Rusya'da Uçuşlarda Rötar ve İptal Sorunları Artıyor

Rusya'da, Ukrayna’nın insansız hava araçlarıyla düzenlediği saldırılar sonucunda hava yolu taşımacılığında yaşanan aksaklıklar giderek artıyor. Yaptırımlar nedeniyle Rus havacılık şirketleri zorlu bir dönemden geçiyor.

Şubat 2022'de patlak veren Ukrayna savaşının, Rusya'da en çok etkilediği sektörler arasında havacılık da bulunuyor.

ABD ve Avrupa Birliği, savaşın ardından Rus havacılık sektörüne yönelik ciddi yaptırımlar uygulamaya başladı ve Rusya'ya uçak ve uçak parçalarının sevkıyatı yasaklandı.

Rus havacılık şirketlerinin filolarında en büyük paya sahip olan Airbus ve Boeing firmaları, Rusya’ya yapılan satışları ve ülkedeki uçaklara bakım hizmetlerini durdurarak, Rus şirketlerine kiralanan uçakların geri alınmasını talep etti.

Batılı şirketlerin havacılık sektöründeki boşluğu doldurmaya çalışan Rus firmaları, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından gerileme sürecine giren sivil havacılığı tekrar canlandırma çabalarını hızlandırdı.

Rusya'nın Batı Yapımı Uçak Filosunun Değişimi Gerekiyor

Rusya'nın savunma sanayi şirketi Rostec'in Başkanı Sergey Çemezov, 18 Mart'ta Rus şirketlerinin elinde bulunan “en az” 200 Batı yapımı uçağın 2030’a kadar değiştirilmesi gerektiğini belirtti.

Çemezov, yaptırımlar nedeniyle bu uçakların bakımının yapılamaz hale geldiğini vurgularken, Rusya'da faaliyet gösteren yaklaşık 700 ila 800 arasında Boeing ve Airbus uçaklarının bulunduğu tahmin ediliyor.

Rusya'da geçen yıl hava yoluyla 111 milyon yolcu taşınırken, uzmanlar yeterli sivil uçak sağlanamaması nedeniyle yolcu sayısının kısıtlandığını ifade ediyor.

Uçak parçaları için küresel pazara erişim kısıtlanan Rus şirketleri, filolarındaki eksik uçakları parçalayarak bu parçaları zaman zaman yeni uçaklarda kullanıyor; Rus hükümeti bu yöntemi savaşın ardından yasallaştırmıştı.

Sivil Uçak Projelerine Yönelik Çalışmalar Devam Ediyor

Rus hükümeti, sivil havacılığı güçlendirmek için yerli uçak projelerine odaklanmış durumda. MS-21 ve SJ-100 gibi yeni nesil yolcu uçaklarının üretim süreci ise henüz beklentileri karşılamaktan uzak.

Şu anda yaklaşık 40 adet MS-21 ve SJ-100 uçağı farklı üretim aşamalarında bulunurken, bu uçakların hava yolu şirketlerine teslim takvimleri belirsizliğini koruyor.

Öne çıkan MS-21 orta menzilli yolcu uçağının, ABD ve Avrupa yapımı uçaklarla rekabet edebilecek teknolojik yeniliklere sahip olması beklenirken, uçağın bu yıl yerli üretim PD-14 motoruyla seri üretime geçmesi planlanıyor.

Diğer bir dikkat çeken uçak olan SJ-100, başlangıçta ithal bileşenlerin kullanılması planlansa da, yaptırımlar sonrası tamamen yerli üretimle dizayn edilen uçağın seri üretiminin gelecek yıl başlaması öngörülüyor.

Rusya Ulaştırma Bakanlığı, 2030'a kadar 1000 yerli uçağın üretilmesini amaçlarken, 2022’de belirlenen bu hedef, son yapılan değerlendirmelerin ardından revizyona gidilmesiyle gündemden düşürüldü.

İHA Saldırıları Ulaşımı Olumsuz Etkiliyor

Son dönemde Ukrayna’nın Rus topraklarına yönelik arttırdığı İHA saldırıları, hava yolu ulaşımını olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor.

Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı (Rosaviatsiya), yalnızca 5-7 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen saldırılar sonucunda başta Moskova, St. Petersburg ve Nijniy Novgorod olmak üzere birçok kentte 485 uçuşun iptal edildiğini ve yaklaşık 1900 uçuşun ertelendiğini duyurdu.

Rus basınında yer alan haberlere göre, bu tarihlerde yaşanan aksaklıkların toplam maliyetinin 40 milyar rubleyi (yaklaşık 500 milyon dolar) aştığı öngörülüyor.

Ülkenin saygın gazetelerinden Kommersant'ta yer alan bir habere göre, 2025'in ilk altı ayında yaşanan uçuş rötarları, 2023 yılının tamamında kaydedilen rötar sayısını geride bıraktı.

İHA saldırıları sonrasında uçuşların ertelenmesi veya iptal edilmesinden olumsuz etkilenen hava yolu şirketlerinin zararlarını telafi etmek için vergi muafiyetleri, sübvansiyonlar ve yolculara konaklama sağlanması gibi destek düzenlemeleri değerlendiriliyor.