Piyasalarda Misilleme Korkusu

Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Avrupa Birliği (AB) ve Meksika'ya yönelik tarife kararlarıyla ticaret savaşlarının yeniden alevlenebileceği endişeleriyle haftaya satış baskısıyla başladı.

ABD yönetiminin korumacı ticaret politikalarının global ekonomiye olası etkilerine dair soru işaretleri sürerken, Trump'ın ülkenin önemli ticaret ortaklarından AB ve Meksika'ya 1 Ağustos tarihinden itibaren uygulanacak yüzde 30 tarife kararı, piyasalarda risk algısını yeniden artırdı.

Başkan Trump, AB'nin tarife ve tarife dışı politikaları ile ticaret engellerinden uzaklaşması gerektiğini ifade ederek, “Kapalı ticaret pazarlarınızı ABD'ye açmak ve engellerinizi kaldırmak isterseniz belki bu mektupta bir düzeltme yapmayı düşünürüz.” dedi.

Trump'ın bu kararının ardından AB ve Meksika'dan gelebilecek misillemelerin tarifelerde yeni bir restleşmeye neden olabileceği endişesi, piyasaların yönünü etkileyerek yatırımcıların odak noktası haline geldi.

Powell'a İstifa Çağrısı

Diğer yandan, tarifelerin ABD'deki enflasyon üzerindeki etkileri değerlendirilirken, Trump, daha önce faiz indirimi için baskı yaptığı ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın istifasının “harika bir şey” olacağını ifade etti.

Powell'ın ABD için “çok kötü” olduğu mesajını yineleyen Trump, “Dünyada en düşük faiz oranına sahip olmalıyız ama değiliz.” sözlerini kullandı.

Bu gelişmelerle birlikte, ABD'deki önemli bankaların 2. çeyrek bilançoları bu hafta dikkatle izlenecek.

ABD'de Bütçe Fazlası

ABD Hazine Bakanlığı, haziran ayına ilişkin bütçe dengesi raporunu açıkladı. Rapora göre, 2025 mali yılının dokuzuncu ayında federal hükümetin bütçe fazlası 27 milyar dolar olarak belirlendi.

Federal hükümet, geçen yılın haziran ayında 71 milyar dolar bütçe açığı vermişti. Bu dönemde bütçe dengesi için piyasa beklentisi 41,5 milyar dolarlık açık yönündeydi. Hükümetin gelirleri haziran ayında yüzde 13 artarak 526 milyar dolara ulaşırken, harcamaları yüzde 7 azalarak 499 milyar dolara düştü.

Tahvil, Altın, Dolar, Petrol, Borsa

Bütün bu gelişmeler ışığında ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftaya yatay bir seyirle yüzde 4,42 seviyesinde başlarken, altının ons fiyatı yüzde 0,1 artışla 3 bin 360 dolardan işlem görmeye başladı.

Dolar endeksi son 3 işlem gününde değer kazanırken, şu anda yüzde 0,1 artışla 98 seviyesinde seyrediyor. Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,3 düşüşle 69,8 dolardan işlem görmekte.

New York Borsası'nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,33, Nasdaq endeksi yüzde 0,22 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,63 değer kaybetti. ABD'deki endeks vadeli kontratlar haftanın ilk işlem gününe negatif bir ivmeyle girdi.

AB'den Tarifelere Yanıt

Avrupa borsaları geçen hafta cuma günü negatif bir seyir izlerken, AB'nin Trump'ın gümrük tarifelerine karşışu an için uzlaşmacı tavrını sürdürmesi dikkat çekti.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD ile tarifeler konusunda müzakereleri sürdüreceklerini fakat anlaşma sağlamazlarsa misilleme yapacaklarını bildirdi.

Trump'tan gelen revize edilmiş gümrük oranları ve yeni zaman çizelgesini içeren bir mektup aldıklarını belirten von der Leyen, “AB ihracatına uygulanacak yüzde 30'luk gümrük vergisi, transatlantik tedarik zincirlerini olumsuz etkileyerek her iki taraftaki işletmeler ve tüketiciler için zararlı olacaktır.” diye konuştu.

Von der Leyen, AB'nin dünyanın en açık ve adil ticaret uygulamalarına sahip olduğunu vurgulayarak, ABD ile müzakere edilebilecek bir çözüme öncelik verdiklerini ifade etti.

ABD ile 1 Ağustos'a kadar bir anlaşmaya varmak için çalışmalarına devam edeceklerini duyuran von der Leyen, gerektiğinde karşı önlemlerin alınacağını da belirtti.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Trump'ın AB için öngördüğü yüzde 30'luk gümrük vergisinin uygulanmasının ülke ekonomisi üzerinde derin etkilere yol açacağını ifade etti.

Cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,38, Almanya DAX 40 yüzde 0,82, İtalya FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,11 ve Fransa CAC 40 endeksi yüzde 0,92 değer kaybetti. Avrupa'daki endeks vadeli kontratlar yeni haftaya da negatif başladı.

Asya Borsaları Japonya Hariç Pozitif Seyrediyor

Asya borsalarında Japonya hariç alış ağırlıklı bir seyir gözlenirken, Çin'in açıkladığı ekonomik veriler bölge piyasalarında olumlu bir etki yaratıyor.

ABD ile Çin arasındaki tarife uzlaşısı devam ederken, Pekin yönetimi ticarette genişlemeci politikasını sürdürüyor. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin açıklamasına göre, Çin ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), serbest ticaret bölgelerini geliştiren bir anlaşmayı ekim ayında liderlerinin onayına sunmayı kararlaştırdı.

Çin'de açıklanan dış ticaret verilerine göre, haziranda ihracat yıllık bazda yüzde 5,8 ile beklentileri aşarken, ithalat aynı dönemde yüzde 1,1 arttı.

Tüm bu gelişmelerin ardından kapanışa yaklaşırken Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1 gerilerken, Güney Kore'nin Kospi endeksi yüzde 0,6, Çin'in Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,5 ve Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 0,7 değer kazandı.

Dolar 40,20 Liranın Üstünde

Cuma günü alış ağırlıklı seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,26 değer kazanarak 10.358,46 puanda tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'ndaki (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise cuma akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 12.149,00 puandan işlem gördü.

Analistler, BIST 100 endeksinin 10.400 ve 10.500 puan seviyelerinin direnç, 10.300 ve 10.200 puan seviyelerinin destek konumunda olduğunu belirtti.

Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,2 artışla 40,0430'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 40,2050'den işlem görmeye başladı.

Analistler, bugün yurt içi ve yurt dışındaki veri gündeminin sakin olacağını belirtiyor ve tarifelere ilişkin haber akışını takip etmenin önemine dikkat çekiyor.