Ekonomik Kriz, Deprem Korkusundan Daha Ağır: Eskiden En Azından Fiyat Sorarlardı

23 Nisan’da İstanbul’da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından, riskli binalar bir kez daha gündeme geldi. Deprem bölgesi olarak bilinen İstanbul’da, özellikle yapı güvenliği açısından zayıf bölgelerde yaşayan milyonlarca vatandaş, evlerine girerken büyük kaygılar yaşıyor. Zemin yapısının sağlam olduğu düşünülen bazı ilçelerde ise daire fiyatlarında hızlı bir artış gözlemleniyor.

Diğer yandan, en riskli bölge olarak değerlendirilen Fatih ilçesinde daire fiyatları duraklama dönemine girdi. İnsanlar, deprem gerçeği karşısında evlerini yenilemek isteseler de, kentsel dönüşümdeki belirsizlikler ve yüksek maliyetler nedeniyle kararsızlık yaşıyorlar.

818 Bin Bina 2000’den Önce İnşa Edildi

Kandilli Rasathanesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) gerçekleştirdiği zemin ve yapı analizlerine göre, İstanbul’da 1980 öncesi yapıların en yoğun olduğu ilçeler arasında Beyoğlu ve Beykoz yer alıyor. Kent genelinde bulunan bina stokuna dair veriler oldukça düşündürücü. İstanbul‘da yaklaşık 6 milyon konut bulunurken, bu konutların büyük bir kısmı 2000 yılı öncesi inşa edilmiştir. Yaklaşık 817 bin bina 2000’den önce inşa edilmiş.

İstanbul’da Riskin En Yoğun Hissedildiği Bölgeler

İstanbul’da riskin en çok hissedildiği ilçeler arasında Avcılar, Fatih, Beyoğlu, Beykoz, Zeytinburnu, Esenler, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü öne çıkıyor. Bu ilçelerin büyük bir kısmında yapı stoku yaşlı, bazı mahallelerinde ise zemin yapısı da riskli durumda. Fatih, Beyoğlu ve Beykoz gibi tarihi ilçelerde 1980 öncesi yapıların yoğun olarak bulunduğu ve inşaat kalitesinin yetersiz olduğu vurgulanıyor.

Fatih’te Daire Fiyat Ortalaması 3 Milyon TL

Fatih ilçesindeki son durumu öğrenmek için görüşme yaptığımız Emlakçı Ali Şenel, birçok vatandaşın depremin ardından ev alım ve satımı konusunda tereddüt içinde olduğunu belirtirken, şu bilgileri paylaştı:

“Zemin sağlam olsa da binalar artık ömrünü tamamlamış durumda. Demirlerinde oksitlenme olan ve taşıyıcı sistemleri zayıflamış yapılar var. Kentsel dönüşüm konusu ise tam bir muamma. Anlaşmazlıklar çok, maliyetler sürekli artıyor, müteahhitler sözleşmelere uymakta zorlanıyor. Şu an bölgede eski bir binada 2+1 kiralık daireler 15-20 bin TL bandında, satılık daireler ise ortalama 3 milyon TL civarında.”

Ekonomik Koşullar Eski Binalarda Oturmaya Mecbur Kılıyor

Kocamustafapaşa semtinde emlakçılık yapan Kadir Yılmaz da bölgedeki emlak piyasasındaki durgunluğu vurguladı ve

“Vatandaşlar korkuyor ancak ekonomik koşullar onları eski binalarda oturmaya mecbur bırakıyor. Yeni binalarda 2+1 dairelerin kirası 40-45 bin TL civarında. 50 yaş ve üzeri binalardaki kiralar ise 15-20 bin TL arasında. Yeni binalarda satılık daire fiyatları 6 milyon TL’ye kadar tırmanıyor. Eskiden deprem olduğunda insanlar yeni daire almasa da en azından gelip sorarlardı. Bu sefer olanlar olmadı.””

Avcılar’daki Yapıların Yüzde 45’i 1980 Öncesi Döneme Ait

Deprem sonrası dikkatlerin yoğunlaştığı bir diğer ilçe olan Avcılar, uzun süredir riskli yapı stoku nedeniyle gündemde. 1999 Marmara Depremi’nde yıkım yaşayan ilçede yıllardır kentsel dönüşüm projeleri uygulanmakta ancak mevcut çalışmalar henüz yeterli seviyeye ulaşmamış durumda. İlçedeki yapıların yüzde 45’i, 1980 öncesi dönemde inşa edilmiş ve pek çoğunda insanlar hala ikamet ediyor.

Avcılar’da emlakçılık yapan Mine Güncavar Çağlın, Ambarlı, Cihangir ve Denizköşkler mahallelerinin en riskli zemin yapısına sahip bölgeler olduğunu vurgularken,

“Buna karşın Firüzköy ve Tahtakale mahallelerinin zemin yapısı daha sağlam. İlçede kiralık daireler 15 bin TL’den başlayıp 70 bin TL’ye kadar çıkıyor. Satılık daireler ise özelliklerine bağlı olarak 2 milyon TL ile 5 milyon TL arasında değişiklik gösteriyor.”