Eskişehir’de mart ve nisan aylarında yaşanan zirai don, sağanak yağış ve dolu tarım alanlarını olumsuz şekilde etkiledi. Kentteki pek çok tarım ürününde üretim azaldı ve kiraz rekoltesinde yüzde 80’e varan bir düşüş kaydedildi. Yaz aylarında oldukça talep edilen kiraz üretimindeki azalmayla birlikte, Eskişehir’de pazar esnafı kirazın kilosunu 500 liradan satışa sunmaya başladı.
‘Tanesinin 5 Lira Olduğunu Biliyorum’
Eskişehir’de 30 yıldır pazarcılık yapan İlyas Erdağ (50), fiyat artışının doğrudan zirai don olayından kaynaklandığını ifade etti. Bu yıl kirazın yeterince yetişmediğini dile getiren Erdağ, “Bu sene Türkiye genelinde yüzde 70-80 oranında don olayı yaşandı, bu nedenle kiraz bulunmuyor. Yüzde 20 oranında bir ürün var, bu da Türkiye geneline ancak yetiyor. Bu sebeple kiraz fiyatları yüksek. Bu yıl kiraz yok. Seneye durum düzeltilebilir, umarım böyle devam etmez. Ben genelde tane ile satmam ama sattığımda tanesinin 5 lira olduğunu biliyorum. Vatandaş alamıyor, bu fiyatlardan satmakta zorlanıyoruz. Çünkü 500 lira düşük bir rakam değil. ‘Neden bu kadar pahalı?’ diye soranlar oluyor, biz de gerekli açıklamaları yapıyoruz. Bahçesinde kiraz ağacı bulunan herkes bu yıl don olayının etkisini ve meyve eksikliğini biliyor,” dedi.
‘Kiraz Fiyatları Yüksek’
Pazar esnafı İsmail Çobanoğlu (21), bu yıl kiraz fiyatlarının bu seviyede kalacağını öngördüğünü belirtti. Kiraz üretiminin beklentilerin çok altında kaldığını ifade eden Çobanoğlu, “Bu sene bahçelere don vurdu, kiraz bulunmuyor. Bu yıl kirazın durumu kötü. Çünkü bu fiyatlara vatandaş kiraz yiyemez. Zengin olanlar alabiliyor. Biraz değerlenirse. Geçen yıl kiraz zor durumda kaldı. Kirazın para ettiği bir yıl mı yoksa olmadığı bir yıl mı oldu; bilemem ama kiraz oldukça pahalı. Bu yaz fiyatların düşmesini beklemiyorum. Gerçekten tanesi 10 lira civarında satılıyor. Müşteri bakıp, ‘az’ diyor. Çoğu kişi alamıyor,” şeklinde konuştu.
‘Fiyatlar Aşırı Yüksek’
Alışveriş yapan Zeynep Demir (45), kiraz fiyatlarının aşırı yüksek olduğunu ve bu şekilde kimsenin alım yapamayacağını belirtti. “Kiraz çok pahalı, uçtu. Fiyatları beğenmedim, bu şekilde kimse almaz ve ürün çöpe gider. Pazara gelene kadar fiyatlar aşırı artıyor. 200 liralık kiraz aldım ama kaçar gram olduğunu bilmiyorum,” dedi. Geçen yıl Eskişehir’de kiraz 150 liradan satılırken, ilerleyen aylarda kg fiyatı 50 liraya kadar düşmüştü.
Bayraktar’ın İncelemesi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçen mayıs ayında Eskişehir’in Mihalıççık ilçesinde kiraz bahçelerini gezerek zirai donun etkilerini incelemişti. Bayraktar, “Bu yıl sıfırın altında 15-20 dereceleri gördük. Son 30 yılın en düşük sıcaklık değerleri. Hiçbir ürün bu duruma dayanamaz. Yaklaşık 30 ili gezdim ve özellikle don felaketi birçok ürüne yüzde 100’e varan zararlar vermiş durumda. Özellikle Eskişehir’deki Sivrihisar, Sarıcakaya, Mihalgazi, Mahmudiye, Seyitgazi, Çifteler, Han ve Beylikova ilçelerinde zarar oranı yüzde yüze yakındır,” ifadelerini kullandı.
