Eğitim yöneticilerinin acıktıkça değil, erdemli olmak için çaba göstermeleri gerekir. Eğitimci denildiğinde etik sahibi, örnek şahsiyetlerin akla gelmesi beklenmelidir. Eğitimdeki yozlaşma değil, erdemli bireylerin öne çıkması gerekmektedir. Etik dersi almamış kişilerin eğitimin hiçbir aşamasında görev yapmaması gerektiği unutulmamalıdır. Öncelikli olan, etik değerlerdir.
Ülkede yaşanan zorlu süreçte herkes eğitim ve etik üzerine düşüncelerini ifade ediyor. Eğitim felsefesi, sosyal yapılar ve tarihsel bağlamda eğitim ve etik konusundaki görüşlerimi paylaşmak istiyorum.
Filozof Nietzsche’nin önemli kavramı “decadence” yani yozlaşma ve çöküştür. Eğitimcinin etkisi altında, eğitimdeki yozlaşma tüm topluma sirayet etmektedir. Bir eğitimci, sözleri ve davranışlarıyla öğrencilerine model olmalıdır.
Eğitim İnsanı Nasıl Olur?
Eğitimcinin, etik değerleri olan örnek bir şahsiyet olması büyük önem taşımaktadır. Mesleğine olan bağlılığı, donanımı ve ilkeleri ile problem çözen, mütevazi bir kişi olmalıdır. Eğitimci sadece 21. yüzyıl becerilerine sahip olmakla kalmamalı, aynı zamanda “decadence”yi önleyecek etik merkezli özellikleri de taşımalıdır. Ahlak, eğitimciyi eğitimci yapan en temel niteliktir.
Memleketler Parasızlıktan Değil; Ahlaksızlıktan Çökerler
Cicero’nun belirttiği gibi, “Memleketler parasızlıktan değil; ahlaksızlıktan çökerler”. Mevlana da ahlakın ayrılmaz bir parça olduğunu vurgulamıştır. Eğitimde ahlakın geçerli olması, yozlaşmanın önüne geçmek açısından kritiktir. Eğitimci etik değerler taşıyan, örnek kişiler olmalıdır.
Eğitim Etiğinin Çökmesi Demektir Eğitimin Çökmesi
Tarihte, devletlerin çöküş nedenleri arasında eğitim sistemlerinin zayıflaması bulunmaktadır. Eğitimde yaşanan yolsuzluk ve haksızlıklar, eğitim etiğinin çöküşünü takip etmiştir. Eğitim çökerse, toplumun diğer alanları da çürümeye yüz tutar. Güçlü bir eğitim ve etik geçmişine sahip bir kültürden geliyoruz.
Öğrenciler, Öğretmenler ve Eğitim Yöneticileri Etik Sahibi Olmalıdırlar
Eğitimde etik, öğrenciler, öğretmenler ve yöneticiler açısından ele alınmalıdır. Eğitimin merkezinde öğrenci olduğu için, etik tartışmalarının odağı da onun etrafında dönmelidir. Diğer paydaşlar, öğrencilerin haklarını ve sorumluluklarını anlamalarına yardımcı olacak bir ortam yaratmak zorundadır. Eğitime fırsat eşitliği, öğrenme özgürlüğü ve ayrımcılıktan korunma gibi haklar, etik değerlere dayalı bir eğitim sisteminin temeli olmalıdır.
Öğretmen Etiğinden Dolayı Öğretmenler Adil Olmalıdır
Öğretmenlik mesleği etiği ilkeleri; profesyonellik, adalet, eşitlik gibi değerleri içerir. Bir öğretmen, sadece ders vermekle kalmamalı; aynı zamanda bir rol modeli olmalıdır. Öğretmenin bütün öğrencilerine eşit şekilde yaklaşması önemlidir. Adaletle davranmalılar. Ancak, bazı öğretmenler, belli öğrencilere daha fazla zaman ayırarak eşitliği ihlal etmektedir.
Eğitim Yöneticileri Acıkmak Yerine Erdemli Olmalıdırlar!
Sokrates’in sözlerine atıfta bulunarak, eğitim yöneticileri görevlerini yerine getirirken erdemli olmalıdırlar. Filozof, erdemin insanın doğal bir yükümlülüğü olduğunu belirtir. Eğitim yöneticileri, etik ilkelere bağlı kalarak görev yapmalıdır.
Eğitim yöneticilerinin meslek etiği; güçlü bir vizyon, etik liderlik, ayrımcılığın ortadan kaldırılması gibi unsurları içerir. Yöneticiler, liyakat esasına göre seçilmeli ve etkin şekilde görev icra etmelidirler. Eğitimde kalite, kurallara ve etik değerlere bağlıdır.
Kirli İlişkilere Bulaşmış Eğitim Yöneticileri Terfi Ettirilmemelidir
Sonuç olarak, eğitim kalitesi eğitim etiği ile doğrudan ilişkilidir. Yöneticilerin seçiminde liyakat esasları gözetilmelidir. Ünlü sosyolog Max Weber’in Bürokrasi Kuramı, kuralların önemini vurgular; eğitimde daha iyi bir sistem kurallar ve ilkelerle mümkündür.
Bir Zekiden İnsanların Üzerine Bombalar Yağdıran Bir Terörist Yaratabilirsiniz
Eğitimde etik değerlerin olmaması, zeki bireylerin terörist olarak yetişmesine zemin hazırlayabilir. MEB, eğitim etiğine gereken önemi verip, bu konuda hassasiyet göstermelidir. Etik eksikliği, zekayı tehlikeli hale getirebilir. Eğitim etiğinden sapılması, karanlık yollara götürür. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…
