Son aylarda Türkiye genelinde yaşanan ani sıcaklık düşüşleri sonucunda meydana gelen zirai don, birçok tarım ürününde ciddi kayıplara yol açtı. Şubat ve Nisan aylarında sıcaklıkların eksi 20 derecelere kadar düştüğü 65 ilde, tarımsal üretimde büyük zararlar yaşandı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Adana'da don nedeniyle etkilenen narenciye bahçelerini ziyaret etti. Çiftçilerden bilgi alan Bayraktar, daha sonra gazetecilere önemli açıklamalarda bulundu.
“Ürünlerimiz Yüzde 100 Zarar Gördü”
Son 30 yılın en büyük tarımsal afeti ile karşı karşıya kalındığını belirten Bayraktar, “İklim değişikliği, tarım sektörünü olumsuz etkilemeye devam ediyor. 2024 yılı boyunca don, dolu, aşırı yağışlar, hortum ve belirli bölgelerde kuraklık gibi durumlar yaşandı. Bu afetler, tarım sektörünü ciddi şekilde etkiledi. 2025 yılında bu sorunların sona ermesini bekliyorken, aksine daha da artarak devam etti. 43 vilayeti ziyaret ettim ve ürünlerimizin tamamının zarar gördüğünü tespit ettim.” dedi.
“Son 30 Yılda Görmediğimiz Bir Felaket”
Yaşanan don felaketinin, son otuz yıl içerisinde görülebilecek en büyük felaket olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bazı bölgelerde eksi 20 dereceler gerçekleşti ve bu duruma karşı alınan hiçbir tedbir, ürünleri korumaya yeterli olamadı. 65 ilde don felaketinden olumsuz etkilendi.” şeklinde konuştu.
“Kuraklık Tehdidi”
İklim değişikliğinin etkileri ile kuraklığın da ciddi bir tehdit haline geldiğine işaret eden Bayraktar, “Çiftçilerimiz, cazibe suyu bulamaz hale geldiği için yer altı sularına yöneldiler. Kilometrelerce inmesine rağmen su bulamayan üreticiler mevcut. Kuraklık ile ilgili gerekli önlemleri almalıyız.” ifadelerini kullandı.
“Basınçlı Sulama Önerisi”
Bayraktar, çiftçilerin basınçlı sulama sistemlerine geçmeleri gerektiğini vurgulayarak, “Suyu kullanan kesim tarım kesimi olduğu için, üreticilere cazibe suyunu sağlamalıyız. Bu nedenle, tüm çiftçilerimizi basınçlı sulama sistemlerine yönlendirmeliyiz. Tarım kesiminde su tasarrufu için gerekli önlemleri almak zorundayız.” diye ekledi.
“Gençlerin Oranı Yüzde 5'e Düştü”
Sektörde yaşanan genç göçü ve yaşlanmaya dikkat çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Çiftçilerin motivasyona ihtiyaçları var. Ailelerini şehre göç eden çiftçilerimiz, bu süreçte yeterli destek alamazlarsa, göçler artacaktır. Üreticilerin nakit desteğine ihtiyacı var. Zarar gören çiftçiler, bankalara ve tarım kredi kooperatiflerine borçlu. Ürünlerinden para kazanamayan bu çiftçiler, borçlarını ödeyemez hale geldiler. Hasarın büyüklüğü göz önüne alındığında, borçların sıfır faizle yapılandırılması gerekiyor. Tarımda 18-32 yaş arasındaki genç nüfus oranı yüzde 5'e düştü. Bugün Suriyeliler ve Afganlar ile üretim yapmaya çalışıyoruz, ancak onların da geri dönmeye başladığını unutmamalıyız. Bu durumu göz önünde bulundurarak, tarımı kim sürdürecek? Tarım sektörü yaşlanıyor ve ortalama yaş 59’a ulaştı; 2025 yılında bu rakam 60 olacak. Kadın çiftçilerimiz destek sağlıyor ancak gençleri sektörde tutmak zorundayız. Çiftçilere yeterli destek verilmezse, Türkiye’yi besleyemez hale geleceğiz.”
