

Geçtiğimiz hafta, emtia fiyatları üzerinde artan jeopolitik riskler ve tarife gerginlikleri etkili oldu. Açıklanan makroekonomik veriler de bu durumu pekiştirdi.
ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Haziran ayında aylık olarak %0,3 oranında artış kaydederek beklentilere uyum sağladı. Yıllık bazda ise %2,7 değer kazanarak tahminlerin üzerinde bir artış göstermiş oldu. Bu durum, aylık enflasyon rakamları Ocak ayından, yıllık enflasyon ise Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise Haziran'da aylık bazda değişim göstermezken yıllık olarak %2,3 ile beklentilerin altında bir artış kaydetti.
Haziran ayına ait perakende satış verileri, ekonomi için olumlu bir tablo sundu. Perakende satışları, önceki aylardaki düşüşlerin ardından aylık %0,6 artarak beklentileri aştı.
Trump'tan Tarife ve Yaptırım Açıklamaları
Öte yandan, Trump’ın gümrük tarifelerine ilişkin açıklamaları yatırımcıların dikkatini çekti.
Hafta başında Trump, Avrupa Birliği ve Meksika'dan yapılan ithalata %30 gümrük vergisi getirileceğini duyurarak küresel ticaret gerilimlerini artırdı ve yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesine yol açtı.
Ayrıca Trump, Ukrayna'daki savaşla ilgili olarak, 50 gün içinde bir anlaşma sağlanamazsa Rusya'ya %100 ikincil gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı.
Analistler, bu açıklamanın ardından piyasada Rusya'nın etkili olduğu emtia ürünlerinde arz endişeleri nedeniyle fiyatların yükseliş gösterdiğini belirtti.
Bu gelişmeler ışığında, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı %4,44 seviyesinde kapatırken, dolar endeksi %0,6 artarak 98,5 seviyesine yükseldi.
Değerli Metallerde Fiyat Artışı
Geçtiğimiz hafta değerli metaller, yoğun haber akışı nedeniyle dalgalı bir seyir izledi. Altın, üç haftanın zirve seviyesine çıkarken, gümüş 14 yılın, platin 11 yılın ve paladyum ise 2 yılın en yüksek seviyelerini gördü.
Gümüşün ons fiyatı, hafta boyunca dalgalı bir seyir izleyerek 39,13 dolar seviyesine ulaşarak Eylül 2011'den bu yana en yüksek düzeye çıktı. Ancak, bu seviyeden geri çekilerek haftayı negatif bir görüntüyle kapattı.
Analistler, gümüş piyasasında arz açığının olduğunu ve özellikle güneş enerjisi sektöründen gelen talebin güçlü seyrettiğine dikkat çekerek, gümüşün performansının altına yaklaşabileceğini ifade etti.
Platinin ons fiyatı, son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve hafta içinde 1.485 dolara kadar çıktı. Analistler, bu yükselişte spekülatif alımların etkili olduğunu, ancak Çin'de beklenen tüketim yavaşlamasının üçüncü çeyrekte fiyatları sınırlayabileceğini öngörüyor.
Paladyumun ons fiyatı da iki yılın en yüksek seviyelerini test etti ve hafta boyunca 1.342,71 dolara kadar yükseldi. Yükseliş, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın tırmanabileceği endişeleri ve dünyanın en büyük paladyum tedarikçilerinden Rusya'dan gelen arz kesintisi korkularıyla ilişkilendiriliyor.
Uzmanlar, elektrikli araç üretiminde geçiş sürecinin ve geri dönüşüm kaynaklarının artmasının paladyum talebini uzun vadede baskılayabileceğini, ancak yakın vadede Rusya kaynaklı arz risklerinin fiyatları yüksek seviyelerde tutmaya devam edeceğini vurguladı.
Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar; platinde %1,6, paladyumda %2,1 değer kazanırken, altında %0,2 ve gümüşte %0,6 değer kaybı yaşandı.
Baz Metallerde Makroekonomik Destek
Baz metallerde, tarife endişeleriyle karışık bir seyir gözlemlenirken, Çin ve ABD'den gelen makroekonomik veriler fiyatlar üzerinde etkili oldu.
