New York’taki Rockefeller Üniversitesi’nden araştırmacılar, vücutlarında belirli asitleri yüksek miktarda taşıyan kişilerin sivrisinekler için bir mıknatıs gibi davrandığını ortaya koydu.
2022 yılında Cell dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, cildimizdeki bu kimyasallar Aedes aegypti adlı sivrisinek türünü 100 kat daha fazla çekiyor. Bu sivrisinek türü, Zika, dang humması, chikungunya ve sarı humma gibi hastalıkları taşımasıyla biliniyor.
Koku Yoldaşınız
Washington Post’ta yer alan bir makaleye göre, araştırmanın lideri Howard Hughes Tıp Enstitüsü’nden Leslie Vosshall, sivrisineklerin insanları sadece nefesleriyle bile tespit edebildiğini açıkladı. Dişi sivrisineklerin yumurta üretmek için kana ihtiyaç duyduğunu belirten Vosshall, “Bu durum onlar için bir tür protein shake. Bir dakikada 150 kilo gıda eşdeğeri protein alarak yumurta üretimine başlıyorlar” ifadelerini kullandı.
Denekler Yerine Çoraplar Kullanıldı
Araştırmada insanların sivrisinek çekiciliğini değerlendirmek için doğrudan sivrisineklere maruz bırakılmadı. Denekler, birkaç saat boyunca naylon çoraplar giydi ve bu çoraplar şeffaf kutulara yerleştirildi. Sivrisineklerin hangi kokuya daha fazla yöneldiği, bir tür “turnuva” yöntemiyle test edildi. “Denek 33” olarak tanımlanan bir kişi, sivrisineklerin en çok tercih ettiği birey oldu.
Nedeni Carboxylic Asitler
Araştırmada, “sivrisinek mıknatısı” olarak tanımlanan kişilerin cildinde carboxylic asit seviyesinin yüksek olduğu gözlemlendi. Bu asitler, cildimizdeki sebum adlı mumsu tabakadan ve o bölgede bulunan mikroorganizmalar aracılığıyla üretiliyor. Yoğun üretim durumunda peynir veya ayak kokusuna benzer bir koku oluşuyor ve bu koku sivrisinekleri çekiyor.
Koku Kalıcı, Parfüm Yetersiz
Vosshall, parfüm ya da şampuan değişikliğinin durumu etkilemediğini belirtti. Araştırma üç yıl boyunca devam etti ve sivrisineklerin ilgisi sabit kaldı. Vosshall, “Eğer bugün bir sivrisinek mıknatısıysanız, üç yıl sonra da öyle olacaksınız” dedi.
Bakterilerin Rolü Büyük
Her bireyin cilt mikrobiyotasının benzersiz olduğunu vurgulayan Vosshall, sivrisinek çekiciliğinin bu bakteriyel farklılıklardan kaynaklanabileceğine dikkat çekti. Vanderbilt Üniversitesi’nden LJ Zwiebel ise sivrisineklerin sadece tek bir kimyasalı değil, çok sayıda bileşenden oluşan bir “kokteyl” izlediğini ifade etti.
Gelecekte Çözüm Probiyotik Krem Olabilir
Araştırmacılar, bu bulguların sivrisinekleri insanlardan uzak tutacak yeni ürünlerin geliştirilmesinde kullanılabileceğini düşündü. Vosshall’a göre, cilt kokusunu etkileyen bakteriler ve kimyasalların manipüle edilmesi, örneğin bir probiyotik krem ile bu kokuların azaltılması, sivrisinek saldırılarını önleyebilir.
Isırılmamak İçin Neler Yapılabilir?
Uzmanlar, sivrisineklerden korunmak için duş alarak ciltteki kokuları azaltmayı öneriyor. Özellikle ayak bölgelerine dikkat edilmesi gerektiğini vurgularken, evdeki bitki tercihleri ve etkili sinek kovucuların da bu konuda faydalı olabileceğini ekliyorlar.
