Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, yıllık enflasyon enerji ve temel mal gruplarında artış gösterirken, diğer gruplarda ise düşüş gözlemlendi. Aylık bazda fiyat artışıyla dikkat çeken gruplar enerji ve temel mal oldu.
Enerji grubu fiyat artışını mesken tarifelerindeki düzenlemeler takip ederek elektrik kaleminin etkisiyle sürdürdü. Uluslararası ham petrol fiyatlarındaki düşüş, kur gelişmeleriyle dengelenirken, akaryakıt fiyatları da kısmen gerileyerek aylık enerji grubu enflasyonunu sınırladı. Son dönemde Türk lirasında yaşanan değer kaybı, özellikle dayanıklı tüketim mallarında ve temel mal fiyatlarında hissedilir bir etki yarattı.
Ayrıca, giyim ve ayakkabı alt grubunda sezon geçişine bağlı fiyat artışı, önceki yıllara göre daha yüksek seyretti ve aylık temel mal enflasyonunu artırdı. Gıda grubundaki fiyat artışı ise bir önceki aya göre yavaşladı; sebze fiyatlarındaki düzelme bu durumu etkiledi.
Hizmet grubunda aylık fiyat artışı bir önceki aya kıyasla modest bir şekilde artarken, bayram etkisiyle belirgin bir artış sergileyen ulaştırma hizmetleri ve kırmızı et fiyatlarının yansıdığı lokanta-otel alt grubu dikkat çekti. Aylık üretici enflasyonu, bir önceki aya göre yükselirken, yıllık üretici enflasyonundaki düşüş eğilimi devam etti. Mevsimsellikten arındırılmış B ve C endekslerinin aylık artışları güçlendi ancak yıllık artış oranları gerileme göstermeye devam etti.
Tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde bir artış gözlemlendi.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılara bakıldığında, enerji ve temel mal gruplarının katkıları, önceki aya göre sırasıyla 0,45 ve 0,35 puan artarken, hizmet, alkol-tütün, altın ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarının katkıları sırasıyla 0,40, 0,34 ve 0,30 puan azaldı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artışlar, tüketici fiyatlarında bir önceki aya yaklaşırken, B ve C endekslerinde güçlenme kaydedildi. B endeksini oluşturan gruplarda, temel mal ve işlenmiş gıda fiyat artışlarının belirgin şekilde yükseldiği gözlendi.
TCMB bünyesindeki göstergeler, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde aylık bazda bir yükseliş, üç aylık ortalamalar açısından ise yataya yakın bir seyrin olduğunu gösterdi.
Hizmet grubunda aylık fiyat artışı yüzde 3,00 olarak kaydedilirken, bu grup yıllık enflasyonu 1,74 puan azalarak yüzde 54,60 seviyesine geriledi.
Rapora göre, yıllık enflasyon haberleşme gibi tüm alt gruplarda geriledi.
Aylık bazda, bayram etkisiyle fiyatları yüzde 5,75 artan ulaştırma hizmetleri dikkat çekti. Bu artışta, kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı (yüzde 13,22) ve hava yolu ile yolcu taşımacılığındaki (yüzde 42,10) belirgin yükseliş etkili oldu.
Kira aylık enflasyonu, son iki aydır devam eden zayıflama eğiliminin sözleşme yenileme oranındaki düşüşle devam ederek yüzde 3,20 olarak gerçekleşti.
Ocak ayı sonrasında yavaşlayan lokanta-otel grubu aylık enflasyonu nisan ayında, hem yiyecek hem de konaklama hizmetlerindeki artışla yükseldi. Yiyecek hizmetleri üzerinde kırmızı et fiyatlarının, konaklama hizmetlerinde ise Türk lirasındaki değer kaybının etkileri hissedildi.
Eğitim hizmetlerinde yüzde 2,28 ile yılın başından bu yana en düşük aylık artış kaydedildi.
