TMO’nun buğday alım fiyatlarına Gürer’den tepki: “13 lira verilmesi ‘bu işi yapma’ demektir”

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), hububat alım fiyatlarını açıkladı. Makarnalık ve ekmeklik buğday ton başına 13.500 TL, arpa ise 11.000 TL olarak belirlendi.

TMO, hasadın Mayıs ayında yerel olarak başladığını ve şu anda ülke genelinde yaklaşık %2 seviyesinde olduğunu bildirdi.

Üreticilere destek olmak amacıyla, TMO 12 Mayıs 2025 itibarıyla Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı üreticilerden taahhütname karşılığında buğday ve arpa alımına başladı ve 600’den fazla noktada hububat alımı gerçekleştirecek.

Açıklanan verilere CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’den tepki geldi. Gürer, buğday alım fiyatlarının çiftçilerin maliyetlerini karşılamadığını belirterek TBMM’de düzenlediği basın toplantısında şu ifadeleri kullandı:

“Hububat alım fiyatları TMO tarafından açıklandı. Ancak yine çiftçilerin beklentilerinin çok altında kalıyor. TMO’nun desteklerle birlikte açıkladığı buğday alım fiyatı 13 bin 520 lira. Bunun 2 bin 520 lirası desteklerden oluşuyor. Alım fiyatı 11 bin lira olarak görünüyor. Geçen yıl bu rakam 9 bin 250 liraydı. Çiftçilerin girdi maliyetlerindeki artışla orantılı bir alım fiyatı açıklanmamış olması, çiftçilerin mağduriyetine yol açacak.”

Gürer ayrıca, makarnalık buğday için desteklerle birlikte açıklanan fiyatın 16 bin 20 lira olduğunu, arpada ise 11 bin liralık fiyat belirlendiğini aktardı. Ülkedeki ekonomik koşullar ve girdi maliyetlerindeki artışların yanı sıra iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin çiftçileri zor durumda bıraktığını söyledi. “Kuru tarım için masraf unsurları 18 lira 80 kuruşken, verilen desteklerle birlikte fiyat 13 lira 50 kuruş oldu. Bu da çiftçilerin beklentilerini karşılamıyor. Sulu tarımda ise buğday maliyeti 17 lira 25 kuruş” dedi.

Buğday maliyet tablosunu paylaşan Gürer, şu verileri sundu:

“Tarla kirası bin 250 lira, ilk sürüm 125 lira, tohum bedeli 550 lira, ekim 150 lira, gübre 750 lira, gübreleme işçilik bedeli 35 lira, ilaçlama, hasat ve faizlerle birlikte kilo maliyeti 18 lira 80 kuruş çıkıyor. 13 lira verilmesi çiftçiye ‘bu işi yapma’ demektir. Dolayısıyla buğday üretiminde önemli bir azalmanın yaşanacak olması, ithalata bağımlılığı artırıyor. Çiftçilerimiz de buğday ekiminden uzaklaşacak. Bu nedenle alım fiyatlarının revize edilmesi ve maliyetlere göre belirlenmesi çiftçi refahı için önemli bir adım olacaktır. Açıklanan buğday ve arpa fiyatları düşük kalmıştır.”

Zirai don felaketine ilişkin incelemelerine de değinen Gürer, “Çiftçilerimizin içinde bulunduğu olumsuz durumu devam ediyor. Bu yıl yaşanan don olayı 65 ili etkilemiştir. TBMM’de kurulan Zirai Don Araştırma Komisyonu olarak pek çok ilde saha ziyaretleri gerçekleştirdik. Durum oldukça kötü. Kayısıda yüzde 65’lik bir kayıp yaşanırken, Malatya’da bu oran neredeyse yüzde yüze ulaşmış. Üreticilerin borçlarını ödemekte zorlandığını belirtiyor. Zeytinde yüzde 40, nektarinde yüzde 32, fındıkta yüzde 27, cevizde yüzde 27, portakalda yüzde 12 ve üzümde yüzde 18’lik kayıplar söz konusu. Bölgesel olarak bazı yerlerde kayıp oranı yüzde yüzü buluyor. Özellikle ihracatın gerçekleştiği illerde büyük sıkıntılar yaşıyoruz.” şeklinde konuştu.

Gürer, bu durumun genel ekonomik tabloyu etkilediğine dikkat çekerek, “Dondan sonra kredilerin arttığını görüyoruz. Bu, üreticilerin borç yükünün katlanarak arttığını gösteriyor. Çiftçiler nakit ihtiyacını artırırken, aldıkları kredileri ödemekte zorlanıyor. Tarımda istihdam önemli ölçüde gerilemiş durumda. Mevsimlik işçilerin büyük bir kısmı da işsiz kalacak” dedi.