Netanyahu, Azınlık Konumuna Düştü

İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun koalisyonundaki Ultra-Ortodoks Yahudi (Haredi) partilerden Şas, Haredilerin askerlikten muafiyetini sağlayacak yasa üzerinde yaşanan görüş ayrılığı nedeniyle hükümetten istifa etme kararı aldı.

İsrail basınında yer alan haberlere göre, Mecliste 11 milletvekiline sahip Şas Partisi'nin dini otoritesi Hahamlar Konseyi, Haredi cemaatin askerlik muafiyetini sağlayacak yasadaki anlaşmazlık nedeniyle partinin hükümetten çekilmesine hükmetti.

HÜKÜMETİ DEVİRMEYİ DESTEKLEMEYECEKLER

Bu gelişmeyle, son dönemde diğer bir Haredi koalisyon ortağını kaybeden Netanyahu hükümeti, 120 sandalyeli Mecliste 50 milletvekilinin desteği ile azınlık hükümeti durumuna düştü. Ancak, Şas Partisi'nin koalisyondan ayrılmasına rağmen muhalefetin hükümeti devirme girişimlerini desteklemeyeceği belirtildi.

İsrail Meclisinin 27 Temmuz'da tatile girmesiyle Netanyahu, bir süreliğine de olsa rahatlayabilecek.

Öte yandan, İsrail muhalefeti, Meclisin lağvedilmesi için haziranda bir öneri sunmuş ancak yeterli oyu elde edememişti. İsrail yasalarına göre, muhalefet, Meclisin feshi yasasını 6 ayda bir oylamaya sunabiliyor.

Netanyahu liderliğindeki koalisyonun azınlık hükümeti konumuna düşmesine rağmen mevcut durumun, Meclisin yeniden açılacağı Ekim 2025'e kadar iktidarda kalmasına olanak tanıyacağı değerlendiriliyor.

ANA MUHALEFET SEÇİM İSTİYOR

<pDiğer yandan, İsrail ana muhalefeti Gelecek Var Partisi Lideri Yair Lapid, yayımladığı bir video mesajında, "Netanyahu hükümetinin azınlık hükümeti konumuna düşmesiyle, askerleri savaşa gönderemeyeceğini, kimin yaşayıp kimin öleceğine karar veremeyeceğini" ifade etti.

Netanyahu hükümetinin Gazze'nin geleceğini belirleyemeyeceğini savunan Lapid, Suriye veya Suudi Arabistan ile anlaşma imzalayamayacağını, bu hükümetin “iktidar hakkının kalmadığını ve gayrimeşru bir hükümet olduğunu” vurguladı.

İsrail'in ana muhalefet lideri, “Şimdi seçimlerin vakti geldi.” dedi.

HAREDİLERİN ASKERE ALINMASIYLA İLGİLİ TARTIŞMA

İsrail yasaları, 18 yaşını dolduran herkesin zorunlu askerlik yapmasını öngörürken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması uzun zamandır tartışma konusu oluyordu.

İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede artan saldırganlık sebebiyle asker ihtiyacının yükselmesi, Haredilerin askere alınması konusunu yeniden gündeme getirmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.

Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, Temmuz ayı itibarıyla 2025-2026 askerlik yılı için “havuz” olarak tanımlanan grubun geri kalanına emir göndereceği belirtilmişti.

Daha önce Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması durumu, Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortaklarının Meclisi boykot etmesine ve Meclisin feshi için bir siyasi krize yol açmasına neden olmuştu.

Sorunun çözülememiş olmasına rağmen fesih oylamasında gerekli çoğunluk sağlanamamıştı.

İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'in son taslağının taleplerini karşılamadığını belirten “Degel HaTorah” ve “Agudat Israel” partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı, 7 milletvekili ile hükümetten ayrıldı ve böylece Netanyahu hükümeti 61 milletvekili ile kalmış oldu.