Tarlada 14 lira, markette 50 lira

Meyve ve sebze fiyatları arasında tarla ile marketteki fark, nisan ayında da devam etti. Bu dönemde, tarla ve market fiyatları arasındaki en büyük fark yüzde 256 ile havuçta yaşandı. Havuç kilogram fiyatı üreticide 14 lira iken markette 50 lira civarında alıcı buldu.

Bunların yanı sıra, zirai don ve kuraklık gibi faktörler nisan ayında üreticiyi ciddi şekilde etkileyen olaylar oldu.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, nisan ayı üretici ve market fiyatlarındaki değişimlerle ilgili bilgileri bir görüntülü basın toplantısıyla aktardı.

Bayraktar, “Nisan ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 256 ile havuçta görüldü.” şeklinde belirtti ve araştırma sonuçlarını paylaştı;

“Havuçtaki fiyat farkını yüzde 230 ile marul, yüzde 222 ile kuru soğan, yüzde 219 ile kuru fasulye ve yüzde 216 ile nohut izledi. Havuç 3,6 kat, marul 3,3 kat, kuru soğan, kuru fasulye ve nohut ise 3,2 kat daha yüksek fiyattan satıldı.

Üreticide 14 lira olan havuç, markette 50 liraya, 12 lira 50 kuruş olan marul 41 liraya, 33 lira olan kuru fasulye 106 liraya, 32 lira olan nohut ise 100 liraya satıldı.

Nisan ayında fiyatı en fazla artan ürün markette havuç, üreticide ise kuru kayısı olurken, fiyatı en fazla düşen ürün hem markette hem üreticide salatalık oldu.

MARKET FİYATLARI

“Nisan ayında marketteki 39 ürünün 28’inde fiyat artışı, 11’inde ise fiyat düşüşü gözlemlendi. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 43 ile karnabahardı.

Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul izledi.

Market fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 36 ile salatalık oldu. Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivri biber ve yüzde 12 ile kabak takip etti.”

ÜRETİCİ FİYATLARI

“Nisan ayında üreticide 31 ürünün 8’inde fiyat artışı, 17’sinde fiyat düşüşü oldu. 6 üründe ise fiyat değişimi yaşanmadı.

Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 59 ile salatalıkta yaşandı.

Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41,5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivri biber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon takip etti.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 100 ile kuru kayısıda görüldü. Kuru kayısıdaki artışı yüzde 33 ile fındık, yüzde 31 ile elma, yüzde 13 ile Antep fıstığı izledi.”

ZİRAİ DON VE KURAKLIK TARLAYI VURDU

“Zirai don felaketi nedeniyle özellikle kayısı gibi meyvelerde üretici fiyatları artış gösterdi.

Kayısı üreticisinin elinde yüzde 10 civarında ürün kaldığı tahmin ediliyor. Bu nedenle bu önemli fiyat artışının üretici gelirine yansıması oldukça düşük oldu.

Nisan ayında havaların sıcak gitmesi nedeniyle, birim alandan alınan verim arttı. Bu durum, salatalık, patlıcan, sivri biber ve domatesin arzını artırarak üretici fiyatlarını düşürdü.

Kuru soğanda ise, Çukurova bölgesinde ekim alanlarının artması ve bu yılın soğuk geçmesi nedeniyle yüksek rekolte bekleniyor. Bu nedenle ilk hasat döneminde kilosu 18-20 liralardan satılan kuru soğanın fiyatı 7-8 liralara kadar düştü. İç Anadolu bölgesinde depolarda üreticiye ait kuru soğan miktarı ise oldukça az kaldı ve sezon kapandı.

Yaşanan zirai don, fındık fiyatlarını artırmışken, Antep fıstığındaki artışın sebebi ise bölgede etkili olan kuraklık oldu.

2025 sezonunda yaşanan don felaketi, meyve hala dalda çiçekteyken üreticinin kaderini belirlemeye başladı.

Donun etkisiyle elma ağaçlarından beklenen verim düştü ve üreticinin elinde kalan son ürünler depolarda tükendi.

Limon sezonunun sonlarına gelirken, yaşanan don felaketi ve ihracat kısıtlamaları sebebiyle alınan erteleme kararı, limon piyasasında önemli bir duraklama yarattı.

Öncelikle ihracatın kısıtlanması ve ardından bu kısıtlamanın 15 Mayıs’a kadar ertelenmesi piyasalarda olumsuz bir etki yarattı. Şu anda üreticilerimizin alım satım faaliyetlerinin neredeyse durma noktasına geldiği belirtiliyor.”

GİRDİLERDE EN YÜKSEK ARTIŞ ELEKTRİKTE

“Ziraat Odaları aracılığıyla girdi piyasalarındaki fiyat verilerine göre, nisan ayında, mart ayına göre DAP gübresi yüzde 1,9, amonyum nitrat gübresi yüzde 0,7 oranında artmış durumda. Buna karşılık, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,6, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,3, ÜRE gübresi ise yüzde 0,1 oranında düşüş gösterdi.

Geçen yılın nisan ayına göre, son bir yılda ÜRE gübresi yüzde 35,7, DAP gübresi yüzde 34,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 32,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 30,5 ve amonyum sülfat gübresi de yüzde 21,6 oranında arttı.

Nisan ayında, mart ayına göre süt yemi yüzde 3,1, besi yemi ise yüzde 3,2 oranında artış göstermiştir. Son bir yılda ise besi yemi yüzde 25,5, süt yemi yüzde 25 oranında yükseldi.

Elektrik fiyatları ise son bir yılda yüzde 47,8 oranında artarken, tarım ilacı fiyatları da yüzde 14,94 oranında arttı.

Nisan ayında mazot fiyatı aylık olarak yüzde 2,9 oranında düşmesine rağmen yıllık bazda yüzde 10,1 oranında artış göstermiştir.

Girdi fiyatlarında yıllık bazda en fazla artış, yüzde 47,8 oranıyla elektrikte gerçekleşti.”