ABD'de Gümrük Tarifeleri Gelirleri Zirveye Ulaştı

ABD'nin gümrük tarifeleri aracılığıyla elde ettiği gelir, Başkan Donald Trump’ın küresel ticareti yeniden şekillendirmeyi hedefleyen tarifelerinin tam olarak yürürlüğe girdiği mayıs ayında rekor bir seviyeye ulaşarak, geçen yılın aynı dönemine göre neredeyse dört kat artış gösterip 24,2 milyar dolara yükseldi.

İngiliz Financial Times gazetesinin haberine göre, bu rakam, bir önceki aya nazaran yüzde 25'in üzerinde bir artış anlamına gelirken, ABD’nin toplam mal ithalatının değeri nisan ayına göre genel olarak sabit kaldı.

VERGİ YASASIYLA OLUŞAN AÇIĞI TARİFELERLE GİDERMEK

Veriler, Trump’ın ticaret savaşının, Cumhuriyetçilerin Kongre'de onayladığı vergi ve harcama yasası sonrası ABD hükümetinin ihtiyaç duyduğu ek geliri sağlayabileceğini ortaya koyuyor.

Trump’ın ilk döneminden devraldığı geniş kapsamlı vergi indirimlerini uzatan ancak düşük gelirli Amerikalılar için kamu sağlık hizmetlerinde önemli kesintiler öngören yasa, önümüzdeki on yıl içinde ABD bütçe açığını 3,4 trilyon dolar artırması bekleniyor.

ÇİN'DEN İTHALATTA BÜYÜK DÜŞÜŞ

Buna karşın, veriler, Trump'ın agresif tarife politikalarının küresel ticaret akışlarını bozma potansiyelini de gözler önüne seriyor.

ABD’nin Çin’den yaptığı ithalat mayıs ayında 19,3 milyar dolara gerileyerek, önceki aya göre yüzde 21, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 43'lük bir düşüş yaşadı. Bu durum, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret hacminin önemli ölçüde azaldığını gösteriyor.

Trump, bu yılın başlarında Çin mallarına uygulanan yüzde 145’lik yeni gümrük tarifelerini, ABD’li yetkililerin Londra ve Cenevre'deki Çinli muhatapları ile gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından yüzde 30’a düşürmüştü. Ticaretteki bu gerileme, Çin’den ABD’ye yönelik iç tüketim amaçlı ithalatı son 19 yılın en düşük seviyesine çekti.

BÜTÇE AÇIĞININ KÜÇÜK BİR KISMINI KARŞILIYOR

Trump, üretimi ABD’ye geri getirmeyi ve tarifeler aracılığıyla ülkeyi “çok zengin” yapmayı hedeflediğini belirtiyor. Başkan, tarifelerden elde edilen gelirlerin gelir vergisine olan bağımlılığı azaltabileceğini savunuyor. Ancak toplanan gelirin artmasına rağmen, mayıs ayında elde edilen gelir, 316 milyar dolarlık federal bütçe açığının sadece yüzde 7,7'sini kapatabiliyor.

Bütçe açığı rakamlarının aydan aya değişkenlik gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, mayıs ayında toplanan miktar geçen yıl federal harcamalar ile gelirler arasında tipik olarak görülen 166 milyar dolarlık açığın yaklaşık yüzde 14,5’ine denk geliyor.

TARİFELERDE DALGALANMALAR YAŞANMAKTADIR

Trump, Çin’e en ağır tarifeleri uygulasada, nisan ayında “kurtuluş günü” olarak adlandırdığı günde, çoğu ABD ticaret ortağına yüzde 10 ila 50 arasında değişen tarifeler uygulayarak küresel borsalarda düşüşe neden olmuştu. Daha sonra bu oranlar geçici olarak 90 gün boyunca yüzde 10’a indirilmişti.

9 Nisan'dan itibaren neredeyse tüm mal ithalatına yüzde 10'luk temel oran uygulanmakta. İlaç ve yarı iletkenler gibi bazı ürünler muaf tutulurken, çelik, alüminyum ve otomobiller daha yüksek oranlarla, yüzde 25 ila 50 arasında tarifelendiriliyor.

Eğer 90 günlük duraklama 9 Temmuz'da sona ererse, özel anlaşması olmayan pek çok ülkeye yönelik tarifeler artacak. Trump, Avrupa Birliği ile anlaşma sağlanamazsa yüzde 50’lik tarife tehdidinde bulunurken, Vietnam ise ABD’nin tehdit ettiği yüzde 46’lık tarifeyi yüzde 20’ye indirmeyi başardı.

TARİFELER 80 YILDAN FAZLA BİR ZAMANDIR EN YÜKSEK SEVİYEDE

Mayıs ayında uygulanan efektif tarife oranı (ithalatın toplam değerine göre hesaplanan ortalama gümrük vergisi oranı), yüzde 8,8 olarak kaydedilerek 1946’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Çin malları içinse bu oran rekor seviyeye ulaşarak yüzde 48 olarak belirlendi.

Mayıs ayı sonunda ABD, çelik ve alüminyum tarifelerini yüzde 50’ye çıkararak dondurucu, bulaşık makinesi ve çamaşır makinesi gibi çelik türev ürünleri tarifeye dahil etti.

Yale Budget Lab’in analizine göre, 16 Haziran itibarıyla yürürlükteki oranların 9 Temmuz'dan sonra da değişmemesi halinde, tüketici davranışlarındaki değişikliklere rağmen efektif tarife oranı yaklaşık yüzde 15 seviyesinde kalmaya devam edecek.

İKİ YILDA 2,2 TRİLYON DOLARLIK GELİR KAYNAĞI

Tarifelerin ABD ekonomisi üzerindeki çeşitli etkileri göz önünde bulundurulduğunda, düşünce kuruluşu mevcut tarife politikasının 2025-2034 yılları arasında 2,2 trilyon dolarlık bir gelir sağlamasını öngörmektedir; ancak diğer vergi gelirlerindeki düşüşler nedeniyle net gelir artışının 1,8 trilyon dolarla sınırlı kalması bekleniyor.

Bu rakam önemli bir tutar olsa da, Kongre Bütçe Ofisi’nin tahminlerine göre Trump’ın vergi yasası uygulandığında, aynı dönem içerisinde ABD federal borcuna eklenmesi beklenen 3,4 trilyon dolardan oldukça düşük kalmaktadır.