

Kamuda görev yapan yaklaşık 600 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi müzakerelerinde yeni bir döneme girildi.
Taraflar, geçen perşembe günü üçüncü kez bir araya geldi.
Türk-İş ve Hak-İş’in temsilcileri ile işveren temsilcisi Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası’nın (TÜHIS) ev sahipliği yaptığı toplantıda henüz anlaşma sağlanamadığı öğrenildi.
Pazarlık sürecinin uzaması beklenirken, bir sonraki toplantının 1 Mayıs’tan sonra gerçekleşeceği belirtiliyor.
Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü doğrultusunda yapılan toplantıda, sendikaların daha önce bakanlığa sunduğu 21 maddeden oluşan teklif paketi yeniden değerlendirildi.
21 MADDELİK TEKLİF PAKETİ
Peki bu pakette neler var, sendikalar işçilerin adına hangi taleplerde bulunuyor?
Sendikalar tarafından kamuoyuna sunulan teklif şu şekilde:
“Görüşmelere tarafların belirleyeceği toplu iş sözleşmelerinin başlayacağı tarih ile ilgili karar verilecektir.
TABAN ÜCRETLER
Toplu iş sözleşmeleri yürüyüş başlangıç tarihindeki günlük brüt çıplak ücretler; 1.800,00 TL’nin altında olan işçilerin günlük brüt çıplak ücretleri 1.800,00 TL’ye yükseltilecektir. (Ücretlerin net ödendiği iş yerlerinde bu tutarın neti göz önünde bulundurulacaktır.)
Taban ücreti ayarlaması sonrasında, derece-kademe olan işyerlerinde ücretler arasındaki yüzdelik fark korunacaktır. Ancak teklifimizde bu fark derece-kademeler arasında 1,00 TL’den az olamayacak şekilde belirlenmiştir.
KIDEM ZAMMI
İşçilerin ücretleri taban ücrete ayarlandıktan sonra, çalıştıkları her yıl için (alt işveren nezdindeki süreler dahil) net 15 TL/gün kıdem zammı eklenilecektir.
(Kıdem zammı; ikramiye, fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalar, akdi tatil ve hafta tatili çalışmaları, gece çalışma saatleri, yıllık izin ödemeleri, iş primi, vardiya primi ve tazminatlar gibi ücretle bağlantılı tüm ödeme şekillerinin hesaplamasında dikkate alınacaktır.)
ÜCRET ZAMLARI
a) İlk Yıl İlk Altı Ay Zammı:
İşçilerin taban ücrete geçtikten ve kıdem zammı uygulandıktan sonra, toplu iş sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihindeki brüt çıplak ücretlerine, yürürlük başlangıç tarihinden itibaren ilk yıl için %50 oranında zam yapılacaktır.
b) İlk Yıl İkinci Altı Ay Zammı:
İşçilerin ilk yıl ikinci altı ayının ilk gününde aldıkları brüt çıplak ücretlerine, bu dönemin başlangıcından itibaren %25 oranında zam yapılacaktır. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan tüketici fiyatlarındaki artış %25’i aşarsa, aşan kısmın toplamı birinci yıl ikinci altı ay ücret zammına eklenerek, bu tutara %10 oranında refah payı da ilave edilecektir.
c) İkinci Yıl İlk Altı Ay Zammı:
İkinci yılın ilk altı ayının ilk gününde alınan brüt çıplak ücretlere %25 oranında zam yapılacaktır. Yine, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından verilecek enflasyon verileri doğrultusunda, aşan kısımlar ilk altı ay ücret zammına eklenecektir.
d) İkinci Yıl İkinci Altı Ay Zammı:
İkinci yıl ikinci altı ayının birinci gününde alınacak brüt çıplak ücretler için %25 oranında zam yapılacak; aynı şartlar burada da geçerlidir.
YÜRÜRLÜK SÜRELERİ
Bakanlığa sunulan teklifimizde toplu iş sözleşmelerinin yürürlük süreleriyle ilgili farklılıklar, gün sayısı az olan ikramiyelerin 112 güne tamamlanması, hizmet zamlarının artırılarak ödenmesi ve ek ödemeler için düzenlemeler bulunmaktadır.
HAFTALIK ÇALIŞMA VE FAALİYET SÜRESİ
Teklifimize göre haftalık çalışma süresi en fazla 40 saat, beş gün üzerinde uygulanacaktır. Pazar günü hafta tatili ve Cumartesi akdi tatil olarak belirlenmiştir.
