İzmit Körfezi’nin bazı bölgeleri, kahverengi bir görünüm kazandı. İzmit ilçesindeki kıyı bölgelerinde görülen bu renk değişikliği geniş bir alanda hissediliyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı’na bağlı ekipler, bu değişikliğin sebeplerini araştırmak için çalışma başlattı. Sudaki numuneleri analiz eden KOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, bu durumun dünya genelindeki birçok kıyı ekosisteminde rastladığı bir olay olduğunu ifade etti.
‘Rastladığımız Bir Durum’
Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, “İncelediğimiz örneklerde bir fitoplankton grubu olan dinoflagellata türünün aşırı çoğalmasının bu duruma sebep olduğunu gözlemliyoruz. Genellikle ‘mevsim geçişi’ olarak adlandırılan dönemlerde, hava ve su sıcaklıkları ile rüzgar rejimindeki değişikliklerle meydana gelen bir olay. Bu, sınırlı bir alandaki mikroorganizma sayısının artmasıyla gerçekleşiyor. İstenmeyen bir durum olarak değerlendirebiliriz; özellikle de amphipodalar gibi planktonik ya da makrobentik canlılar bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Ancak kıyı ekosistemlerinde, yoğun kentsel deşarjların olduğu bölgelerde, arıtma tesisleri iyi çalışıyor olsa da bu tür durumlara rastlayabiliyoruz.” dedi.
‘Alg Patlaması’
Bu tür oluşumların önlenmesinde en etkili yöntemlerden birinin atık su arıtma tesislerinin gelişmiş arıtım sistemlerine dönüştürülmesi olduğunu belirten Prof. Dr. Ergül, “İzmit Körfezi’nin çevresinde bu tür tesisler mevcut; ama nüfus kalabalık, deşarj miktarları fazla. Hava ve su sıcaklıkları bu organizmalar için elverişli olduğunda benzer durumlar yaşanıyor. Ayrıca, su içinde zaten bulunan ama rüzgar gibi meteorolojik unsurlar nedeniyle harekete geçen besleyici elementleri de dikkate almak gerekir.” dedi.
Geçtiğimiz hafta rüzgarlı hava şartlarında suyun karışması, organizmaların besleyici elementleri kullanmalarına sebep olmuş olabilir. Daha önceki benzer olaylarda da sürecin böyle geliştiğini tecrübe ettiklerini vurguladı. Gördüğümüz organizma, ‘Prorocentrum micans’ adı verilen bir dinoflagellata türüdür. Dünya genelinde bu organizmanın neden olduğu alg patlamaları, ‘red tide’ olarak bilinen olaylarla sıkça karşılaşılmaktadır.” şeklinde konuştu.
‘Ekosistemde Tahribat Yaratıyor’
Bu olayların insan sağlığı üzerinde doğrudan bir zararı olmadığını aktaran Prof. Dr. Ergül, “Fakat bulundukları ekosistemdeki diğer canlıları etkileyebiliyorlar. Daha önce gerçekleştirdiğimiz bir çalışmada balıkların besin kaynağı olan amphipodların solungaçlarını tıkadığı ve bu nedenle öldüklerini gözlemlemiştik. Dolayısıyla bu tür oluşumların ekosistem üzerindeki tahribatları nedeniyle ciddiye alınması gereken durumlar söz konusu. İnsanlar için doğrudan bir endişe kaynağı değil ama görsel ve ekosistem üzerindeki etkileri dolayısıyla önem arz ediyor.” dedi.
Müsilaj Yorumu
Müsilaj oluşumuyla ilgili de açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Ergül, “Prorocentrum micans, müsilaj oluşumuna katkıda bulunan organizmalar arasında yer alıyor. Ancak bu durumun ön saflarında değil, katkı sağlayan organizmalardan biri olarak değerlendiriliyor. Bu tür olayların önlenebilmesi için atık su arıtma tesislerinin etkin bir şekilde çalıştırılması ve modern teknolojilerle donatılması büyük önem taşıyor.” dedi.
Marmara İçin ‘Nüfus’ Uyarısı
Prof. Dr. Ergül, “Bölgemizdeki nüfus yoğunluğunun her geçen gün arttığını gözlemliyoruz. Bir rapora göre, her yıl yaklaşık 30 bin insan Kocaeli nüfusuna katılıyor. Bu da deniz ekosistemine birçok etkisi olan bir yük getiriyor. İstanbul ve Marmara Bölgesi’ndeki nüfusun artışıyla alakalı tedbirlerin alınması gerektiği aşikardır. Bu durum uzun vadeli düşünülerek, 5, 10, 20, 50 yıllık perspektiflerde ele alınmalıdır. Artan nüfus, bölgenin taşıma kapasitesini zorlamakta ve bu durumun etkileri kendini göstermeye başlamıştır. Dolayısıyla, bu konulara acilen odaklanmak gerekiyor.” şeklinde konuştu.
