Doktorlar pişmanlık gösterdi, devletin kasasına 2.1 milyar lira girdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zeka destekli bir sistemle özel muayenehane sahipliği bulunan 28 bin 931 doktoru inceledi. Bu sistem sayesinde, belirlenen doktorlar gönüllü uyum ile 2,1 milyar liralık matrah artışı sağladı.

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından sürdürülen bu analiz çalışması, serbest meslek grubunda en yüksek potansiyele sahip olan doktorlar üzerine odaklandı.

Çalışma kapsamında, özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktora “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” uygulandı.

Bu süreçte yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları kullanılarak, çok sayıda veri seti üzerinden risk senaryoları oluşturuldu. Yapay zeka destekli simulate senaryolar ile mükelleflerin risk seviyeleri değerlendirildi.

Analiz sonuçlarına göre 3 bin 663 doktor, vergi uyumu açısından “yüksek riskli” olarak belirlendi. Ancak bu mükelleflere doğrudan cezai işlem uygulanmadı. Bunun yerine, önleyici denetim ve gönüllü uyum yöntemleri tercih edildi.

Doktorlara vergi mevzuatı hakkında gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeler yapıldı. Riskli grubun içinde bulunan mükellefler, pişmanlıkla beyanlarını güncellemeye davet edildi.

Bu çerçevede, riskli olarak sınıflandırılan 3 bin 663 doktordan 1701’i pişmanlık hükümlerinden yararlanarak gelir vergisi beyannamesi verdi. Bu beyanlar neticesinde 1,7 milyar lira matrah bildirildi.

Beyan edilen matrah üzerinden yapılan hesaplamalar sonucunda, mükellef başına ortalama matrah uyum öncesi döneme göre 5 kat artış gösterdi.

Aralık 2023’e ait KDV beyannameleri üzerinden gerçekleştirilen analizde, kanuni süre içinde beyan edilen teslim ve hizmet tutarının yaklaşık 9 milyon lira seviyesinde olduğu görülürken, aynı döneme ait 2025 yılında yapılan düzeltme beyannameleri ile bildirilen tutar 358 milyon liraya ulaştı.

Bu bulgular, ilk etapta gerçekleştirilen beyanların önemli ölçüde eksik olduğunu ancak önleyici denetim ve bilgilendirme süreci sonrası yapılan düzeltmelerin oldukça yüksek olduğunu ortaya koydu.

Ayrıca, risk grubu içinde yer almayan 158 doktor üzerinde de etki analizi gerçekleştirildi. Bu doktorlar, 2025 yılı içerisinde herhangi bir zorlayıcı işlem olmadan pişmanlıkla beyanda bulundu.

Söz konusu hekimler, toplamda 76 milyon lira matrah bildirdi.

YANIT VERMEYENLERE İNCELEME

Bu doğrultuda, çalışma ile gönüllü uyum sayesinde 2,1 milyar liralık matrah artışı sağlandı.

Gönüllü uyuma yanıt veren doktorlar hakkında vergi incelemesi yapılmadı. Ancak, gönüllü uyum çağrısına yanıt vermeyen veya açıklamaları kabul edilmeyen doktorlar hakkında inceleme ya da vergi süreçleri başlatılacak.

Doktorların mali bilgileri ile birlikte giderlerinin de vergi mevzuatına uygunluğu incelenecek. Bu süreçte Sağlık Bakanlığının ilgili birimlerinden de doktorların muayene ve ameliyat bilgileri talep edilecektir.

ŞİMŞEK’TEN AÇIKLAMA

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gönüllü uyumun vergi sistemindeki önemine değinerek, “Kayıt dışılıkla mücadelemizi sadece ceza ve yaptırımlarla değil, ayrıca mükelleflerimizi bilgilendirerek ve yönlendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışmayla gördük ki, önleyici denetim modeli sayesinde milyonlarca lira gönüllü olarak beyan edildi. Bu, sadece gelir artışı değil, aynı zamanda vergi adaletine olan güvenin bir göstergesidir” dedi.

Gönüllü uyumun sürdürülebilir kamu maliyesi için vazgeçilmez olduğunu vurgulayan Şimşek, “Vergi sistemimize güvenen, zamanında ve doğru beyanda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli yaygınlaştırarak kayıt dışılıkla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.