

Emtia piyasasında yılın ilk yarısında görülen artan oynaklıkla birlikte, platin fiyatlarındaki yaklaşık %50'lik yükseliş dikkat çekiyor.
Bu süreçte tarife endişeleri ve küresel ekonomik belirsizlikler, emtia piyasasında sert dalgalanmalara yol açtı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın tarifelere dair açıklamaları ve diğer ülkelerden gelen tepkiler, ticaret savaşlarının derinleşebileceği kaygılarını artırırken, Çin'in ekonomik verileri de piyasayı etkiledi.
Analistler, Çin'deki iç talepteki zayıflığın ülke ekonomisi için büyük bir risk unsuru olduğunu ifade ederken, derinleşen deflasyon kaygılarının da talep endişelerini artırdığını aktardı.
Trump'ın tarifelere ilişkin çelişkili mesajları emtia piyasasında belirsizlikleri artırırken, ticaret savaşlarının şiddetlenebileceğine dair kaygılar, satış baskısının daha da derinleşme ihtimalini gündeme getirdi.
Tam da bu dönemde Orta Doğu'daki gerilimlerin de etkileri hissedildi. Özellikle İsrail ve İran arasındaki çatışmalar ile ABD'nin İran’a yapabileceği askeri müdahale, altın ve petrol fiyatlarını etkiledi.
DEĞERLİ METALLERDEKİ YÜKSEK ARTILAR
Trump'ın politikaları, jeopolitik riskler gibi faktörler, değerli metal fiyatlarını etkiledi. Yılın ilk yarısında, altın ons fiyatı %25,9, gümüş %25, platinin fiyatı %49,9, paladyum %20,9 artış gösterdi.
Bu süreçte altının ons fiyatı 3.499,99 dolarla rekor seviyelere ulaşırken, platinin ons fiyatı da 1.437,22 dolarla 11 yılın en yüksek seviyesini gördü.
Rekor fiyatlara rağmen, Çin'den gelen fiziksel altın talebinin güçlü kalması dikkat çekti. Altın, merkez bankaları ve Asyalı yatırımcıların yoğun taleplerine maruz kaldı.
Gümüş fiyatları ise güçlü sanayi talebi, devam eden arz sıkıntısı ve artan jeopolitik belirsizlikler neticesinde yükseklik kazandı. Güneş enerjisi, elektronik ve geniş kapsamlı elektrifikasyon gibi alanlarda gümüşün rolü önemli bir etken oldu.
Silver Institute, bu yıl küresel gümüş açığının azalacağını öngörse de, arz kısıtlamaları gümüş fiyatları üzerindeki yükselişi desteklemeye devam ediyor.
Gümüş, sadece bir yatırım aracı değil, aynı zamanda güneş panelleri, elektronik cihazlar ve elektrikli araçlarda önemli bir bileşen olarak öne çıkıyor.
Platin fiyatlarındaki artışta, son dönemlerdeki tarife savaşlarının etkili olduğu gözlemleniyor. ABD ve Çin arasındaki gerilimler, ABD'nin sadece Çin'e değil birçok ülkeye karşı tarife savaşları başlatmasıyla, emtia fiyatlarını doğrudan etkiliyor.
Analistler, platindeki yükselişte Trump ile Elon Musk arasındaki sözlü çatışmaların da etkili olduğunu belirtti. Bu gerilim, elektrikli araçlara yönelik teşviklerin azalacağı ya da kaldırılacağı yönündeki beklentileri artırıyor, bu da platinin daha çok karbon yakıtlı otomobillerde kullanıldığını düşünmemizi sağlıyor.
Çin’in nisan ayında gerçekleştirdiği platin ithalatı, doğal olarak pazar talebini artırdı.
BAZ METALLERDE YÜKSELİŞ
Yılın ilk altı ayında, bakır başta olmak üzere baz metallerde genel bir yükseliş görülüyor. Piyasalarda bakır %26,8, kurşun %4,7, alüminyum %1,8 artarken, nikel %1,1 ve çinko %7,9 azaldı.
Küresel ekonomik büyüme ve emtia taleplerine dair riskler, metal fiyatları üzerinde aşağı yönlü bir etki yapıyor.
Bakır, özellikle Çin’den gelen güçlü talep ile destekleniyor. ABD’ye yapılan bakır akışının devam etmesi, artan arz kaygılarını da beraberinde getiriyor.
ENERJİ EMTİALARINDA DÜŞÜŞ
Enerji grubuna bakıldığında ise mayıs ayı itibarıyla Brent petrolün varil fiyatı %11, New York'ta işlem gören doğal gazın fiyatı ise %4,9 oranında düştü.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, OPEC ve OPEC dışı bazı ülkelerin üretimi artırma planları ile ABD’nin uyguladığı gümrük vergileri etkili oldu.
Küresel ticaret savaşının yakıt talebini azaltacağı kaygıları ve piyasalardaki arz fazlalığı korkusu, petrol fiyatlarını olumsuz etkiliyor.
Asya’daki talep düşüşü ve rekor seviyelerdeki üretimle birlikte ılıman bahar havası, doğal gaz fiyatlarını da olumsuz yönde etkiledi.
TARIM GRUBUNDA DÜŞÜŞLER
Tarım grubunda ise Chicago Ticaret Borsası'nda buğday fiyatı %2,4, mısırda %10,7, pirinçte %10,9 düşüş gösterirken, soya fasulyesinde %1,6 artış kaydedildi.
ABD’de faaliyet gösteren Intercontinental Exchange'deki fiyatlar, pamukta %0,4, şekerde %15,9, kahvede %6,1, kakaoda ise %22,9 azalış yaşandı.
Buğday fiyatları ABD'deki yağışların etkisiyle gerilerken, dünya pirinç üretim tahminlerinin artması pirinç fiyatlarını düşürdü.
Küresel mısır üretiminin artış göstereceği tahminleri mısır fiyatlarını düşürürken, ABD ve Çin'teki ticaret savaşları nedeniyle Brezilya’dan gelen soya fasulyesine artan talep soya fiyatlarını yükseltti.
Artan endişeler ve düşen talep, pamuk fiyatlarının azalmasına yol açtı. Şeker fiyatlarında da yüksek üretim tahminleri sert düşüşlere neden oldu. Brezilya, şeker üretiminin 2025/26 döneminde rekor seviyelere ulaşacağına dikkat çekti.
Capital Economics İklim ve Emtia Ekonomisti Hamad Hussain, “Güney Afrika'dan gelen zayıf üretim ve artan Çin talebi platin fiyatlarını destekliyor. Spekülatif alımlardaki artış, fiyatlardaki yükselişin ana nedeni olarak görülüyor” dedi.
Hussain, platin rallisinin piyasa duyarlılığıyla fiyatlarda olası düşüşlere karşı oldukça hassas bir durumda olduğunu ifade etti.