Dünya Çiftçiler Günü’nde Acı Tablo: Borçlanarak Üretiyoruz

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP) tarafından alınan kararla 1984 yılından bu yana her yıl kutlanan 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü sebebiyle basın toplantısı düzenledi.

Bayraktar, iklim değişikliği, artan girdi maliyetleri, çiftçilerin borç yükü ve gençlerin tarımdan uzaklaşması gibi birçok hayati konuyu ele aldı.

Tarımın stratejik önemine vurgu yapan Bayraktar, “Dünya genelinde iklim krizi etkileri giderek artıyor. Kuraklık, ani hava olayları ve tarımsal üretimde yaşanan dalgalanmalar, hem üreticiler hem de tüketiciler için zorluklar yaratıyor. Küresel fiyat dalgalanmaları ve jeopolitik gelişmeler, gıda tedarik zincirlerini tehdit etmeye devam ediyor,” şeklinde konuştu.

Bayraktar, 2025 yılına sadece beş ay girmesine rağmen yaşanan doğal afetlerin tarım sektörü üzerinde ciddi etkiler yarattığını belirtti. Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay gibi illerde yaşanan zirai don olaylarının ardından, Nisan ayında 65 ilde tarıma büyük zarar veren don olayları meydana geldi.

Afetler Son 13 Yılda 4 Katına Çıktı

Bayraktar, “Fındık, kayısı, üzüm gibi ihraç ürünlerimiz başta olmak üzere birçok ürün etkilendi. Akdeniz havzasında bulunan Türkiye, iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkelerin başında geliyor. 2011 yılında 324 olan doğal afet sayısı, 2024’te 1257’ye yükseldi,” diyerek çiftçilerin hızlı ve adil desteklenmesi gerektiğini vurguladı.

Büyük girdi maliyetlerine de dikkat çeken Bayraktar, çiftçilerin üretimlerini büyük oranda borçlanarak sürdürdüğünü ifade etti.

“Gübre, mazot, yem, ilaç, elektrik, tohum, sulama ve işçilik maliyetleri sürekli artıyor. Çiftçilerimizin bankalara olan borcu 2025 Mart ayında, bir önceki yıla kıyasla yüzde 50 artarak 996 milyar lirayı geçmiştir.” dedi. Ayrıca, Çukurova’da buğday hasadının başladığını ve doğal afetlerin verim kaybına neden olduğunu sözlerine ekledi.

Çiftçi Yaşlanıyor

Bayraktar, kırsal alandaki genç nüfusun giderek azaldığını ve ortalama yaşın 59’a yükseldiğini belirtti. “Tarımda kayıtlı genç çiftçi oranı yüzde 5’in altına düştü. SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısı 2021’de 1 milyonken, 2024’ün sonunda 419 bine düştü. 1,1 milyon çiftçi sistemin dışına çıkmıştır,” şeklinde konuşan Bayraktar, özellikle genç ve kadın çiftçilere sosyal güvenlik destekleri sağlanması gerektiğini vurguladı.

‘Hayvancılık Potansiyelini Kullanamıyoruz’

Hayvancılık sektöründeki sorunlara da değinen Bayraktar, maliyet artışları ve üretici fiyatlarının düşüşünün sektörü zora soktuğunu belirtti. Küçük aile işletmelerine destek verilmesinin şart olduğunun altını çizen Bayraktar, “Hayvansal gıda arzını sürdürülebilir kılmak için ürünlerin güvenli bir pazara ulaşması gerekiyor. Aksi takdirde, üreticiler kırsaldan göç etmek zorunda kalıyor,” şeklinde uyardı.