

ECA denetimini yürüten üye Annemi Turtelboom, yarı iletkenlerin AB’nin hedeflerine ulaşabilmesi için üretim kapasitesinin neredeyse dört katına çıkması gereken, jeopolitik rekabetin yoğun olduğu ve hızlı büyüyen bir sektör olduğunu belirtti; ancak mevcut ilerlemenin yetersiz kaldığını ifade etti.
Europe Komisyonu’nun yaptığı tahminler de karamsar bir tablo sergiliyor: The Register’ın haberine göre, 2030 yılı itibarıyla AB’nin çip pazarındaki payı sadece %11,7’ye çıkacak; bu da 2022 yılında %9,8’in biraz üzerinden bir oran. Avrupa’da çip üretimi artarken, Çin, Güney Kore, Tayvan ve ABD gibi diğer bölgeler çok daha hızlı bir gelişim gösteriyor.
DENETÇİLER ÇİP YASASI’NDA DÖRT TEMEL SORUN BELİRLİYOR:
- 1. Başlangıçta belirlenen %20 hedefi aşırı iddialıydı.
- 2. AB, yalnızca kendisiyle değil, hızla gelişen Asya ülkeleriyle rekabet etmek zorunda. Bu ülkeleri yakalamakla kalmayıp geçmek için stratejisini gözden geçirmesi gerekiyor. Ayrıca, AB’nin sağladığı fonlar, TSMC ve Samsung gibi devlere yapılan yatırımlarla karşılaştırıldığında oldukça yetersiz kalıyor.
- 3. Dağınık yetkinlikler, Turtelboom’un işaret ettiği üçüncü bir sorun. Ana fonlar Avrupa Komisyonu bütçesinden değil, bireysel AB üye ülkelerinden geliyor; bu durum yarı iletken endüstrisinin gelişiminin koordinasyonunu ve kontrolünü zorlaştırıyor. 2030 yılına kadar yatırılması planlanan 86 milyar avronun yalnızca 4,5 milyar avrosu (5,1 milyar dolar) AB tarafından karşılanıyor. Bu da yüzde 5’e tekabül ediyor. Üye devletlerin Çip Yasası kapsamında sağladıkları projelerin ilerleyişi hakkında raporlama zorunluluğu olmaması, ciddi bir veri sorunu yaratıyor.
- 4. Bir diğer zorluk ise kaynakların eşitsiz dağılımı. Fonların büyük kısmı Almanya gibi bazı ülkelere giderken, Intel gibi büyük oyunculara da önemli miktarda kaynak aktarılıyor. Ancak Intel, yakın zamanda Almanya’nın Magdeburg ve Polonya’nın Wroclaw kentlerindeki iki Avrupa projesini askıya aldı ve bu durum yatırım getirisi konusunda endişeler doğurdu.
Avrupa Ekonomik Topluluğu (ECA), Avrupa Komisyonu’ndan stratejiyi acilen gözden geçirmesini, sistematik bir izleme süreci başlatmasını ve daha gerçekçi bir plan ve net teslim tarihleri içeren Chip Yasası 2.0’ın hazırlanması için harekete geçmesini öneriyor. Bazı Avrupa yarı iletken üreticileri de bu öneriyi desteklemekte.