Piyasalar Fed Tutanaklarına Odaklanacak

Küresel piyasalarda, geçtiğimiz hafta ABD'de vergi indirimi tasarısı, ABD Başkanı Donald Trump'ın “tarife mektupları”, ülkede açıklanan istihdam raporu ve merkez bankası başkanlarının açıklamaları ile karışık bir seyir ön plana çıkarken, önümüzdeki hafta ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) yayımlayacağı toplantı tutanakları yatırımcıların ilgi odağı oldu.

ABD yönetiminin uyguladığı korumacı politikaların ekonomi ve ticaret üzerindeki potansiyel etkilerine dair endişeler sürüyor. Küresel çapta tarifeler başta olmak üzere birçok belirsizlik mevcutken, ABD Başkanı Trump'ın sıklıkla değişen politikaları yatırımcıların karar verme süreçlerini zorlaştırıyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, tarifelerin erteleme tarihinin sona ermesiyle birlikte ABD ile ticaret yapan ülkelere uygulanacak tarifeleri mektup yoluyla bildireceğini ve 1 Ağustos'ta yürürlüğe gireceğini açıklaması, özellikle Asya piyasalarında risk iştahını azalttı. Japonya, Güney Kore ve Hong Kong borsaları haftalık bazda değer kaybetti.

Diğer yandan, dünya genelinde ekonomik ve jeopolitik endişeler devam ederken, geçtiğimiz hafta anlaşılan ABD ekonomik verileri yatırımcılar tarafından yakından izlendi. ABD Başkanı Trump, Kongre tarafından onaylanan kapsamlı vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren tasarıyı imzalayarak yasalaştırdı. Trump, tasarı ile ilgili “Bu yasa tasarısı büyük bir ekonomik büyümeyi tetikleyecek ve ülkenin temelini oluşturan çalışkan vatandaşları yeniden ayağa kaldıracak.” şeklinde bir değerlendirmede bulundu.

Bahsedilen tasarının ülkenin bütçe açığını 2034 yılına kadar 3,4 trilyon dolar genişleteceği öngörülüyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, IMF'nin ABD'nin bütçe açığını zaman içerisinde azaltması gerektiği yönündeki tutumunu koruduğunu vurgularken, “vergi indirimi” tasarısının borcun azaltılması tavsiyesine ters düştüğünü ifade etti.

ABD Verileri Piyasayı Karıştırdı

Bu gelişmelerin yanı sıra geride kalan haftada ABD'de açıklanan istihdam raporu, iş gücü piyasasının sağlam kalmaya devam ettiğini gösterdi. Fed'in para politikası kararlarında önemli bir rol oynayan iş gücü piyasasına dair alınan olumlu sinyaller, bankanın faiz indirimi döngüsüne yönelik belirsizlik yarattı. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yıl genelinde toplam üç kez faiz indirimi yapacağına ilişkin beklentiler zayıflarken, Fed'in eylüldeki politika faizini 25 baz puan düşürme olasılığı yüzde 88'den yüzde 72'ye geriledi.

Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından düzenlenen ECB Merkez Bankacılığı Forumu'nda konuşan Fed Başkanı Jerome Powell, faizleri yeniden düşürmeye başlamadan önce daha fazla veri elde etmek ve tarifelerin etkilerini değerlendirmek istediklerini belirtti. ABD ekonomisinin oldukça güçlü bir konumda olduğunu vurgulayan Powell, tarifeler göz ardı edildiğinde enflasyonun beklendiği gibi davrandığını ifade etti. Powell, tarifelerin etkilerinin henüz çok derin bir şekilde hissedilmediğine dikkat çekerek, yaz boyunca daha yüksek enflasyon verileri beklediklerini belirtti.

Tarifeler olmasaydı Fed'in şu ana kadar faizleri daha fazla düşürüp düşürmeyeceğine dair gelen bir soruya Powell, “Bence bu doğru.” yanıtını verdi. Tarifelerin büyüklüğünü görerek ve tarifeler nedeniyle enflasyon beklentilerinin arttığını gözlemleyerek beklemeye geçtiklerini kaydetti.

Powell, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin büyük çoğunluğunun yılın ilerleyen dönemlerinde faiz oranlarını tekrar düşürmenin uygun olacağı görüşünde olduğunu, ayrıca enflasyon ile iş gücü piyasasına dair verileri dikkatle izleyeceklerini söyledi. Powell, herhangi bir toplantıda faiz indirimi ihtimalini gündemden kaldırmayacağını ve bunun verilerin seyri ile bağlantılı olacağını ifade etti.

Bu gelişmeler ışığında, ABD tahvil piyasalarında geçen hafta satıcılı bir seyir hakim olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 7 baz puanlık artışla haftayı yüzde 4,35 seviyesinden kapattı.

Emtia fiyatları ise bu haber akışına pozitif bir tepki vererek yükseldi. Altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 1,9 artışla 3.337 dolara, gümüşün ons fiyatı yüzde 2,58 yükselerek 36,9 dolara ulaşırken, Brent petrolün varili de yüzde 2,40 değer kazanarak 67,9 dolardan haftayı tamamladı.

