Basel merkezli Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), 29 gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede hanehalklarının önümüzdeki 12 ay için enflasyon beklentisinin ortalama %8 seviyesinde olduğunu duyurdu.
Bu oran, mevcut %2,4 seviyesindeki ortalama enflasyonun oldukça üzerinde bir rakam. BIS, eğer bu beklentiler merkez bankalarının hedeflerinden saparsa, ücret artış taleplerinin ve fiyat ayarlamalarının yeni bir enflasyon sarmalını tetikleyebileceği konusunda uyarıda bulundu.
BIS Para ve Ekonomi Departmanı Başkanı Hyun Song Shin, “Hanehalkı, yakın geçmişte yaşadığı enflasyon deneyiminden oldukça etkileniyor. Bu algılar davranışlara yansıdığı takdirde ekonomiyi de olumsuz etkileyebilir” dedi.
Trump’ın Tarifeleri ve Yeni Riskler
Merkez bankaları, pandemi sonrası fiyat artışlarının ve Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu enerji ve emtia fiyatlarındaki dalgalanmaların yanı sıra, Başkan Donald Trump’ın yürüttüğü ticaret savaşının da yeni bir risk faktörü haline geldiğini belirtiyor. ABD Merkez Bankası (Fed), bu yıl faiz oranlarını sabit tutarken, artan tarifelerin ABD’de tüketici fiyatlarını yükseltme olasılığına karşı dikkatli davranıyor.
Fed Başkanı Jerome Powell, pandemi sonrası enflasyonun hafızalarda taze olmasının, fiyat baskılarını kontrol altına alma çabalarını zorlaştırabileceğini ifade ederek, “Bu kez tarife kaynaklı şokların kalıcı fiyat baskılarına dönüşme riski dikkatlice ele alınmalı” şeklinde konuştu.
Kalıcı Enflasyon Riski Devam Ediyor
BIS, geçici enflasyon artışlarının genellikle “zararsız” görülse de, beklentilerde kalıcı yukarı yönlü bir kayma yaratabileceğini belirtti. Kuruluş, yaşlanan nüfus, iklim değişikliği, jeopolitik gerginlikler ve arz tarafındaki esnekliğin azalması gibi unsurların daha oynak bir ekonomik ortam oluşturabileceğini vurguladı.
BIS Genel Müdürü Agustín Carstens ise, “Pandemi sonrası yaşam maliyetlerinde yaşanan keskin artışın ardından hanehalklarının fiyat artışlarına ve reel gelir kayıplarına toleransı azaldı. Eğer beklentiler hedeflerden saparsa, merkez bankaları hızlı ve güçlü bir şekilde yanıt vermek zorunda kalacak” dedi.
Beklentiler Fed ve BoE’nin Takibinde
Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu yeni tarifelerin ardından hanehalklarının enflasyon beklentileri, Michigan Üniversitesi’nin anketlerinde 1990’ların başındaki seviyelere tırmandı. Ticaret gerilimlerinin kısmen azalmasıyla birlikte, bu beklentiler düşse de halen Fed’in %2’lik hedefinin iki katından fazla seviyelerde seyrediyor.
ABD’de piyasa bazlı göstergeler, beklentilerin “yerinde kaldığını” göstermesine rağmen, Fed ve İngiltere Merkez Bankası (BoE), hanehalkı ve şirketlerin “yüksek” beklentilerini dikkatlice izlemeye devam ediyor. Orta Doğu’da yaşanan çatışmaların olası yeni bir petrol şokuna yol açabileceği endişesi de merkez bankalarının dikkatli kalmasına sebep oluyor.
DOLAR
EURO
İNG. STERLİNİ
İSV. FRANGI
KAN. DOLARI
ÇEYREK ALTIN
BITCOIN