İtalyan filozof Andrea Colamedici, Jianwei Xun adında bir filozofla dijital çağda gerçekliği manipüle etmeye dair bir kitap kaleme aldı. Ancak Jianwei Xun, gerçekte var olan bir şahıs değil, bir yapay zeka aracılığıyla yaratılmıştı. Colamedici, bu kitabı yapay zekanın desteğiyle yazdı.
Kendilerini aldatılmış hisseden bazı kişiler, Colamedici’yi sahtekarlık, etik dışı davranışlar ve hatta yasadışı eylemlerle suçlamaya başladılar.
Bununla birlikte, bu sürecin arkasındaki Colamedici, bunu bir dolandırıcılık olarak nitelendirmeyerek “felsefi bir deney” gerçekleştirdiğini savundu. Yapay zekanın “yavaş yavaş ancak kaçınılmaz bir şekilde düşünme yetimizi yok edeceğini” göstermek amacı güttüğünü ifade etti.
AVRUPA’DA YÜKSEK İLGİ
Tartışmalara yol açan kitabın ismi “Hypnocracy: Trump, Musk, and the Architecture of Reality” (Hipnokrasi: Trump, Musk ve Gerçekliği Yeniden İnşa Etmek) şeklindedir. Aralık ayında yayımlanan kitap, kısa bir süre içinde büyük bir ilgi topladı ve Almanya, İspanya, İtalya ve Fransa’daki medya kuruluşları bu konu üzerinden çeşitli inceleme yazıları yayımladı. Teknoloji dünyasının önde gelen isimleri de kitaptan alıntılar yaptı.
“Hipnokrasi”, güçlü bireylerin teknolojiyi kullanarak algıyı nasıl şekillendirebildiklerini anlatmakta ve yapay zekaya aşırı bağımlılığın toplumu kolektif bir şekilde transa sokabileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır.
Yapay zeka şirketlerinin geliştirdiği modellerin kamuya açık bir şekilde paylaşılması, bunun sonucunda bu teknolojinin okullarda, iş yerlerinde ve hatta devlet kurumlarında yaygın olarak kullanılmasına yol açtı.
KENDİSİ AÇIKLAMA YAPMADI, GAZETECİ ORTAYA ÇIKARDI
Roma’daki Avrupa Tasarım Enstitüsü’nde yapay zeka alanında ders veren Colamedici, öğrencilerine gerçek ile kurgusal içerikleri ayırt etmeleri için yöntemler sunuyor. Kitabın ilk bölümünde “sahte yazarlığı” ele alan bir bölümde, Hong Kong’dan genç bir filozofun İtalyan kültürü üzerine yaptığı çıkarımlar okuyuculara bir ipucu olarak sunulmuştu.
İtalyan gazetesi L’Espresso’da editörlük yapan Sabina Minardi, bu ipuçlarını takip ederek bu ayın başlarında Jianwei Xun’un gerçek dışı olduğunu ifşa etti. İfşa sonrası Colamedici, yazarın biyografisini güncelleyerek konuyla alakalı bir açıklama yaptı.
OLMAYAN YAZARLA RÖPORTAJ YAPANLAR DA VAR
Kitabın yeni baskılarında bu gerçek açıkça belirtilmiş durumda. Ancak başlangıçta eseri öven bazı kurum ve kişiler artık bu kitabı reddetmeye başladı. Fransız gazetesi Le Figaro, “Jianwei Xun hakkında” başlıklı yazısında Hong Konglu filozofla yaptıkları röportajdaki sorunun “söz konusu şahsın var olmaması” olduğunu vurgulamak zorunda kaldı.
İspanyol gazetesi El Pais ise kitap hakkında yayınladığı haberi geri çekerek, “Eserde yapay zeka kullanıldığına dair bilgilendirme yapılmadığı için Avrupa’nın yeni Yapay Zeka yasasının ihlal edildiği” yönünde bir açıklama yaptı.