Dolar endeksi ise yüzde 0,2 azalışla 97,2 seviyesinden haftayı kapadı.

ABD Borsaları Pozitif Seyretti

New York borsasında geçtiğimiz hafta pozitif bir seyir gözlemlendi. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 1,72, Nasdaq endeksi yüzde 1,48 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,30 değer kazandı. ABD'de Bağımsızlık Günü tatili dolayısıyla New York Borsası perşembe günü yarım gün işlem yaparken, cuma günü kapalı kaldı.

Makroekonomik veri açısından ABD'de tarım dışı istihdam, haziranda 147 bin kişi artarak beklenilenin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den yüzde 4,1'e geriledi. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 28 Haziran ile sona eren haftada 233 bine inerek piyasa öngörülerinin altında geldi.

ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), haziranda piyasa beklentilerine paralel olarak yüzde 50,8'e yükseldi. S&P Global'in hizmet sektörü PMI verisi ise haziranda bir önceki aya göre 0,8 puan azalışla 52,9'a indi. Ülkede fabrika siparişleri, mayıs ayında yüzde 8,2 ile beklenenden fazla arttı.

Ülkenin dış ticaret açığı ise mayıs ayında yüzde 18,7 artışla 71,5 milyar dolara ulaştı. İhracat ise yüzde 4, ithalat ise yüzde 0,1 azaldı.

Küresel piyasalarda gelecek hafta FOMC toplantı tutanakları, toptan eşya stokları ve haftalık işsizlik maaşı başvurusu verileri izlenecek.

Avrupa Borsaları Karışık Seyretti

Avrupa borsaları, geçtiğimiz hafta karışık bir seyir izlerken, Avrupa Birliği (AB) ile ABD arasında tarifeler konusunda bir anlaşmaya varılıp varılmayacağına dair gelişmeler dikkatle takip edildi.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, Alman televizyonunda katıldığı bir programda ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Lagarde, mevcut faiz oranlarının uygun seviyede olduğunu ve bankanın yüzde 2’lik orta vadeli enflasyon hedefine bağlı kaldığını ifade etti.

Enflasyondaki yıllar süren dalgalanmaların ardından nihayet Avro Bölgesi'nde istikrar sağlandığına dikkati çeken Lagarde, “Kararlılığımız, taahhüdümüz ve görevimiz fiyat istikrarını korumaktır. Fiyat istikrarı yüzde 2 enflasyon seviyesindedir. Bunu başardık, enflasyon yüzde 2 seviyesinde ölçülmektedir ve bunu sürdürmeye devam edeceğiz.” dedi.

ABD Başkanı Trump'ın gümrük vergisi politikalarına dair Lagarde, bu politikalara verilecek yanıtlardan birinin AB pazarını güçlendirmek olacağına vurgu yaptı. Lagarde, “Elbette ABD büyük ve önemli bir pazar, aynı zamanda bizim için de önemli bir ticaret ortağı. Ancak yapmamız gereken kendi bahçemizi burada, kendi evimizde geliştirmektir.” şeklinde konuştu.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD ile tarifeler konusunda bir anlaşma sağlama niyetinde olduklarını söyledi. Leyen, müzakere edilmiş bir çözüm istediklerini belirtirken, aynı zamanda tatmin edici bir anlaşmaya varılamaması ihtimaline hazırlandıklarını da ifade etti.

AB ülkelerinin, ABD'ye karşı bir dengeleyici liste üzerinde istişarelerde bulunduğunu anlatan von der Leyen, “Avrupa'nın çıkarlarını savunacağız. Bunun için gerekli tüm araçlar masada.” dedi.

Ekonomik verilerin yanı sıra jeopolitik gelişmeler de yatırımcılar tarafından dikkatle takip devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde Ukrayna barışı konusunda “hiçbir ilerleme” kaydedemediğini ifade etti.

Öte yandan Almanya Federal İş Ajansı (BA), işsizlik rakamlarına ilişkin haziran ayı verilerini açıkladı. Buna göre, ülkede mevsimsellikten arındırılmış işsizlik sayısı, haziranda mayıs ayına göre 11 bin kişi artarak 2 milyon 970 bin oldu. Beklenti, işsizlik sayısının haziranda 15 bin artması yönündeydi.

Uluslararası finansal araştırma kuruluşu S&P Global, İngiltere'nin haziran ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerini açıkladı. Verilere göre, ülkede imalat sanayi PMI haziranda 47,7 olarak kaydedildi. Bu seviye son 5 ayın en yüksek değeri olmasına rağmen, büyüme bölgesi olan 50 puanın altında kalmaya devam etti.

Geçen hafta İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,27 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 değer kazanırken, Almanya'da DAX endeksi yüzde 1 ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,3 geriledi.

Gelecek haftanın veri takviminde pazartesi günü Avro Bölgesi'nde perakende satışlar, Almanya'da sanayi üretimi, cuma günü ise İngiltere'de sanayi üretimi ve Almanya'da enflasyon verileri izlenecek.

