Fosil Yakıtlarda Pandemi Sonrası İlk Azalma

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), bu yıl fosil yakıtlara yönelik küresel yatırımların Covid-19 pandemisinden bu yana ilk kez düşeceğini açıkladı.

Ajansın yayımladığı yıllık enerji yatırımları raporuna göre, özellikle petrol fiyatlarındaki keskin düşüş nedeniyle petrol üretiminde harcamaların yüzde 6 oranında azalması bekleniyor. Pandemi yılları hariç tutulduğunda, bu düşüş 2016 yılından bu yana yaşanan en büyük gerileme olarak dikkat çekiyor.

IEA Başkanı Fatih Birol, fiyatların ve talebin gerilemesi nedeniyle bu durumun COVID-19 dışında ilk kez görüldüğünü belirtti.

Ocak ayı ortasında varil başına 82 dolara kadar yükselen petrol fiyatları, OPEC’in üretimi artırması neticesinde yaklaşık 65 dolara kadar düştü. Küresel petrol üretim harcamalarının yüzde 15’ini gerçekleştiren ABD’li kaya petrolü üreticilerinin düşük fiyatlara en duyarlı kesim olduğunu vurgulayan IEA, bu şirketlerin yatırımlarını bu yıl yüzde 10 oranında azaltmasını öngörüyor.

Uluslararası büyük petrol şirketlerinin de yatırım harcamalarını düşürmesi bekleniyor. Bu doğrultuda, Orta Doğu ve Asya’daki devlet petrol şirketlerinin petrol ve gaz yatırımlarındaki payı bu yıl yüzde 40’a yükselebilir. Bu oran on yıl önce yüzde 25 seviyesindeydi.

IEA ayrıca, büyük uluslararası petrol şirketlerinin temiz enerji yatırımlarında da bir azalma yaşandığını aktardı. 2024 yılı itibarıyla düşük emisyonlu teknolojilere yapılacak toplam yatırımın 22 milyar dolar olması beklenirken, bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 25 azalmış durumda.

Toplam Yatırım 1,1 Trilyon Dolar Olacak

Ajansa göre, dünya genelinde 2025 yılında fosil yakıtlara yapılacak toplam yatırım 1,1 trilyon dolar olarak öngörülüyor. Buna karşılık, yenilenebilir enerji, nükleer enerji, bataryalar, enerji iletim hatları, düşük emisyonlu yakıtlar ve enerji verimliliği alanlarındaki harcamaların toplamının 2,2 trilyon doları aşması bekleniyor.

Fosil yakıt yatırımlarında genel olarak bu yıl yüzde 2’lik bir azalma beklenirken, Çin ve Hindistan artan elektrik talebine yanıt vermek için yeni kömürle çalışan termik santral projelerine yöneliyor. Ancak, gelişmiş ekonomi ülkeleri ilk kez kömür santrali türbinleri için yeni sipariş vermedi.

Birol, kömür yatırımlarının çoğunlukla enerji güvenliği gerekçesiyle yapıldığını ifade etti. Özellikle Çin’in aşırı hava koşullarında hidroelektrik üretimindeki düşüşten olumsuz etkilendiği vurgulandı.