Büyük teknoloji firmalarının yapay zeka alanında yaptığı yüksek bütçeli yatırımlar, yatırımcıların kârlılık konusundaki kaygılarını artırıyor.
Alphabet, Amazon, Meta ve Microsoft’un toplam sermaye harcamalarının 2023 yılı için 311 milyar dolara, 2026 yılında ise 337 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bloomberg’in verilerine göre, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yıla göre yatırımlarda yüzde 60’tan fazla artış yaşanırken, serbest nakit akışında yüzde 23’lük bir düşüş elde edildi.
Callodine Capital Management CEO’su Jim Morrow, bu harcama eğilimlerinin şirketlerin daha önce cazip olan nakit akışı yapısını bozduğunu ifade etti. Morrow, “Hepsi geleceğe yönelik büyük riskler alıyor. Nakit akışları durakladı. Artık eski cazibeleri yok” dedi.
Amortisman Baskısı Artıyor
Bu harcamaların büyük bir kısmı yapay zeka için kritik olan yarı iletkenler, sunucular ve ağ ekipmanlarına yönlendiriliyor. Ancak, bu tür varlıklar, gayrimenkul gibi diğer amortismana tabi varlıklara göre çok daha hızlı değer kaybediyor. Microsoft, Alphabet ve Meta’nın toplam amortisman gideri yılın ilk çeyreğinde 15,6 milyar dolara ulaşırken, Amazon’un dahil edilmesiyle bu rakam neredeyse iki katına çıkıyor.
Jim Morrow, bu amortisman baskısının hisseleri olumsuz etkileyebileceğini belirtti: “Amortisman dalgası geliyor. Karlılıklar düşerken gelirlerde aynı oranda bir artış göremiyoruz.”
Gelir Beklentileri Bekleneni Vermiyor
MFS Investment Management yatırım stratejisti Rob Almeida, “Yapay zekanın hemen bir gelir kaynağı yaratacağı düşünülüyordu ama bu gerçekleşmedi,” diyerek, beklenen seviyede bir kullanıcı benimsemesinin olmadığını vurguladı.
Buna karşın, yatırımcıların teknoloji devlerine olan ilgisi devam ediyor. 9 Nisan’dan bu yana en büyük yapay zeka ETF’si olan Global X AI & Technology yüzde 34 yükselirken, Nvidia hisseleri yüzde 49, Meta yüzde 38 ve Microsoft yüzde 33 değer kazandı. Aynı dönemde S&P 500 yüzde 21 ve Nasdaq 100 Endeksi yüzde 28 artış gösterdi.
Şirketler Stratejilerini Güncelliyor
Şirketler, artan maliyetleri dengelemek için çeşitli stratejiler geliştirmeye çalışıyor. Alphabet’in yeni CFO’su Anat Ashkenazi, yıl boyunca giderlerin artacağını belirterek, tazminat büyüme hızını yavaşlatma, gayrimenkul alanlarını küçültme ve teknik altyapının daha verimli bir şekilde kullanılmasına odaklandıklarını söyledi.
Meta, sunucu ve ağ ekipmanlarının kullanım süresini 4-5 yıldan 5,5 yıla çıkararak yılın ilk çeyreğinde net gelirini yaklaşık 695 milyon dolar artırdı. Microsoft ise bu süreyi 2022’de altı yıla uzatmıştı. CFO Amy Hood, yeni bir uzatma için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtti: “Bu kararlar donanımdan çok yazılımla ilgili. Her varlıktan maksimum verim almak için çaba gösteriyoruz.”
Amazon ise tam tersi bir yaklaşım benimseyerek, şubat ayında ekipman ömrünü altı yıldan beş yıla düşürdü.
Yatırımlar Gelire Dönüşmezse Ne Olacak?
Jim Morrow’un en büyük endişesi, bu yatırımların beklenen gelir artışını sağlamaması. “Eğer işe yararsa sorun yok. Ama işe yaramazsa ciddi bir kâr baskısı ortaya çıkıyor” diyen Morrow, 2022’de yaşanan piyasa çöküşünü hatırlatıyor. O dönemde teknoloji hisseleri ağır değer kaybı yaşarken, S&P 500 genel olarak düşüş yaşamıştı.
