Fon Krizi Beyin Göçünü Hızlandırdı

ABD’deki son dönemde artan araştırma fonu kesintileri, bilim insanlarını alternatif arayışlara yönlendiriyor. Bu durum, pek çok araştırmacının ülkeyi terk etme kararı almasına neden oluyor.

Kamu fonlarının küçülmesi, yalnızca ülke içindeki akademik yapıyı değil, aynı zamanda küresel bilimsel rekabeti de olumsuz etkiliyor. Bu gelişmeler, ABD’yi bilim insanları için cazibe merkezi olmaktan uzaklaştırırken, Avrupa ve Kanada gibi bölgeleri daha çekici hale getiriyor.

Fon kesintileri, üniversitelerde istihdam krizine yol açtı. Columbia Üniversitesi Başkanı Claire Shipman, federal fon kesintilerinden dolayı 180 çalışanın işine son verildiğini duyurdu. Shipman, “Bu kararları almak çok kolay değil. Ancak bilimsel keşif ve inovasyon konusundaki taahhüdümüz sürecek,” ifadelerini kullandı.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise kısa süre önce küresel bilim insanlarını Avrupa’ya çekmek için 566 milyon dolarlık bir fon paketi açıkladı. Von der Leyen, “Bilim, geleceğimizin anahtarıdır. Dünya tehditlerle doluyken, Avrupa ilkelerinden ödün vermeyecek,” dedi.

Alzheimer Üzerine Çalışıyordu, ABD’yi Terk Edecek

Kaliforniya Üniversitesi’nde Alzheimer ve uzun-COVID üzerine çalışan Brezilyalı bilim insanı Danielle Beckman, sekiz yıl önce kariyerini ilerletmek amacıyla taşındığı ABD’den ayrılma kararı aldı.

Beckman, Business Insider’a verdiği röportajda, “Burayı evim yapmak istiyordum. ABD’de profesör olmayı, kendi laboratuvarımı kurmayı planlıyordum. Ancak hükümet, yaptığımız araştırmaların artık önemli olmadığını düşünüyor,” şeklinde konuştu.

COVID Sözcüğü Nedeniyle Fon Yenilenmedi

Beckman’ın 5 yıllık, 2.5 milyon dolarlık Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) hibesi, başvurudaki “COVID” ifadesi nedeniyle yenilenmedi. Bu karar, Donald Trump yönetiminin yükseköğretim kurumlarına yönelik hibelerde yaptığı kısıtlamalar çerçevesinde alındı. Bu durum, Beckman’ın laboratuvar çalışmalarını sürdürememesine yol açtı.

Beckman, Almanya’dan gelen yeni iş teklifini kabul ettiğini ve Fransa’da daha fazla araştırma fonu bulma fırsatlarını değerlendirdiğini belirtti. “Hâlâ bilime katkı sağlayabileceğime inanıyorum ama burada bir fırsat kalmadı. Zamanımı boşa harcamak istemiyorum,” diyerek hayal kırıklığını dile getirdi.

Beyin Göçü Kapıda

Benzer şekilde, Kanada’nın British Columbia Eyaleti Sağlık Bakanı Josie Osborne, “Güney sınırımızın ötesindeki kaotik ortam” nedeniyle sağlık çalışanlarını Kanada’ya çekmek için eşsiz bir fırsat sunduğunu ifade etti.

ABD’de bir üniversitede çalışan ve ismini açıklamayan bir diğer araştırmacı, her gün yurtdışı iş ilanlarını kontrol ettiğini ve uygun bir fırsatta hemen ayrılabileceğini belirtti. “Bir uçağa bu gece bile binebilirim,” diyen bilim insanı, süreçlerin zorlu ve pahalı olduğunu ancak bu fırsatı değerlendirme şansının bile bir ayrıcalık olduğunu vurguladı.

Bazı araştırmacılar göç etmek yerine hukuki yolları tercih ediyor. NIH’den HIV üzerine fon alan bilim insanı Peter Lurie, hibesi “trans bireyler” ifadesi nedeniyle kesildiği için dava açtı. Lurie, “ABD ve özellikle NIH, tıbbi araştırmalar konusunda dünya çapında bölgesel bir cazibe merkeziydi. Ancak şu anda kaybetmeye başladığımız bir şeyler var,” dedi.

Yapay zekâ üzerine çalışan bir laboratuvarda görevli Alyssa Adams ise Japonya’ya taşınma hazırlıkları içinde. Son iki buçuk yıldır iki ülke arasında gidip gelen Adams, kalıcı olarak Japonya’ya yerleşmeye karar verdi. “ABD’den ayrıldığımız için üzgünüz ama aynı zamanda rahatladık,” diyen Adams, çalıştığı laboratuvara ABD’den yoğun başvuru geldiğini söyledi.

Adams, Trump’ın fon kesintilerinin doğrudan araştırmalarını etkilemese de dolaylı etkilerinin büyük olduğunu ve ABD’de bilim yapmanın giderek daha güvensiz hale geldiğini ifade etti. “Artık bilimi rahatça ve özgürce yapabileceğimiz yer burası değil,” diyerek durumu özetledi.