Asya Borsaları Çin Hariç Negatif Seyretti

Asya borsaları geçtiğimiz hafta Çin dışında satış ağırlıklı bir seyir izlerken, Trump'ın “tarife mektupları”na dair endişeler ile açıklanan makroekonomik verilerden gelen karışık sinyaller risk iştahını azalttı.

Trump, Japonya ile ticaret anlaşması yapma konusunda şüphelerini dile getirirken, bu nedenle Japonya'ya bir mektup yazacağını belirterek, “Size çok teşekkür ediyorum ve ihtiyacımız olan şeyleri yapamayacağınızı biliyoruz. Bu nedenle yüzde 30, yüzde 35 ya da bizim belirlediğimiz rakam neyse onu ödüyorsunuz.” şeklinde ifadelerde bulundu.

Japonya'nın baş ticaret müzakerecisi Ryosei Akazawa, hem Japon hem de ABD heyetlerinin olası bir anlaşma için samimi görüşmeler yaptığını, ancak temel farklılıkların hala çözülmediğini dile getirdi.

Öte yandan, Çin Ticaret Bakanlığı, Pekin'in ABD ile ticaret görüşmelerinde haziranda sağlanan anlaşmaları sürdürmek için yakın iş birliği içinde olduğunu duyurdu.

Japonya'da mayıs ayında hane halkı harcamaları aylık bazda yüzde 4,7'lik bir artış ile öngörüleri aşarken, yıllık bazda yüzde 4,6'lık bir artışla da tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Hane halkının harcamalarına dair beklentiler aylık bazda yüzde 0,4 ve yıllık olarak da yüzde 1,3 artış göstermekteydi.

Japonya'da haziran ayına ilişkin hizmet sektörü PMI 51,7 ile bir önceki aya göre artış göstererek sektörde genişlemeye işaret etti. Çin tarafında ise Caixin hizmet sektörü PMI 50,6 ile beklentilerin altında kalmış durumda.

Söz konusu gelişmelerle birlikte haftalık bazda Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,40 değer kazanırken, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,85, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,05 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,52 geriledi.

Gelecek hafta salı günü Japonya'da dış ticaret dengesi, çarşamba günü Çin'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), perşembe günü ise Japonya'da ÜFE verileri izlenecek.

Borsa Sert Yükseldi

Yurt içinde geçtiğimiz hafta alış ağırlıklı bir seyir göze çarparken, BIST 100 endeksi yüzde 9,26 değer kazanarak 10.275,75 puandan kapanış yaptı; gözler yeni haftada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanacak ödemeler dengesi verilerine odaklandı.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda aylık bazda yüzde 1,37, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 2,46 artış kaydetti. Yıllık enflasyon oranı, tüketici fiyatlarında yüzde 35,05, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 24,45 olarak belirlendi.

Öte yandan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, haziran ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Bakan Bolat, “İhracatımız haziranda (geçen yılın aynı ayına göre) yüzde 8 artışla 20,5 milyar dolara ulaştı. Bu yüzde 8'lik artış, son bir yılın en yüksek aylık artış oranı olarak kayıtlara geçti. Haziran itibarıyla yıllık ihracatımızda rekor rakam olan 267 milyar dolara ulaşmış olduk.” şeklinde bilgi verdi.

Bunun yanı sıra Cuma günü TCMB, Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu paylaştı. Rapora göre yıllık enflasyon, gıda ve hizmet gruplarında gerilerken, diğer ana gruplarda artış gösterdi. Aylık bazda hizmet ve enerji gruplarındaki fiyat artışları dikkat çekerken, gıda fiyatları sınırlı bir oranda geriledi. İşlenmemiş gıda fiyatları, sebze öncülüğünde düşüş yaşarken, işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yavaşladı.

Rapora göre, yıllık enflasyon dayanıklı mallar (altın hariç) ile giyim ve ayakkabı gruplarında artış gösterirken, diğer temel mallar grubunda bir miktar geriledi. Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı yüzde 1,24 ile önceki aya göre güç kaybetti. Bu dönemde beyaz eşya fiyatları yüzde 3,04, otomobil fiyatları ise yüzde 1,07 ile daha az artış gösterdi, mobilya fiyatları ise görece yatay seyretti.

Yurt İçinde Ödemeler Dengesi İzlenecek

AA Finans'ın TCMB'nin 11 Temmuz'da açıklayacağı “Mayıs 2025 Ödemeler Dengesi” verilerine dair beklenti anketi, 16 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Ankete katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının mayıs ayında 1 milyar 84 milyon dolar açık verdiğini öngördü.

Bu döneme ait cari açık beklentileri, 280 milyon dolar ile 4 milyar 800 milyon dolar arasında değişim göstermekte. Ekonomistler, cari işlemler açığının 2025 yılında 19 milyar 783 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini tahmin etti. Ekonomistlerin 2025 yılı için cari açık beklentisi ise 17 milyar dolar ile 22 milyar dolar aralığında yer aldı.

Dolar/TL haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,1 altında 39,8750'den tamamladı.

Gelecek hafta yurt içerisinde pazartesi günü Hazine nakit dengesi, perşembe sanayi üretimi ve cuma günü ödemeler dengesi verileri izlenecek.