Hülya Özmen Muhalif- Ankara
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, toplantı öncesinde elde ettiği bilgilerle T24’ün durumunu Google yetkililerine, “Ekim 2024 ve Ocak 2025 güncellemeleriniz sonrasında kullanıcı sayıları ilk önce 0’a yakın düşüyor, ardından da yüzde 33 ve yüzde 35 oranında kullanıcı sayısında düşüş, sayfa gösteriminde ise yüzde 42 ve yüzde 47’lik düşüşler yaşanıyor” sözleriyle özetledi. Toplantıda uygulamanın bir ‘mühendislik’ işi olup olmadığı da tartışıldı. AKP’li Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman, milletvekillerinin yönelttiği sorular üzerinden, “Tuncay Özkan’ı öne çıkartıp Hüseyin Yayman’ı geride tutmanız, böyle bir mühendislik mümkün mü?” sorusunu yönelttiği Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı’ya, “Çok kısa cevap vereyim: Hayır, bizim çalışma biçimimiz buna uygun değil, biz böyle bir şey yapmıyoruz, yapmayacağız.” yanıtı verildi.
Komisyonun son toplantısında yapılan konuşmalardan bazı bölümler şöyle:
“Örtülü bir sansür uygulamasına mı gidiliyor?” soruları gündeme getirildi
BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN – Google’ın algoritma değişiklikleri doğrudan organik trafik üzerinde büyük etkilere yol açabilmektedir. İyi bir sıralama “web” sitesinin daha fazla ziyaretçi çekmesini sağlarken, düşük sıralama trafik kaybına neden olmaktadır; bugünkü toplantının temel tartışma konusu budur. Güncellemeler, kullanıcı deneyimi ve site performansını giderek daha fazla öne çıkarmaktadır. Yavaş yükleme süreleri, mobil uyumsuzluk veya kullanıcı dostu olmayan tasarımlar sıralamaları olumsuz yönde etkilemektedir. Dolayısıyla, algoritma değişiklikleri yüksek kaliteli içeriklerin öne çıkmasına ve düşük kaliteli içeriklerin gerilemesine neden olabilmektedir. Yapılan son değişiklikler gazeteler için ciddi görünürlük kayıplarına yol açmıştır, bu bağlamda Türkiye’de Türk basınının en önemli gündem maddesi hâline gelmiştir. Gazetelerin görünürlüğündeki düşüş ya da “web” sayfalarının, televizyonların daha çok gündeme gelse de bağımsız ve yerel yayıncıların bu durumdan etkilenmesi göz ardı edilmemelidir. Yani bu sorun, yalnızca ulusal ölçekte değil, yerel düzeyde de bulunmaktadır. Bahsedilen sitelerin görünürlükleri halihazırda düşük olduğundan, puanlardaki küçük değişiklikler bile oransal olarak büyük bir etkiye neden olmaktadır. Özellikle gazete ve haber sitelerinin görünürlüklerindeki düşüş, “Örtülü bir sansür uygulamasına mı gidiliyor?” sorularını gündeme getirmekte ve bu konu üzerindeki tartışmaların derinleşmesine neden olmaktadır. Yapılan müdahalelerin halkın haber alma özgürlüğüne doğrudan etkisi, tartışmaları daha da yoğunlaştırmakta ve medyanın bağımsızlığını sorgulamak için önemli bir konu teşkil etmektedir.
OKAN KONURALP (Ankara) – 12 Mart itibarıyla bu ülkede bir medya kuruluşu kapandı. Bu durumdan etkilenen birçok medya kuruluşu, içinde bulundukları ekonomik darboğazın en büyük nedeninin Google algoritma değişiklikleri olduğunu belirttiler. Google ile sürekli sağlıklı bir iletişim kuramadık. Bu kuruluşların yalan söylediğine inanmıyorum. T24, Artı Gerçek, BirGün gibi birçok kuruluş bu listeye dâhil. Bu toplantı öncesinde hatta komisyon üyelerini ziyaret eden hiç kimse, bildirinin altına imza atmış bir medya kuruluşu ile bile resmi ya da gayriresmî olarak bir araya gelmedi. Bu gerçekten ayıp değil mi? “Ekonomik olarak zor durumda kalıyoruz, Gazete Duvar kapandı, sıradaki biziz; bunun sorumlusu Google’dır,” diyorlar ama siz hâlâ onlarla oturup konuşup bir uzlaşma yoluna gitmediniz. “1.200 gazeteciyi eğittik, 2024 yılında 21 şehirde bir araya geldik,” diyorsunuz. Bu arkadaşlar bu durumun dışında mı kalıyor? Onlarla ne zaman iletişime geçmeyi düşünüyorsunuz?
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) – Öncelikle, tartıştığımız bu konularda, adında güncelleme denilen, algoritma etkisi oluşturan bu durumun neden bu kadar önemli olduğunu belirtmek istiyorum. Bağımsız haberciliğin zayıflaması, bizim gazeteciler, milletvekilleri olarak en büyük kaygımız. Bu düşüşün etkilerini ise söylemeye çalışıyorum; T24, Ekim 2024 ve Ocak 2025 güncellemeleri sonrası kullanıcı sayılarının önce 0’a yaklaştığını, ardından yüzde 33 ve 35 oranında kullanıcı sayısı düşüşlerine, sayfa gösteriminde de yüzde 42 ve 47’lik azalma görüldüğünü aktarıyor. Google’dan giden reklam gelirlerinin yüzde 40 oranında keskin düşüş yaşadığını ve bunun yanında Basın İlan Kurumu’nun da internet sitelerinin trafiğine bakarak kamu ilanlarının dağıtımında etkili olduğunu, bu durumun yüksek trafikli sitelere kaydığını ifade ediyorum.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (İzmir) – Türkiye ile ilgili algoritma değişiklikleri yaparken, kiminle konuştuğunuzu merak ediyorum. Bazı kuruluşlara öncelik vermek için diğerlerini yok saymak nasıl bir mantık? Sizden bu gücü kim alıyor? Türkiye şartlarında bu adaletsiz uygulamalar neden sürüyor? Böyle bir durum karşısında niye yanıt vermiyorsunuz? Kanada’nın uyguladığı içerik ücretlendirme sisteminin Türkiye’de neden uygulanmadığının cevabını da bekliyorum.
