ABD Başkanı Donald Trump, geçen ay düzenlediği “Kurtuluş Günü” konuşmasında duyurduğu küresel gümrük tarifeleriyle “istihdam ve fabrikalar geri dönecek” şeklinde dikkat çekmişti. Özellikle iPhone’lar üzerine yoğunlaşan Trump, Apple CEO’su Tim Cook ile yaptığı bir görüşmede, ABD’de satılacak olan iPhone’ların ABD’de üretilmesi gerektiğini belirtti.
Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, “Eğer bu üretim yurt dışında yapılırsa, Apple yüzde 25 oranında gümrük vergisi ödemek zorunda kalacak” ifadelerine yer verdi.
“Fiyatlar Üç Katına Çıkabilir”
Finansal hizmetler şirketi Wedbush Securities’in teknoloji araştırmaları küresel direktörü Dan Ives, Trump’ın talebinin ekonomik gerçeklerle bağdaşmadığını belirtti. CNN’e verdiği röportajda Ives, iPhone üretiminin ABD’ye taşınmasının maliyetleri üç kat artırabileceğini vurguladı.
“ABD’de, örneğin Batı Virginia ya da New Jersey’de bir üretim tesisi kurarsanız, o telefonlar 3 bin 500 dolara mal olur” diyen Ives, tedarik zincirinin sadece yüzde 10’unun bile ABD’ye taşınmasının Apple’a yaklaşık 30 milyar dolara ve en az üç yıla mal olacağını dile getirdi.
Tedarik Zinciri Asya’ya Kaydı, Apple Tasarıma Odaklandı
Akıllı telefon bileşenlerinin üretimi ve montajı yıllar içinde Asya’ya kaydırılmışken, ABD’li şirketler daha yüksek kâr marjı sunan yazılım geliştirme ve ürün tasarımına yöneldi. Bu strateji, Apple’ı dünyanın en değerli şirketlerinden biri haline getirdi.
Apple hisseleri, Trump’ın başkanlık döneminin başlangıcından bu yana %14’ten fazla değer kaybetti. Bu düşüşte, Trump’ın uyguladığı tarifelerin Apple’ın büyük ölçüde Çin ve Tayvan’a bağımlı tedarik zinciri üzerindeki olası etkileri rol oynadı.
iPhone’un Parçaları Asya’dan, Montajı Çin’de
iPhone’larda kullanılan çipler büyük oranda Tayvan’da üretiliyor; ekran panelleri Güney Kore’den gelmekte, bazı parçalar ise Çin’de üretildikten sonra nihai montaj işlemleri genellikle bu ülkede yapılmaktadır.
Trump yönetimi, yarı iletken içeren akıllı telefonlar ve elektronik cihazları Çin’e yönelik “karşılıklı” tarifelerden muaf tutmasına rağmen, Apple hâlâ Çin’in sentetik uyuşturucu ticaretindeki rolü nedeniyle yüzde 20’lik ek gümrük vergilerine tabi tutuluyor.
Apple’dan 500 Milyar Dolar Değerinde Yatırım Planı
Apple CEO’su Tim Cook, şirketin son mali çeyrek raporunda, ABD’ye ithal edilen iPhone’ların büyük bir kısmının artık Hindistan’dan gönderileceğini duyurdu. Tarife kaynaklı ek maliyet ise sadece bu çeyrekte 900 milyon doları bulabileceği ifade edildi.
Şirket, Şubat ayında yaptığı açıklamada, önümüzdeki dört yıl içinde ABD’ye 500 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığını açıkladı. Bu yatırım, Çin dışındaki üretim üslerini geliştirmek ve tarifelerden kaçınmayı hedefliyor.
Apple, üretimini Çin dışına kaydırmak amacıyla Hindistan ve Brezilya’ya yönelmeye devam ediyor. Fakat Deepwater Asset Management yöneticisi Gene Munster’a göre, Apple’ın yüksek gümrük tarifeleri karşısında fiyatlarını artırmadan direnmeleri güç görünüyor.
Munster, “Tarife oranı yüzde 30’un altındaysa, Apple büyük ölçüde bu maliyeti üstlenir. Ancak bir noktada bu maliyetler tüketicilere yansıtılmak zorunda kalacaklar” dedi.
