ABD ile İran Arasındaki Telefon Görüşmeleri Önem Kazandı

İsrail’in 13 Haziran’da İran’a gerçekleştirdiği saldırıların ardından Washington ve Tahran arasında doğrudan diplomatik temaslar başladı.

Konuya yakın üç diplomatın Reuters’a aktardığı bilgilere göre, ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, geçen hafta birden fazla telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Diplomatlar, Arakçi’nin bu görüşmelerde İran’ın müzakerelere yalnızca İsrail’in saldırıları durduğu takdirde döneceğini net bir şekilde ifade ettiğini belirtti.

ABD’nin Teklifine Reddedildi

Görüşmelerde, ABD’nin mayıs ayı sonunda İran’a ilettiği bir teklife de değinildi. Bu teklif, İran dışında bir bölgede uranyum zenginleştirmeyi öngören bir bölgesel konsorsiyum kurulmasını içeriyordu. Ancak İran, bu teklifi reddetti.

İran Esneklik Gösterebilir

Bu hafta yaşanan telefon görüşmeleri, taraflar arasındaki nisan ayından bu yana süren beş tur dolaylı temasın ardından gerçekleşen en somut ve doğrudan diyalog olarak dikkat çekti. Öncesinde Umman ve İtalya’da yapılan dolaylı görüşmelerden sonra yalnızca kısa iletişimler gerçekleşmişti.

Tahran’a yakın bir bölgesel diplomat, Arakçi’nin Witkoff’a “İran, nükleer konuda esneklik gösterebilir” mesajı verdiğini, ancak bunun İsrail saldırılarının durmasına bağlı olduğunu iletti.

Bunun yanı sıra, bir Avrupa diplomat da Arakçi’nin nükleer müzakerelere geri dönme isteğini ilettiğini, ama saldırılar devam ettiği sürece bunun mümkün olmayacağını ifade ettiğini belirtti.

Trump’tan Müzakerelere Açık Kapı

Trump, İsrail’in yürüttüğü saldırılara ABD’nin doğrudan katılımı konusundaki tutumunu net bir şekilde ortaya koymazken, İranlı yetkililerin Washington’a gelerek görüşmek istediğine dikkat çekerek diplomasi için bir umut kapısı açtı.

Avrupa’dan Arabuluculuk Girişimleri: Gözler Cenevre’de

Bu arada, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile iş birliği yapan Avrupa ülkeleri, İran ile olan ilişkilerini sürdürmeye çalışıyor.

İngiltere, Fransa ve Almanya, geçtiğimiz Pazar günü Arakçi ile bakanlar düzeyinde bir görüşme gerçekleştirdi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bakıi ve bir AB yetkilisi, tarafların Cuma günü Cenevre’de yeniden bir araya geleceğini duyurdu.

İsrail’in sürdürdüğü saldırılar ve Trump’ın sert açıklamaları nedeniyle, İran’ın ABD ile kamuoyuna açık bir görüşme yapması şu aşamada pek olası görünmüyor. Ancak Avrupa ülkeleri aracılığıyla sürdürülen temaslar, diplomatik sürecin yeniden canlandırılması açısından daha gerçekçi bir zemin olarak değerlendiriliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın topraklarında uranyum zenginleştirmeyi durdurmasını talep ederken, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney bu hakkın müzakere edilemeyeceğini vurguladı.