Deniz iş kanununa tabi işyerlerinde haftalık çalışma süresi 45 saat olarak belirlenecek ve en fazla 6 gün üzerinden uygulanacaktır. Yine Pazar günü tatildir.
Fiili çalışmaya bağlı ödemeler aylık hale getirilecek ve düzenli olarak ödenecek.
FAZLA ÇALIŞMA
Haftalık 40 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılacak ve her bir saat için normal çalışma ücretinin %100 fazlasıyla ödeme yapılacaktır. 45 saati aşan deniz iş kanununa tabi çalışanlar için ise normal ücretin %70 fazlasıyla ödeme yapılacaktır.
Resmi ve dini bayramlarda yapılan fazla mesailer, günlük normal çalışma süresini aşan kısım için %200 zamlı olarak ödenecektir. Mevcut uygulamada bu oranların üzerinde bir ödeme varsa, yüksek olanı uygulanacaktır.
KIDEM TAZMİNATI
Tüm işçilere her tam çalışma yılı için 35 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenecek, bir yıldan fazla sürelerde de aynı oran üzerinden ödeme yapılacaktır. Mevcut uygulamada bu tutarın üzerinde bir ödeme varsa, yüksek olanı geçerli olacaktır.
Konfederasyonlara bağlı sendikalarla önerilen protokol, sendikaların örgütlü olduğu işyerlerinde yaşanan sorunları şu şekilde ele alacaktır:
İŞYERİNE ÖZGÜ SORUNLAR
İşyeri veya işletmelere özgü idari ve mali konular (ölçme ve ayarlama, iş riski ve sorumluluk zammı, yıpranma – üretim – kampanya primi, günlük yevmiye değişiklikleri vb.) ile çalışma şartları konuları, toplu iş sözleşmelerinin tarafları arasında müzakere edilerek çözüme kavuşturulacaktır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ya da atanma yoluyla geçen işçilerin, toplu iş sözleşmelerinden doğan hakları, geldikleri işyerlerindeki benzer işçilerin seviyelerince değerlendirilerek belirlenmektedir.
KAMUDA TAŞERON ÇALIŞANLARIN KADROYA GEÇİRİLMESİ
Kamu kurumlarında taşeron olarak çalışanların daimi kadroya geçirilmesi yönündeki çalışmalar acilen sonuçlandırılacaktır. Ek ders karşılığında görev alan öğretmen ve diğer sağlık çalışanlarının kadroya alınması hususunda da gerekli adımlar atılacaktır.
GEÇİCİ VE MEVSİMLİK İŞÇİLER
05.04.2023 tarihinde yayımlanan 7447 sayılı kanunla, geçici ve mevsimlik işçilerin çalışma süreleri 11 ay 29 güne kadar uzatılabilecektir. Boş kalan norm kadrolar, gerekli şartları sağlayan geçici ve mevsimlik işçilerce doldurulabilir.
696 SAYILI KHK İLE KADROYA GEÇEN İŞÇİLERİN HAKLARI
İşçilerin iş ve işyeri değişikliği ile ilgili haklar üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması için çalışmalar ivedilikle tamamlanacaktır. İşçilerin fiilen yaptıkları işler ve unvanları, toplu iş sözleşmesi ekinde belirtilecektir.
Halen çözüm bekleyen işyeri uyuşmazlıklarında çalışan işçilere, oluşturulan “Çerçeve Anlaşma Protokolü” ile belirlenen ücret zamları ile sosyal yardımlar avans niteliğinde uygulanacaktır.
GELİR VERGİSİ DÜZENLEMESİ
Gelir vergisi yükünün hafifletilmesi amacıyla, ücretlerdeki gelir vergisinin %15’i aşması durumunda, aşan kısmı işveren karşılayacaktır.
DİĞER TALEPLER
Yemek, giyim, aile ve çocuk yardımları, doğum, ölüm, evlenme yardımları, yol yardımı, doğal afet yardımları, iş primi ve diğer benzeri konularda detaylı düzenlemeler yapılması önerilmektedir.
Yapılan işin tehlike sınıfına göre İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin düzenlemeler doğrultusunda; az tehlikeli işlerde çalışanlara brüt ücretin %10’u, tehlikeli sınıf işlerde %15’i ve çok tehlikeli işlerde %20’si oranında tehlikeli iş primi ödenecektir. Ödemeler işçinin fiilen çalıştığı işyeri türüne göre belirlenecektir.
Teknik hizmet ve sorumluluk tazminatı, vardiya zammı, bayram yardımı, öğrenim yardımı, ısınma desteği gibi konulara da dikkat çekilmektedir.