Şap’ın Faturası 162 Milyar TL

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

Türkiye genelinde 1 Temmuz’da şap hastalığı sebebiyle tüm hayvan pazarları kapatılırken, bu hastalığın büyükbaş hayvan varlığının yüzde 30’unu etkilemesi durumunda Türkiye’nin yıllık zararının 4.1 milyar dolar, yani 162 milyar TL olacağı belirlendi. Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi’nin (TARPOL) hesaplamalarına göre, büyükbaş hayvan varlığının yüzde 30’unun etkilenmesi halinde yıllık olarak et üretiminde 2.3 milyar dolar, süt üretiminde ise 875 milyon dolar ekonomik kayıp yaşanacak.

‘Şap Hastalığı 2025 – Ekonomik Etki ve Ulusal Mücadele Stratejisi Raporu’na göre, şaptan kaynaklanan ilaç giderlerinden 416 milyon dolar, aşı uygulamalarından 50 milyon dolar, buzağı ölümlerinden ise 25 milyon dolar kayıp söz konusu. Hastalığın ihracata olan maliyeti ise 437 milyon doları bulacak. Raporda, 2001 yılında İngiltere’deki şap hastalığı kaynaklı eradikasyon için 3 milyon 854 bin hayvanın itlaf edildiği ve hastalığın ülke ekonomisine maliyetinin 29 milyon sterlin olduğu vurgulandı.

FİYATLAR ARTACAK

Hastalığın önlenmesi için biyogüvenlik önlemlerinin artırılması, hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması ve yüksek etkili aşıların yılda iki kez uygulanması gerekiyor. Uzmanlar, bu hastalığın hayvan sahipleri için gelir kaybına neden olacağını ve tüketicilerin de olumsuz etkileneceğini belirtiyor. Rafta et ve süt fiyatlarında artışlar gözlemlenecek. Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla 146 büyükbaş hayvan şap hastalığından hayatını kaybetti. Geçen yıl, Türkiye genelinde büyükbaş hayvanlara 146 milyon doz aşı uygulanmış olmasına rağmen hastalıkların önüne geçilemedi. TÜİK verilerine göre, 2024 yılında ülkede 16.9 milyon büyükbaş ve 54.9 milyon küçükbaş hayvan mevcut.