Çin ekonomisinin ikinci çeyrekte yıllık bazda %5,2 büyüyerek beklentileri aşması, baz metallere yönelik olumsuz algıyı azalttı. ABD'de açıklanan güçlü perakende satışlar ve tüketici güveni verileri de baz metallere olan talep görünümünü destekledi.
Trump’ın ithal bakıra %50 gümrük vergisi getireceğini açıklamasının ardından, bakır fiyatları hızlı bir artış göstermişti. Ancak, bazı bakır yüklerinin rotasını değiştirerek ABD’ye ulaşmasıyla fiyatlar üzerinde baskı oluştu.
Endonezya hükümetinin, nikel ihracatını yeni ABD tarifelerinden muaf tutmak için pazarlık yapması, piyasa üzerinde belirgin bir etki yaratmadı. Nikel fiyatları, arz fazlası ve Çin'deki paslanmaz çelik sektöründeki yavaşlama sebebiyle baskı altında kalmaya devam etti.
Bu gelişmeler sonucunda, baz metallerde tezgah üstü piyasada fiyatlar; bakırda %0,2, alüminyumda %0,1 gerilerken, çinkoda %2,8, kurşunda %1, nikelde ise %0,2 değer kazandı.
Petrol Fiyatlarında Arz Rahatlığı
Petrol fiyatlarının dalgalı seyrettiği bu haftada, arz kaygıları ve talep sinyalleri fiyatlamalar üzerinde etkili oldu. Trump'ın, Rusya'ya 50 günlük bir süre tanıdığını ve bu sürenin sonunda yaptırımlar uygulayacağını açıklaması, başlangıçta petrol fiyatlarında yükselişe yol açtı. Ancak, yaptırımların hemen devreye girmeyecek olması, arz endişelerini yatıştırdı.
Fiyatlamalarda Irak'ın kuzeyindeki petrol sahalarına yönelik insansız hava aracı saldırıları ve İsrail'in Suriye'deki hava operasyonları, arz endişelerini artırdı. Bunun yanı sıra, mevsimsel talep de fiyatları destekledi. Temmuz ayının ilk iki haftasında küresel petrol talebi, günlük ortalama 105,2 milyon varil olarak gerçekleşti.
Doğal gaz piyasasındaki fiyatlamalar ise hava koşullarından etkilendi. ABD genelinde yaz sıcaklıklarının artmasıyla klimalara yönelik talep yükseldi; bu da doğal gaz tüketimini artırdı. Vadeli doğal gaz fiyatları, özellikle Temmuz ortası için öngörülen sıcak hava dalgası nedeniyle pozitif bir seyir izledi.
Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı %2 azaldı, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın fiyatı ise %6,8 artış gösterdi.
Tarımsal Emtialarda Karışık Seyir
Tarımsal emtialarda karışık bir seyir görülürken, tarife endişeleri ve Rusya ile Ukrayna'daki kuraklık ve hasat gecikmeleri arz kaygılarını artırdı.
Trump’ın tarım ürünlerine yönelik tarifeleri artırma planı, fiyatları etkiliyor. Soya fasulyesi ve mısır, güçlü işleme faaliyetleri ve Çin'in artan ithalatıyla desteklenirken, Güney Amerika'daki kuraklık ve yağış dengesizlikleri arz üzerinde baskı oluşturuyor.
Chicago Ticaret Borsasında bu hafta kilo başına fiyatlar, soya fasulyesinde %2,7, mısırda %3,3 ve buğdayda %0,4 değer kazanırken, pirinçte %3,3 azaldı.
Kahve piyasasında ABD'nin Brezilya'ya uygulamayı planladığı yüksek gümrük tarifesi gündemde. Bazı ithalatçılar, bu vergiden kaçınmak için Brezilya kahvesini 1 Ağustos’tan önce ABD limanlarına ulaştırmaya gayret ediyor. Diğer yandan, Intercontinental Exchange'de kahvede %6,3, şekerde %1,3 ve pamukta %2 değer artışı kaydedilirken, kakaonun tonu ise %5,8 azalmayla haftayı kapattı.