Elon Musk’ın yönettiği sosyal medya platformu X’in (eski adıyla Twitter), büyük markalara karşı açtığı rekabet davasında karşı taraf sessizliğini bozdu. Platform, Mars, Lego, Nestlé, Shell gibi birçok reklam verenini yasadışı boykotla suçladığı davada, markalar davanın reddini talep etti.
X’in iddialarına göre, söz konusu markalar, küresel bir reklamcılık girişimi olan Global Alliance for Responsible Media (GARM) çerçevesinde birleşerek, Musk’ın şirketi devralmasının ardından platforma yönelik milyarlarca dolarlık reklam harcamasını kolektif bir şekilde durdurdu.
X, bu durumun platformun kullanıcı etkileşimi ve dijital reklam pazarındaki rekabet gücünü zayıflattığını savundu.
Fakat davaya sunulan ortak dilekçede markalar, X’in iddialarının gerçekleri yansıtmadığını ifade ederek, “Bu dava, X’in kendi bozduğu iş modelinden kaynaklanan kaybı, serbest piyasa yerine mahkeme yoluyla telafi etmeye çalışmasından ibarettir” şeklinde belirttiler.
GARM, 2019 yılında reklam sektörünün çatı kuruluşu The World Federation of Advertisers (WFA) öncülüğünde kurulmuştu. Amaç, reklamverenlerin kaçınmak istediği içerikleri sınıflandırmak için ortak bir dil ve çerçeve oluşturmaktı. Şiddet, istismar gibi içeriklerin bu çerçevede değerlendirildiği GARM, üyeliklerinin gönüllülük esasına dayandığını vurgulamıştı. X, geçmişte bu yapının bir üyesiydi.
BOYKOT ÇAĞRISI YAPMADIK
Reklamverenler ve WFA tarafından yapılan açıklamada, “Hiçbir üyelik materyalinde boykot çağrısı, rakiplerin dışlanması ya da hassas bilgilerin paylaşımı yer almamaktadır” denildi.
GARM, X’in geçen yaz açtığı dava sonrası faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Kaynak yetersizliği nedeniyle kapatılan girişimin bağlı olduğu WFA ise faaliyetlerine devam ediyor ve davada sanık olarak yer almayı sürdürüyor.
Reklamverenler, X’in iddialarının aksine, reklam harcamalarını durdurma kararlarının bireysel olarak alındığını ve GARM üyeliğinden bağımsız gerçekleştiğini de belirtti. X’in kendi dava belgelerinde, GARM’ın 100’den fazla üyesinden yalnızca 18’inin platformda reklam vermeyi bıraktığı vurgulandı.
X’İN DEĞİŞİMİ
X’in reklam gelirleri, Musk’ın platformu 2022’de devralmasının ardından önemli ölçüde azalmıştı. Bu süreçte içerik denetimi gevşetilmiş, güvenlik ekipleri işten çıkarılmış ve tartışmalı hesaplar yeniden platforma dahil edilmişti.
X’in yasal argümanlarının bir kısmı, Temsilciler Meclisi Yargı Komitesi’nin hazırladığı bir önceki soruşturmaya dayanıyor. Komite, GARM ve üyelerinin, muhafazakâr eğilimli içerikleri barındıran platformlara ve medya kuruluşlarına karşı organize boykot gerçekleştirdiği iddiasını gündeme getirmişti.
WFA ve diğer sanıklar ise, reklamverenlerin siyasi nedenlerle X’ten uzak durmasının ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirileceğini ve rekabet hukukunun bu durumu kapsamadığını savunuyor.
Dava ayrıca yargı yetkisi açısından da tartışma konusu. ABD dışı merkezli markalar ve WFA, davanın Teksas’ta görülmesine itiraz ederek düşürülmesini talep ediyor.
