Eskişehir’de mart ve nisan aylarında etkili olan zirai don, sağanak ve dolu tarım alanlarını olumsuz etkiledi. Kentteki birçok tarım ürününde üretim azalırken, kiraz rekoltesinde yüzde 80’e yakın bir düşüş yaşandı. Yaz aylarında büyük bir talep gören kiraz üretiminin azalmasıyla birlikte fiyatlar yükseldi ve Eskişehir’deki pazar esnafı kirazın kilosunu 500 liradan satışa sundu.
‘Tanesinin 5 Lira Olduğunu Biliyorum’
Eskişehir’de 30 yıldır pazarcılık yapan İlyas Erdağ (50), fiyat artışının zirai don olayından kaynaklandığını belirtti. Bu yıl kirazın yeteri kadar yetişmediğini vurgulayan Erdağ, “Bu yıl Türkiye genelinde yüzde 70-80 oranında zirai don olduğu için maalesef kiraz yok. Yüzde 20 var, o da Türkiye’ye anca yetiyor. Dolayısıyla kiraz pahalı. Bu sene için kiraz yok. Seneye düzelir, umarım bu böyle gitmez. Ben tane ile satmıyorum ama sattığımda tanesinin 5 lira olduğunu biliyorum. Vatandaş alamıyor, biz de satamıyoruz. Çünkü 500 lira az para değil. ‘Neden pahalı’ diye soruyorlar; biz de gerekli açıklamayı yapıyoruz. Kapısında ağacı olan her insan, bu sene don olduğunu ve meyve olmadığını bilir,” dedi.
‘Kiraz Pahalı’
Pazar esnafı İsmail Çobanoğlu (21) ise bu yıl fiyatların bu seviyede kalacağını söyledi. Kiraz üretiminin beklenen seviyeden çok daha aşağıda kaldığını sözlerine ekleyen Çobanoğlu, “Bu yıl bahçelere don vurdu, kiraz yok. Bu sene kirazın gidişatı kötü. Çünkü vatandaş bu fiyatlara kiraz yiyemez. Bu saatten sonra parası olan yiyecek. Biraz değere binsin. Kiraz geçen yıldan beri sürünüyor. Kirazın para yaptığı bir yıl mı desem yoksa kirazın olmadığı bir yıl mı desem; bilemem ama kiraz pahalı. Bu yaz fiyatların daha da düşeceğini sanmıyorum. Cidden tanesi 10 liraya falan geliyor. 100 liralık istiyorlar, yaklaşık 10 tane geliyor. Sonra müşteri bakıp, ‘az’ diyor. Çoğu kişi alamıyor,” şeklinde konuştu.
‘Fiyatları Beğenmedim’
Alışveriş yapan Zeynep Demir (45), “Kiraz çok pahalı, fiyatları beğenmedim. Bu şekilde kim alabilecek? Hiç kimse almayacak ve kiraz çöpe gidecek. Pazara gelene kadar fiyatlar olması gerektiğinden çok artıyor. Sürekli alamıyoruz, bu yıl 200 liralık aldım ama kaç gram olduğunu bilmiyorum,” dedi. Kiraz, geçen yıl Eskişehir’de 150 liradan satışa sunulmuş ve ilerleyen aylarda kilo fiyatı 50 liraya kadar düşmüştü.
Bayraktar Dikkat Çekmişti
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçen mayıs ayında Eskişehir’in Mihalıççık ilçesinde kiraz bahçelerini gezerek zirai donun etkilerini incelemişti. Bayraktar, “Bu sene sıfırın altında 15-20 dereceleri gördük. Bu, son 30 yılın en düşük ısı değerleri. Buna hiçbir ürünün dayanması mümkün değil. Ben aşağı yukarı 30 ili gezdim. Gördüğüm özellikle don felaketi bütün ürünlere yüzde 100’e varan oranlarda zarar vermiş durumda. Özellikle Eskişehir’de oda başkanları ve tarım müdürlükleriyle yapılan çalışmalarda Sivrihisar, Sarıcakaya, Mihalgazi, Mahmudiye, Seyitgazi, Çifteler, Han, Beylikova ilçelerinde yüzde yüze varan zararlar var,” ifadelerini kullanmıştı.
