Elon Musk, 2019 yılından beri her yıl Tesla’nın otonom robotaksilerini “gelecek yıl” yollara çıkaracağına dair açıklamalar yapıyordu. Ancak bu vaatlerin hiçbiri zamanında gerçekleşmedi. Geçen yıl ise “Gelecek yıl kesinlikle 1 milyon robotaksi trafiğe çıkacak” dedi.
Sonunda, Musk’ın iddialarının ardından somut bir adım atıldı. Pazar günü itibarıyla Amerika Birleşik Devletleri’nin Austin şehrinde küçük çaplı bir robotaksi testi başlatıldı. Başlangıçta yalnızca 10-12 araçla sınırlı olan bu filo, belirli bir coğrafi alanda ve yolcu güvenlik görevlisi eşliğinde çalışmaya başladı.
Musk, X (eski Twitter) platformunda “@Tesla_AI robotaksi lansmanı bugün Austin’de başlıyor, yolculuk ücreti sabit: 4.20 dolar!” diye paylaştı.
TESLA’NIN RAKİPLERİ YOLLARDA
Elon Musk vaatlerini yinelemeye devam ederken, rakip şirket Waymo, Los Angeles, San Diego ve Austin gibi şehirlerde tamamen otonom taksi hizmetlerini çoktan başlatmış durumda. Şirket, geçtiğimiz günlerde 10 milyonuncu ücretli yolculuğunu tamamladı.
Tesla’nın üretim ve satış sorunları, Musk’ın siyasi açıklamaları sonrası ortaya çıkan boykotlar ve piyasadaki artan rekabet nedeniyle şirketin hisse değeri son dönemde 150 milyar dolara kadar düştü.
Hisseler bir miktar toparlanmış olsa da, yatırımcılar hâlâ temkinli. Tesla’nın robotaksi vizyonunun bu yıl geniş çapta hayata geçirilip geçirilmeyeceği büyük bir belirsizlik taşıyor.
İLK AŞAMADA SINIRLI, ANCAK BÜYÜK İDDİALAR
Test süreci şu anda oldukça kısıtlı bir ölçekte yürütülmekte. Araçlar uzaktan izleniyor ve her bir araçta acil durumlar için bir yolcu güvenlik görevlisi bulunuyor. Ancak Musk’a göre bu, sadece bir başlangıç.
Musk, robotaksi hizmetini hızla diğer şehirlere yaymayı ve önümüzdeki yıl yüz binlerce, hatta 1 milyon aracı bu sistemle donatmayı planlıyor. Genişleme, Tesla’nın mevcut araç filosuna yapılacak yazılım güncellemeleri ile gerçekleştirilecek.
Musk’ın planına göre, Tesla sahipleri araçlarını tıpkı Airbnb modeliyle sisteme dahil ederek, kullanmadıkları saatlerde veya tatildeyken araçlarını kazanca dönüştürebilecekler.
ANALİSTLERDEN TEMKİNLİ YAKLAŞIM
Fortune’a konuşan Wall Street’teki bazı analistler, Musk’ın vaatlerine dikkatli bir yaklaşım sergiliyor. CFRA’dan Garrett Nelson, “Filonun ne kadar hızlı genişletileceği kritik. Şu an sadece birkaç araçtan bahsediyoruz” dedi.
Morningstar analisti Seth Goldstein ise, “Austin’de herkesin uygulamayı indirip robotaksi kullanma aşamasına gelinmesi 2028’i bulabilir” ifadesini kullandı ve Musk’ın çoğunlukla aşırı iddialarda bulunduğunu vurguladı.
Tesla’nın “Full Self-Driving” (FSD) adlı sürücüsüz sistemine ilişkin de tartışmalar devam ediyor. Bu sistem, hâlâ sürücünün dikkatini yolda tutmasını ve gerektiğinde kontrolü devralmasını gerektiriyor.
ABD’de federal trafik güvenliği kurumları, FSD ile ilgili kazaları incelemeye alırken, Adalet Bakanlığı da sistemle ilgili bir soruşturma yürütmekte. Şirket, bazılarıyla anlaşmaya vardığı, bazılarıyla ise reddedilen çeşitli davalarla da karşı karşıya kaldı.
KAMERA TEMELLİ YAKLAŞIM
Musk, Tesla’nın rakiplerinden farklı olarak yalnızca kameraları kullanarak bu sistemleri geliştirdiğini ve bu sayede daha hızlı bir yayılım sağlayabileceğini savunuyor. Waymo gibi rakipleri ise radar ve lazer destekli sistemlerle ilerliyor.
Musk, “Tesla’nın pazar payı yüzde 99 bile olabilir” diyerek büyük bir iddiada bulundu. Ancak Amazon gibi güçlü rakiplerin de sahneye girmesiyle bu oran şu an için pek mümkün görünmüyor.
Elon Musk, geçmişte Tesla ile otomotiv sektörünü, SpaceX ile uzay teknolojilerini ve Starlink ile internet erişimini dönüştürmeyi başardı. Ancak robotaksi alanındaki vaatlerinin ne zaman gerçekleşeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.
Analist Dan Ives, Tesla’nın ölçeklenme yeteneğine dikkat çekerek bu defa Musk’ın başarılı olabileceğini düşünüyor. Goldstein ise, “Zaman çizelgesi belki de gerçekçi değil ama geleceğin teknolojilerini geliştirme konusunda Musk’ın gücünü kimse inkâr edemez” değerlendirmesinde bulundu.
