Avrupa, İran’ı Sıkıştırıyor; Cenevre Görüşmesinden Sonuç Çıkmadı

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine ve üst düzey askeri yetkililerine yönelik başlattığı saldırılar, Avrupa’nın Orta Doğu’daki gerilimi azaltmak için dün gerçekleştirdiği ilk girişim oldu.

Avrupalı dışişleri bakanları, Cenevre’de bir araya gelerek İranlı mevkidaşlarına Tahran’ın nükleer programına sınırlamalar getirilmesi için baskıda bulundu. Ancak bu toplantıdan herhangi bir olumlu sonuç çıkmadı.

Lüks bir otelde saatler süren tartışmaların ardından yetkililer, bakanların görüşmelere devam etmeye istekli olduklarını belirtse de somut bir adım atılmadığı gözlemlendi.

Avrupa ülkeleri, toplantıda İran’ı uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sınırlamaya ve ABD ile yeniden müzakere masasına oturmaya ikna etmeye çalıştı. Ancak İran, İsrail’in saldırıları durmadığı sürece ABD ile müzakerelere oturmayacaklarını vurguladı.

Trump, Avrupa’nın Girişimlerini Küçümsedi

Diyalogların devam edeceği ifade edilse de zaman hızla geçiyor: ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin İsrail’in İran’a yönelik saldırılarına katılma konusundaki kararını iki hafta içinde vereceğini belirtti.

Bir Avrupalı diplomat, yeni bir toplantı için henüz tarih belirlenmediğini, ancak iki hafta içinde bir araya gelmeyi planladıklarını açıkladı. Trump ise Avrupa’nın bu çabalarını küçümseyerek, herhangi bir somut sonuç elde edilemeyeceğini öne sürdü.

Trump, “Yardım etmediler” diyerek dün yaptığı açıklamada, “İran, Avrupa ile konuşmak istemiyor, bizimle görüşmek istiyor. Avrupa bu konuda bir çözüm üretemez” dedi.

Avrupa Ülkeleri Arasında Bölünme Var

Avrupa, 2015 nükleer anlaşmasına benzer bir yaklaşım ile İran’ın sınırlı da olsa uranyum zenginleştirmesine izin verilmesini savunuyor. Fakat ABD, hiçbir koşul altında İran’ın uranyum zenginleştirmesine müsaade edilmemesi gerektiğini öne sürüyor.

İran, nükleer silah üretmeyeceğini tekrarlamakla birlikte, sivil kullanım amacıyla uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduğunu ifade ediyor.

Öte yandan, Avrupa ülkeleri arasındaki görüş ayrılıkları da dikkat çekiyor. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İsrail’i destekleyen açıklamalar yaparken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Irak’tan ders almadık mı?” diyerek rejim değişikliğine karşı çıktı.