Depremzedelerin Borç Sorunu Büyüyor

YURDAGÜL UYGUN / NEFES

İki yıl önce meydana gelen ve on binlerce insanın hayatını kaybetmesine sebep olan depremlerin yaraları henüz sarılmadı. 650 binden fazla insan, konteynırlarda yaşam mücadelesi verirken, bölgedeki hayat eski canlılığına dönmüş değil…

11 ili etkileyen depremin ardından, depremzedeler bu sefer de borç yükü altında kalmaya başladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) verilerine göre, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa’nın toplam kredi borcu 1.9 trilyon liraya ulaştı. Bu illerin deprem öncesi kredi borcu 724.7 milyar lira iken, iki yıl içerisindeki artış oranı yüzde 166’yı buldu.

GAZİANTEP ÖNDE

Nüfusa göre değerlendirildiğinde, en çok borçlu olan il 575.1 milyar lirayla Gaziantep. Deprem öncesinde 217.1 milyar lira olan Gaziantep’in borcu, deprem sonrasında yüzde 165 artış gösterdi. Borçta ikinci sırada yer alan şehir Hatay, deprem öncesinde 102.9 milyar lira olan borcunu 2025 Mart itibarıyla 280.6 milyar liraya çıkardı.

Kişi başına düşen kredi tutarında üçüncü sırada yer alan il ise Adana. Adana’nın deprem öncesi 148 milyar lira olan borcu, iki yıl sonra 404.4 milyar liraya yükseldi.

Depremin merkezi Kahramanmaraş, en borçlu iller sıralamasında dördüncü sırada yer alıyor. Deprem öncesi 63.5 milyar lira olan Kahramanmaraşlı depremzedelerin borcu, yüzde 141 artışla 153.2 milyar liraya ulaştı. Osmaniye’nin kredi borcu da 22.2 milyar liradan 55.3 milyar liraya kadar yükseldi.

Bankaların Takipteki Alacakları Artmakta

BDDK verilerine göre, bankaların bölgede takipteki alacakları son iki yılda yüzde 155 oranında bir artış gösterdi. 2022 yılının sonunda 18.4 milyar lira olan toplam takipteki alacak tutarı, 46.8 milyar liraya çıktı. Bankaların takipteki alacaklarının en fazla yükseldiği il Şanlıurfa oldu. Deprem öncesi 1.1 milyar lira olan bu ildeki takipteki alacak tutarı, 2025 Mart itibarıyla yüzde 351 artışla 5.3 milyar liraya ulaştı. İkinci en yüksek artış ise yüzde 238 ile Diyarbakır’da görüldü.

Kilis’in Borcu En Çok Arttı

11 il arasında deprem sonrası borcu en çok artan il Kilis oldu. Deprem öncesi 3.1 milyar lira olan Kilis’in borcu, deprem sonrasında yüzde 300 artarak 12.7 milyar liraya ulaştı. Borcu en fazla artan ikinci il, yüzde 197 ile Diyarbakır oldu. Şanlıurfa, borcu en çok artan üçüncü il olurken, dördüncü sırada Hatay yer aldı.