Tazminatlar Pula Döndü

YURDAGÜL UYGUN / NEFES

İktidarın izlediği hatalı ekonomik politikaların sonuçları, çalışanların yoksullaşmasıyla kendini gösteriyor. Emeklilerin ve asgari ücretlilerin maaşlarının değer kaybetmesiyle birlikte, kıdem tazminatlarının da önemi azalıyor.

Memur maaşlarına yansıyan enflasyon farklarıyla birlikte, kıdem tazminatı tavan ücreti güncellenmiş durumda. 53.919 lira 68 kuruş olarak belirlenen kıdem tazminatı tavanı, asgari ücretin yalnızca iki katına denk geliyor. 12 Eylül 1980 öncesinde asgari ücretin 7.5 katı olan bu tavan, AK Parti döneminde ise 4.8 katı seviyesindeydi.

Geçmişte 25 yıl çalışan bir birey, emekli olduğunda kıdem tazminatıyla kolaylıkla bir ev sahibi olabiliyorken, artık sıfır bir otomobil edinmesi dahi hayal oldu. Sadece 13 yıl önce, yine 25 yıl çalışan biri bu tazminatla 125 Cumhuriyet altını alabilirken, bugün yalnızca 47 Cumhuriyet altını alabiliyor. Yani, çalışanlar tam 78 Cumhuriyet altını kaybetmiş durumda.

Konu hakkında NEFES’e açıklamalarda bulunan SGK uzmanı Özgür Erdursun, memur maaş artışlarının kıdem tazminatını da etkilediğini, ancak seyyanen artışların tavana yansıtılmadığını belirtti.

Erdursun, asgari ücretle çalışan birinin 10 yıl boyunca emeğinin karşılığı olarak yaklaşık 260 bin lira kıdem tazminatı kazanabileceğini ifade ederek, “Ancak bir kişinin aylığı asgari ücretlinin 7.5 katı veya daha üstünde ise, yalnızca 53 bin lira ile 530 bin lira kıdem tazminatı alınabiliyor. Bu, yalnızca iki asgari ücrete denk geliyor. Oysa yıllarca yüksek maaş alarak buna göre vergi ve sigorta primi ödüyor” dedi.

Cezalandırılıyor

Erdursun, uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda elde edilen tazminatların artık hiçbir şey alınamaz hale geldiğini vurgulayarak, “Halen 20 yıl boyunca çalışmış bir memur yaklaşık 1 milyon 100 bin lira kıdem tazminatı alabiliyor. Çok yüksek maaşlı bir işçi bile 25-30 yıl çalışsalar dahi ev veya araba alma olanağı yok. Tavanın maaşa oranlı şekilde belirlenmesi gerekiyor. Bu durum, uzun yıllar çalışan ve mesleki eğitime sahip kişilerin cezalandırıldığı bir durum olarak değerlendirilmelidir” şeklinde konuştu.

Tavana Son Verilmesi Gerekiyor

SGK uzmanı Ali Tezel ise 1980 yılında kıdem tazminatına tavan getirildiğini belirterek, “Bir memurun alacağı kıdem tazminatı, başbakan müsteşarının alacağı bir yıllık ikramiyeyi geçemez denildi. 1980 öncesinde bir işçi emekli olduğunda, 25 yıllık kıdem tazminatıyla bahçeli, iki katlı bir ev veya sıfır bir araba satın alabiliyordu. Ancak şimdi, ikinci el bir aracı bile zor bulabiliyor. Başbakanlık müsteşarlığı kaldırıldığı ve maaş 54 bin lira olmayacağına göre, tavan kıdem tazminatı uygulamasına artık son verilmesi gerekiyor” dedi.