Asgariye Acilen Zam Yapılmalı

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

Yüksek enflasyon, çalışanları zorlu bir duruma soktu. Artan yaşam maliyetleri sebebiyle asgari ücretli bireylerin ay sonunu getirmesi neredeyse imkansız hale geldi. 2025 Haziran ayında bir çalışanın yaşam maliyeti 33 bin 586 lira olarak belirlenirken, bu rakam asgari ücretten 11 bin 482 TL daha fazla. Kamuoyu araştırma şirketi Sonar’ın gerçekleştirdiği son ankete göre halkın %86'sı asgari ücrete derhal zam yapılması gerektiğini savunuyor. Vatandaşların %69’u hayat pahalılığının devam ettiğini ifade ederken, %24’ü ise herhangi bir yatırım yapabilecek bütçelerinin olmadığını belirtti.

Durum Kötüleşiyor

Son zamanlarda maddi durumlarında iyileşme olup olmadığına dair sorulan vatandaşların %68.4’ü maddi anlamda gerileme yaşadıklarını bildirdi.

Yüksek enflasyon, çalışanların gelirlerini ciddi oranda eritirken, DİSK-AR verilerine göre 22.105 TL olan net asgari ücretin Mayıs ayında yaşadığı beş aylık enflasyon kaybı 3 bin 685 TL’ye ulaştı. Asgari ücretin bir buçuk katı brüt maaş (neti 29 bin 743 TL) alan bir işçinin enflasyon kaybı 4 bin 958 TL iken, asgari ücretin iki katı düzeyinde brüt ücrete (neti 38 bin 486 TL) sahip olan bir işçinin kaybı ise 6 bin 416 TL’ye yükseldi. Ayrıca, Haziran 2025 itibarıyla asgari ücretin 1.5 katı ile 2 katı düzeyindeki ücretlerin %20’lik ve asgari ücretin 2.5 katı ile 3 katı düzeyindeki gelirlerin %27’lik vergi diliminde olması nedeniyle kayıplar daha da arttı. 1974 yılında kişi başına GSYH’nın %80.6'sına karşılık gelen brüt asgari ücret, 2024’te bu oranı %46.5'e düşürdü.

17.4 milyon işçi: Türkiye'deki 17.4 milyon işçiden yalnızca %7.5’i asgari ücretin 2 katından fazla gelir elde edebiliyor.

9 altın: 2005 yılında asgari ücretle 31 Cumhuriyet altını alınabiliyorken, günümüzde sadece 9 altın alınabiliyor.

Yüzde 86: Sonar’ın anketine göre halkın %86’sı asgari ücrete acil zam yapılması gerektiğini düşünmekte.

22 Cumhuriyet Altını Kaybetti

Ücretli çalışanların %43.6'sını temsil eden 7.5 milyon kişi asgari ücretin altında bir gelirle çalışıyor. Asgari ücretin %5 fazlası ve altında çalışanlar ise tüm ücretli çalışanların %47.8’ini (8.3 milyon) oluşturuyor. Türkiye'deki 17.4 milyon işçinin yalnızca %7.5’i asgari ücretin 2 katından fazla gelir elde edebiliyor. Merkez Bankası'nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücret ile yıllık olarak 25, 2005 yılında ise 31 altın alınabiliyordu. Son 20 yılda asgari ücretli bireylerin aldığı Cumhuriyet altını sayısı 9'a düştü. Yani asgari ücretli, 20 yıl içerisinde 22 Cumhuriyet altını kaybetti.