CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlediği basın toplantısında, pamuk fiyatlarının 2024 yılı itibarıyla 2020 seviyelerine döndüğünü ifade ederek, pamuk üreticisinin son üç sezondur kesintisiz zarar ettiğine dikkat çekti.
Çiftçilerin üretime devam edebilmeleri için bu sezon pamuk fiyatlarının en az 30 TL seviyesine ulaşması gerektiğini belirten Sarıbal, şunları kaydetti:
– “İzmir Ticaret Borsası’ndaki ortalama pamuk fiyatları 2022 yılında 15,7 TL, 2023 yılında 19,1 TL, bu yıl ise 23,3 TL civarında seyretmektedir. Üretici birlikleri de alım fiyatlarını maliyetlerinin çok altında belirlemiştir.”
– “Her 1 kilogram pamuk için üretici, ortalama 6,7 TL zarar ediyor. Bu fiyatlarla pamuk üretimi sürdürülemez hale geliyor. Çiftçilerimiz gelecek yıl tarlalarına pamuk ekmeyi bırakacak, bu durum yalnızca çiftçilerin değil, ülkenin geleceği için de büyük bir tehdit oluşturuyor.”
– “3 yıldır sabit kalan 1,60 TL prim desteği, üreticiyi ayakta tutmaya yetmez. Bu destek güncellenmeli ve üretici, kur artışı ile girdi maliyetlerinden korunmalıdır.”
'32 MİLYAR DOLAR İTHALAT'
Pamuğun Türkiye tarımında stratejik bir ürün olduğunu ve tekstil ile bitkisel yağ ve hayvancılık sektörlerinin de pamuk üretimine bağlı olduğunu vurgulayan Sarıbal, şöyle devam etti:
– “2024 yılı itibarıyla pamuk üretiminin yüzde 41’i Şanlıurfa, yüzde 17’si Diyarbakır, yüzde 11’i Aydın, yüzde 8’i Hatay ve yüzde 7’si İzmir’de gerçekleşmiştir. Bu beş il toplam üretimin yüzde 84’ünü gerçekleştiriyor. Ancak üretim alanları daralıyor, maliyetler yükseliyor, fiyatlar düşüyor.”
– “2022 yılında 573 bin hektar olan ekim alanı, 2024 yılında 467 bin hektara azalmıştır. Lif pamuk üretimi ise 1 milyon tonun üzerine çıkmışken, 2024'te 830 bin tona gerilemiştir.”
– “Aynı yıl, 780 bin ton pamuk ithal ederek 1 milyar 525 milyon dolar ödendi. Küresel tekstil tüketimindeki durgunluk nedeniyle Türkiye’nin lif pamuk ithalatının 2021/22 sezonundan itibaren belirgin bir azalma göstermektedir.”
– “AKP hükümeti döneminde 2 milyon ton pamuk ihraç edilirken, 18 milyon ton pamuk ithal edildi. İhracattan 3,9 milyar dolar kazanılırken, ithalata 32 milyar dolar harcandı. Yani bu ülkede çiftçiye değil, dış üreticilere kaynak aktarılmıştır.”
Pamuğun Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği çerçevesinde sanayi ürünü olarak kabul edildiğini hatırlatan Sarıbal, bu nedenle ithalata gümrük vergisi eklenemediğini belirtti:
– “Oysa pamuk aslında bir tarım ürünüdür ve bu şekilde değerlendirilmelidir. Bu anlaşmanın gözden geçirilmeden pamuk üreticisinin korunması mümkün değildir.”
– “TARİŞ, Çukobirlik ve Antbirlik gibi üretici birliklerinin yanı sıra özel sektörün de fiyat belirleme süreçlerinde mevcut şartları dikkate almaları gerekmektedir. Ancak mevcut durum, pamukta sürdürülebilirliğin yeterince önemsenmediğini göstermektedir.”
– “Pamuk üreticisi için bir başka tehdit, çırçırlama hizmetinde uygulanan yüzde 18 KDV ile ortaya çıkmaktadır. Bu oranın derhal yüzde 1’e indirilmesi, üreticinin yükünün hafifletilmesi gerekmektedir. Üreticilerin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması bu desteklerin güncellenmesine bağlıdır.”
– “Pamuk üretiminde istikrarın sağlanması ve bu alandaki gelişim yalnızca güçlü ve sürekli destek politikalarıyla mümkündür. Ayrıca Tarım Satış Kooperatifleri, lisanslı depoculuk sistemine dahil edilmemektedir.”
