CHP’li milletvekilleri, 2021 yılında “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” üzerine Anayasa Mahkemesi’ne itirazda bulundu. Anayasa Mahkemesi, iptali talep edilen maddelerden bir kısmını kabul eden kararını Resmi Gazete’de yayımladı.
AYM kararı neticesinde, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ve Cumhurbaşkanlığı’nın TSK personelindeki bazı yetkileri anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
CHP ‘BÖYLE SÜRMEZ’ DİYEREK GENELKURMAY PLANINI AÇIKLADI
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, Anayasa Mahkemesi’nin TSK Personel Kanunu’nda bazı maddelere ilişkin verdiği karara tepkilerini dile getirdi.
Bağcıoğlu, TSK’nın başarılarının, köklü emir-komuta kültürü ve personelin fedakarlığı ile sürdüğünü belirtti ve şunları ifade etti: “Bu yapı sürdürülebilir değildir. Kuvvet Komutanlıklarının yeniden Genelkurmay Başkanlığına bağlanması ve askerî eğitim ile harbe hazırlık faaliyetlerinin Genelkurmay çatısı altında yürütülmesi, Anayasa’ya uygunluk ve milli güvenlik açısından gereklidir.”
Anayasa Mahkemesi’nin 30 Nisan 2025 tarihli kararı ile ilgili değerlendirmesinde, mevcut komuta yapısının Anayasa’nın 117. maddesiyle çeliştiğini belirterek bu yapının sürdürülemeyeceğini vurguladı.
Bağcıoğlu, TSK’nın harbe hazırlık ve etkin karar alma yeteneği üzerinde olumsuz etkiler yaratan mevcut sistemin, komutanlık yetkisinin anayasal ve askeri gerekliliklere uygun bir şekilde yeniden tanımlanmasını gerektiğini söyledi.
Bağcıoğlu, ayrıca şunları kaydetti:
2017 yılında gerçekleşen Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne geçildiğini belirten Bağcıoğlu, bu süreçte Milli Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığının görev, yetki ve sorumluluklarının ‘1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ ile yeniden düzenlendiğini vurguladı. Kuvvet Komutanlıkları, önceki yapıda Genelkurmay Başkanlığına bağlı iken, yeni düzenlemeyle MSB’ye bağlandığını ifade etti.
Anayasa’nın ‘Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı’ başlıklı 117. maddesinin Genelkurmay Başkanı’nı Silahlı Kuvvetlerin komutanı olarak tanımladığını kaydeden Bağcıoğlu, mevcut idari yapı içinde Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlıkları arasında doğrudan bir hiyerarşik bağ bulunmadığını ve bu durumun askerlik bilimini olumsuz etkilediğini ifade etti.
Komutanlığın yalnızca bir unvan değil, aynı zamanda sevk ve idare sorumluluğu olduğunu vurgulayan Bağcıoğlu, kuvvetlerin hazırlığının, eğitiminden sağlığına kadar komutanın mutlak otoritesi altında olması gerektiğini kaydetti. Mevcut sistemin, Askerî vesayeti kaldırma iddiasıyla oluşturulmasına rağmen, anayasal düzenlemelere ve modern askeri yapılara aykırı bir karmaşaya yol açtığını belirtti.
AYM, ERDOĞAN’A ‘YETKİSİ YOK’ DEMİŞTİ
Yüksek Mahkeme, söz konusu yasayla getirilen “Astsubay Meslek Yüksek Okulları’nda sözleşmeli olarak çalışacak yabancı uyruklu öğretim görevlilerine ödenecek tutarların Cumhurbaşkanı’nca belirlenmesi” düzenlemesinin oy çokluğuyla iptaline karar verdi.
Mahkeme, bu düzenlemenin “yasada temel ilke ve esaslar belirlenmeksizin yürütme organına ilk elden düzenleme yapma yetkisi verilmesinin yasama yetkisinin devredilemezliği ilkesiyle bağdaşmadığını” belirtti.
Yüksek Mahkeme, ayrıca bu yasayla değiştirilen “istisnai haller karşısında garnizon kumandanlığı görevinin hangi kıta amiri tarafından yapılacağını Milli Savunma Bakanlığı belirler” hükmünü de, “bakanlığa durumlarda sınırlı olarak yeni kadro ve teşkil kurulabileceğine ilişkin genel bir çerçevenin yasada düzenlenmediği” gerekçesiyle iptal etti.
AYM’nin iptal kararları 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