Haberleşme grubundaki aylık enflasyon yüzde 0,38 ile ılımlı seyrini sürdürdü. Nisan ayında, temel mal grubu fiyatları Türk lirasındaki zayıflamanın etkisiyle yüzde 3,74 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,89 puan artışla yüzde 20,28 seviyesine ulaştı. Yıllık enflasyon diğer temel mallar alt grubunda azalış gösterirken, dayanıklı mal ile giyim ve ayakkabı alt gruplarında yükseldi.
Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı yüzde 3,43 olarak önceki aya göre önemli ölçüde güçlenmişken, kur geçişkenliği yüksek olan otomobil kalemindeki artış (yüzde 4,68) dikkat çekti.
Mobilya grubunda da yüksek bir aylık artış (yüzde 4,42) kaydedilirken, beyaz eşya fiyatlarının nisan ayında görece yatay seyretmesi dikkat çekti. Son beş aydır düşüş gösteren giyim ve ayakkabı fiyatları, sezon geçişine bağlı olarak aylık bazda yüzde 6,57 ile son yıllardaki ortalama nisan ayı eğiliminden daha yüksek bir artış kaydetti. Diğer temel mallarda da aylık enflasyon yüzde 2,38 ile yükseldi.
Enerji fiyatları nisan ayında yüzde 4,32 artarak, yıllık enflasyonu 6,13 puan artışla yüzde 48,11 seviyesine getirdi.
Rapora göre, Son Kaynak Tedarik Tarifesi çerçevesinde endekse günlük olarak yansıyan elektrik fiyatları, mesken elektrik tarife ayarlaması nedeniyle nisan ayında yüzde 20,80 artarken, mayıs ayına sarkan etkiler göz önünde bulundurulmalı.
Diğer taraftan, akaryakıt fiyatları, Türk lirasındaki değer kaybına rağmen uluslararası ham petrol fiyatlarındaki belirgin düşüş ile yüzde 0,36 geriledi. Bu süreçte, şebeke suyu fiyatları aylık yüzde 1,66 yükseldi.
Nisan ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 2,01 yükselirken, bu gruptaki yıllık enflasyon 1,03 puan azalarak yüzde 36,09 olarak kaydedildi.
Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda alt grubunda 2,51 puan düşüşle yüzde 37,06 iken, işlenmiş gıdada ise 0,39 puan artırarak yüzde 35,35 oldu. Nisan ayında işlenmemiş gıda fiyatları taze meyve (yüzde 19,84), kırmızı et (yüzde 5,92) ve yumurta (yüzde 7,19) kalemlerindeki yüksek artışa karşın, sebze fiyatlarındaki düzeltme (yüzde -17,32) nedeniyle görece daha ılımlı bir seyir izledi.
İşlenmiş gıda alt grubunun fiyatları, nisan ayında yüzde 2,04 artış gösterdi. Bu artışta, ekmek ve tahıllar, katı-sıvı yağlar, konserve işlenmiş sebze ürünleri ve şekerleme-çikolata gibi kalemler etkili oldu.
Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 2,76 artarken, yıllık enflasyon yüksek baz etkisiyle 1,00 puan düşerek yüzde 22,50’ye geriledi. Bu süreçte ana sanayi grupları itibarıyla sermaye, ara malı, dayanıksız tüketim, dayanıklı tüketim malı (mücevherat hariç) ve enerji gruplarındaki fiyat artışları sırasıyla yüzde 3,69, yüzde 3,08, yüzde 2,78, yüzde 1,36 ve yüzde 0,61 olarak gerçekleşti.
Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde ise diğer mamul eşya, metal cevherleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri, motorlu kara taşıtları ve tütün ürünleri fiyat artışları ile öne çıkan alt gruplar oldu.
DOLAR
EURO
İNG. STERLİNİ
İSV. FRANGI
KAN. DOLARI
ÇEYREK ALTIN
BITCOIN