkililer geçen yıl Türkiye’yi ziyaret ederek konuyu görüştü; ancak taraflar bir uzlaşıya ulaşamadı.

Bu durumun yerine, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, yıl sonunda adaylığını destekleyen ülkelere teşekkür ederek, süreçte destek beklediğini belirtti.

Politico’ya göre bazı gözlemciler, Avustralya’nın COP31 ev sahibi olmasını oldukça olası görüyor. Bu durumun sebepleri arasında, ülkenin Avrupa Birliği ve diğer Batı ülkelerinin desteğini alması ve zirveyi Pasifik ülkeleriyle birlikte düzenleme fikri sunarak bu bölgede artan destek gösterilmektedir.

Palau Devlet Başkanı Surangel Whipps Jr., kısa bir süre önce Yeni Zelanda’nın RNZ haber kuruluşuna yaptığı açıklamada, Erdoğan’ı COP31’den vazgeçirmeye yönelik lobi faaliyetleri yürüttüğünü belirtti. Whipps, iklim krizinden en fazla etkilenen Pasifik bölgesinin zirveye ev sahipliğinin “adalet testi” olabileceği vurgusunu yaptı.

İNGİLTERE TÜRKİYE’YE NE GİBİ TEKLİFLERDE BULUNMUŞTU?

Ancak Türkiye’nin geçmişte COP zirvesi konusunda İngiltere ile rekabet ettiğini hatırlatan Politico, “Türkiye, rızası karşılığında diplomatik olarak daha fazlasını elde etme geçmişine sahip” ifadesini kullandı. 2021 yılında gerçekleşen COP26 zirvesi için bu rekabet sonucunda İngiliz yetkililerin Ankara’ya bir “teşvik paketi” sunmak zorunda kaldığı ifade edildi.

COP26 döneminde İngiliz yetkililerin Ankara’ya yarar sağlamaya yönelik çabalarının, dönemin İngiltere Büyükelçisi Dominick Chilcott tarafından yönlendirildiğine dikkat çekiliyor. Chilcott, Erdoğan ve dönemin İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın bu konudaki iyi ilişkilere sahip olduğunu belirtti.

Türkiye’nin somut taleplerinin bulunduğunu ifade eden Chilcott, söz konusu teşvik paketinde Londra’da Türk yatırım konferansı düzenlenmesi ve İngiltere’nin bazı uluslararası ve Birleşmiş Milletler (BM) pozisyonlarında Türkiye’nin adaylıklarına destek vermesinin yer aldığını belirtti. Ancak bu pozisyonların ne olduğunu açıklama isteğini geri çevirdi.

Bu teşvik paketine göre, İngiltere’nin Türkiye’nin BM iklim sözleşmesine göre “gelişmekte olan ülke” kategorisinde değerlendirilmesine destek sağlaması gerekiyordu. Böylelikle Türkiye, iklim yardımlarından faydalanma şansına sahip olabilecekti.

‘2026 ZİRVESİ İÇİN BİZİ DESTEKLEMEK ZORUNDAYDILAR’

2023’e kadar Türkiye’nin baş iklim elçisi olarak görev yapan Mehmet Emin Birpınar, İngiltere’nin o dönemde Türkiye’yi COP31’in ev sahibi olması konusunda destekleyeceğini belirttiğini ifade etti. Geçtiğimiz yıl iktidara gelen ve Avustralya’nın adaylığını destekleyen İşçi Partisi’ni eleştiren Birpınar, Politico’ya verdiği demeçte, “İkiyüzlülük her yerde. İngiltere’nin Türkiye’yi destekleyeceğini net bir şekilde hatırlıyorum. Tüm görüşmelerimizde bize söz verdiler” dedi.

Ancak Chilcott, kendisinin böyle bir taahhütü hatırlamadığını belirterek, “Böyle bir şeyin listede olmadığından eminim. Eğer gündeme geldiyse bile, bu masada tartışılmıştır” şeklinde yorumda bulundu.