Kaybedenler Kulübünün Daimi Üyesi Olduk!

İlkay Akkaya / NEFES

2025 yılının ilk beş ayında Türk Lirası, dolar karşısında yüzde 10.9 oranında değer kaybederek, gelişmekte olan ülkeler arasında en kötü performans gösteren ikinci para birimi olma unvanını elde etti. Bu kategoride en fazla kaybı yaşayan para birimi ise sürekli krizle anılan Arjantin Pesosu oldu.

Arjantin Pesosu, yüzde 15.33’lük bir kayıp yaşarken, Türkiye ile aynı kategoride bulunan Rus Rublesi, yüzde 31.71’lik bir değer kazancıyla en üst sırada yer aldı.

Döviz Değişimleri ve Müdahale Süreci

Dolar endeksindeki düşüş, dünya genelindeki para birimlerine değer kazandırırken, Türk Lirası bu olumlu durumdan yararlanamayan nadir para birimlerinden biri oldu. Dolar Endeksi, yıla 109.209 seviyesinden başlarken, mayıs sonunda 99.259’a kadar geriledi. 1 Ocak’ta 35.3585 TL seviyelerinden işlem gören Türk Lirası, 30 Mayıs itibarıyla 39.2098 TL seviyelerine yükseldi. Türkiye, aynı gruptaki ülkeler arasında parası en fazla değer kaybeden ikinci ülke olma konumunu korudu.

Özellikle 19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından Türk Lirası, yaklaşık yüzde 12 değer kaybederek 41.2 TL seviyelerine ulaştı ve bu durum rekor kırdı. Bu dönemde dövize müdahale gerçekleştirilerek, Merkez Bankası 26 milyar dolar satış yaptı. Ancak bu müdahale, Türk Lirası’ndaki kaybı durdurmada yetersiz kaldı ve ülke ekonomisinin geleceğine dair belirsizlikler ortaya çıktı.

Gelişmekte olan ülkeler arasında Rus Rublesi, dolar karşısında yüzde 31.74’lük değer kazancıyla zirvede yer aldı. Ruble’yi takiben, Çek Korunası yüzde 10.98, Macar Forinti ise yüzde 10.38’lik artışlarla sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. Brezilya Reali yüzde 8.05, Meksika Pesosu yüzde 6.75, Kore Wonu yüzde 6.35, Şili Pesosu yüzde 4.77, Tayland Bahtı yüzde 4.16 ve Güney Afrika Randı yüzde 4.06’lık artışlar kaydetti. Gürcistan Larisi yüzde 2.98, Ukrayna Grivnası ise yüzde 0.79 ile en düşük artış gösteren para birimleri arasında yer aldı.

Döviz Kurları ve AKP İktidarı

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 3 Kasım 2002’de iktidara geldiğinde 1 dolar, 1.67 TL seviyesindeydi. Bugün geldiği nokta ise 40 TL’ye dayandı. Geçen 23 yılda dolar tam olarak yüzde 2.248 değer kazanırken, Türk Lirası eriyerek değer kaybetmeye devam etti. Mevcut durumda dolar, 39.2191 TL seviyesindedir. “İstikrar” ve “güçlü ekonomi” vurgusuyla başlayan iktidar süreci, ülkeyi derin bir döviz krizi ve vatandaşları da geçim zorluğuyla yüzleştirmiştir.

Rus Rublesi Zirvede

Rus Rublesi, yılın başından itibaren dolar karşısında yüzde 31.71 değer kazancı ile zirveye çıktı. Ruble, gelişmekte olan ülkeler arasında en güçlü performansı sergileyen para birimi haline geldi. Rusya Merkez Bankası’nın yüksek politika faizi ve Ukrayna savaşıyla ilgili müzakerelere dair iyimser beklentiler, rubleyi güçlendiren etkenler arasında yer aldı.