Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirasını desteklemek, azalan rezervleri güçlendirmek ve finansal istikrarı korumak için zorunlu karşılık oranlarından faiz ayarlamalarına kadar oldukça kapsamlı yeni önlemler aldı.
Önceki gece saatlerinde duyurulan kararlarla, özellikle döviz mevduatlarının maliyeti artırıldı ve ihracatçılara yönelik döviz bozdurma zorunluluğunun süresi uzatıldı. Bankaların TL mevduat oranını artırma yönünde baskı oluşturan bu düzenlemeler, piyasalarda geniş yankı uyandırdı.
Uzmanlar, bu adımların rezervleri güçlendirebileceğini, ancak geçmiş dönemlerde kopmuş olan finansal bağların henüz onarılamadığını ifade ediyor. “Başa döndük” diyenler olduğu gibi, “Mucize beklemeyin” diyenler de var.
200 PUANLIK ARTIRIM
TCMB, TL geçişini desteklemek amacıyla, yabancı para mevduatlarındaki zorunlu karşılık oranlarını tüm vadelerde 200 baz puan artırdı. Yurt içi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsi repo işlemleri için zorunlu karşılık oranı ise 400 baz puan yükseltildi. Ayrıca, 31 Temmuz 2025 tarihine kadar geçerli olmak üzere ihracat bedeli satış zorunluluğu yüzde 35’e çıkarıldı ve döviz dönüşüm desteği yüzde 3’e yükseltildi.
TCMB’nin zorunlu karşılık uygulaması kapsamındaki değişikliklerle, tüzel kişi mevduat için TL payı hedefi yeniden hayata geçirildi. Yabancı para mevduat ve yurt içi yerleşiklerle yapılan yabancı para cinsinden repo işlemlerindeki zorunlu karşılık oranları artırıldı. Ayrıca, Türk lirası zorunlu karşılıklara ödenen faiz ve telafi oranları da yükseltildi. Son dönemde yabancı para mevduat artışı genellikle ticari mevduat kaynaklıydı. Bu yeni adımlarla birlikte bankacılık sisteminde Türk lirası payının artması bekleniyor.
TARİFİ MÜMKÜN DEĞİL
Merkez Bankası’nın son kararları ile ilgili olarak Prof. Dr. Burak Arzova, makroihtiyati düzenlemeleri “Az gittik uz gittik, dere tepe düz gittik, bir de baktık ki başladığımız yere geri gelmişiz” şeklinde yorumladı.
Prof. Dr. Emre Alkin de, “Israr desem değil, inat desem az kalır. Tarifi mümkün değil” değerlendirmesini yaptı.
Ekonomist Tufan Cömert, “Faiz artışı sonrası bu tarz ek önlemler gelmesi an meselesi olduğu için şaşırtıcı değil” dedi.
KREDİ FAİZLERİNİ ARTIRACAK
Dr. Mahfi Eğilmez, TCMB’nin aldığı kararların TL’den dövize kaçışı durdurmayı amaçladığını belirterek, “Ne var ki bu artık yalnızca ekonomik kararlarla, para politikası uygulamalarıyla olabilecek gibi görünmüyor” dedi. Eğilmez, bu kararların mevduat ve kredi faizlerini artıracağını ifade etti.
Prof. Dr. Hakan Kara ise, “Döviz talebinin durmaması Merkez Bankasını yeni tedbirler almaya sevk etti. TL mevduat payının artırılması, döviz rezervinin güçlendirilmesi ve ihracatçıların daha fazla döviz bozdurması için yeni düzenlemeler geldi. TL mevduat faizi artacak, döviz üzerindeki baskı biraz azalacak” dedi.
Daha Önce de Görmüştük
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, TCMB’nin son kararlarına ilişkin olarak, “Bu kararları daha önce de görmüştük. Meğer Cevdet Akçay ile Şahap Kavcıoğlu arasındaki tek fark Cevdet Akçay’ın İngilizce terimlerle konuşmasıymış” açıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Yakup Küçükkale ise, “‘Dezenflasyon programı çöp oldu’ diyoruz ya hani. Laf olsun diye demiyoruz” şeklinde konuştu.
DOLAR
EURO
İNG. STERLİNİ
İSV. FRANGI
KAN. DOLARI
ÇEYREK ALTIN
BITCOIN