NEFES / İSTANBUL
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA), İstanbul’da yaşayan 18-30 yaş grubundaki 3 milyondan fazla gencin yaşam koşullarını detaylı bir şekilde inceledi. Araştırmada “20 yıl önce İstanbul’da bir genç nasıl bir yaşam sürdürüyor, bugün gençler nasıl bir hayatla baş etmeye çalışıyor?” sorularına yanıt arandı. Sonuçlar, artan geçim sıkıntısı, belirsiz gelecek, eğitimden istihdama geçişte yaşanan güçlükler ve sosyal yaşamın daralması gibi unsurların gençlerin karşılaştığı en önemli sorunlar haline geldiğini gösteriyor. Aynı zamanda, gençlerin yarısından fazlasının yurtdışına taşınma planları yaptığı belirlendi.
Barınma Sorunu: Kriz Pahasına
Araştırmanın ortaya çıkardığı başlıca bulgular ise şunlardır:
Katılımcı gençlerin yüzde 77.6’sı, gençlerin geçmişe oranla daha zor koşullarda yaşadığını ifade ediyor. KYK burslarının alım gücü, 2005 yılından bu yana altın fiyatları karşısında yüzde 84.5, çay-simit gibi temel gıdalar karşısında ise yüzde 84.4 oranında düşüş göstermiştir. Gençler, barınma ve kaliteli gıdaya erişim gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakta büyük zorluk yaşıyor. 20 yıl önce barınma bir “tercih” olarak görülürken, günümüzde bir “kriz” haline gelmiştir.
Eğitim Yetersiz, Diplomalar Değersizleşiyor
Üniversite mezuniyetinin artık bir iş güvencesi sağlamadığını gösteren veriler dikkat çekiyor. Gençlerin yüzde 41’i, eğitim seviyelerinin altında işlerde çalışırken, 15-29 yaş arasındaki her 4 gençten 1’i ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. İstihdamda liyakat yerine referansların etkisinin arttığına dair bir algı hâkim. Bu durum, gençleri alan dışı, güvencesiz ve düşük ücretli işlere yönlendiriyor.
Hayaller Olayı Zora Sokuyor
Gençlerin en büyük kaygıları, yüzde 49.2 ile geçim sıkıntısı ve yüzde 47.9 ile gelecek belirsizliği. Bağımsız yaşam kurma konusundaki zorluklar ise yüzde 78.8 oranında hissediliyor. Ayrıca, gençlerin yüzde 81.8’i evlilik planlarını maddi sebeplerden ötürü ertelemekte. Ev veya araba sahibi olma hedefleri ise “uzak bir olasılık” olarak değerlendiriliyor. Bu durum, gençlik döneminin fiilen uzamasına yol açıyor.
Yurt Dışı: Bir Zorunluluk Olarak Görülüyor
Gençlerin yarısı (%50.4), yurtdışına taşınmayı düşünmekte; bu oran, 20 yıl önceki gençlerde yüzde 35.1 olarak tespit edilmişti. Geçmişte merak ve deneyim odaklı olan yurtdışı düşünceleri, günümüzde daha çok liyakat, adalet, emeğin karşılığını alma ve daha iyi yaşam koşulları arayışı gibi sebeplerle bir “zorunluluk” haline gelmiştir. Bu eğilim, lise düzeyine kadar inen bir hareketlilik göstermektedir.
